Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.04.1958, Blaðsíða 16

22
TÍMARIT VFl 1958
ar I 30,5 mm blikkrör. Stengurnar eru skeyttar sam-
an með skrúfuskomum samskeytastykkjum og verð-
ur að víkka rörið í 54 mm þvermál þar sem þau eru
og á nægilega löngu svæði, svo að stöngin geti þanist
óhindrað þegar forspennt er.
Skrúfugangur er á báðum endum stangarinnar og
nema skrúfuhausar við stálplötu sem steypt er i
enda bitans fyrir hverja stöng. Skrúfuskorinn endi
hverrar stangar er nægilega langur til að á hann
megi skrúfa vökvapressuna.
Svo virðist sem 26 mm stöng úr hörðu stáli muni
vera mjög óþjál, ef borið er saman við 5 eða 7 mm
þræði og erfitt muni að beygja hana upp í bita, þetta
er þó talið gerlegt ef eigi er beygt meira en um 18°
og radíus I beygjunni sé þá 6—8 metrar.
Eins og spennur eru sýndar á 2. mynd er miðað
við að engar togspennur verði við fullan notþunga
og vissulega er það markið sem stefnt er að með
forspennu. Nú er það svo, að fíngerðar togrifur er
fram koma við að farið er lítið eitt fram yfir brot-
mörk við tog, eru eigi saknæmar og þareð háir for-
spennukraftar hafa mikinn kostnað í för með sér,
kemur til álita hvort hagkvæmt er að eyða tog-
spennum til fulls, eða sætta sig við takmarkaðar
togspennur við fullan notþunga
1 og bæta þá lítilsháttar við af
mjúku stáli til að veita viðnám
togspennum. Við spennuákvörðun
við brotþunga kemur i ljós, hve
mikið þarf af mjúku stáli, enda
hefði þess ef til vill verið þörf
hvort eð er. Verður verkfræðing-
ur að meta í hvert sinn, hversu
há forspenna er hæfileg í hverju
falli. Þegar hin síðari leið er val-
in, er sagt að bitinn sé „forspennt-
ur að nokkru".
Talið er að einmitt hér hafi
kerfi Dischingers yfirburði.
—O—
Stál og steypa.
Að framan hefur nú lýst verið
helztu forspennukerfum. Sameig-
inlegt fyrir þau öll er, að notað
er hart stál með háu brotmarki.
Þar sem notaðir eru þræðir, allt
frá 1,5 mm þvermáli til 5 eða 7
mm þvermáls, eru brotmörk-
in 24.000—15.000 kg/sm2. Þræðir úr slíku efni hafa eigi
greinileg flotmörk, svo sem kunnugt er, svo skilgreina
verður þau sérstaklega og þá venjulega talið að þau
séu, þegar varanleg tognun nemur 0,2% og æskilegt er
talið, að flotmörk nemi 80% af brotmarki.
Þanstuðull E, er 1,8 millj. til 2,1 millj. kg/sm!.
Nauðsyn getur borið til að taka tillit til plastiskra
breytinga stálsins, þegar um háa forspennu er að ræðá.
Má í aðalatriðum ganga út frá að þær séu þannig:
þegar CTj =: fffjotm er epj = 2%„
-- CTj = 0,9 ■ orfjotm — - 0,5$r
— CTj = 0,5 • Cfiotm — — 0
og samkvæmt þessu eru engar plastiskar breytingar í
St. 150 fyrr en komið er yfir 6000 kg/sm5.
Lenging við brot er 3—8% á lengd sem er 20Xþver-
mál þráðsins.
1 Dywidag-kerfi eru brotmörk 9000 kg/sm", togmörk
6500 kg/sm", plastiskar breytingar þegar komið er yfir
5500 kg/sm2 og lenging við brot 8%.
Algengt er að forspenna St. 150 i 10.000 kg/sm2 og
fellur þá sú spenna i 8500 kg/sm2 «r plastiskar breyting-
ar verða.
Kerf/ Disch in gers
1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 !s ii X — — . V/ /y
% 1 % L ty

14. mynd.
J