Akranes - 01.03.1950, Blaðsíða 6

Þorvarður Þorvarðarson, prentsmiðjustj.,
formaður, Friðfinnur Guðjónsson ritari,
og Borgþór Jósefsson gjaldkeri. Fyrsti
leikstjóri félagsins var kjörinn Kristján
Þorgrímsson, kaupm. (en svarar nú til
leiksviðsstjóra). — Fyrsta sýning Leik-
félags Reykjavíkur fór 'fram í „Iðnó“ 18.
desember 1897 og leikin tvö gamanieikrit
„Ferðaævintýrið“ eftir Arnesen, og „Æv-
intýrið í Rosenborgargarði“, eftir Heiberg.
Áður en sýningin hófst var sungið kvæði,
er Einar Hjörleifsson hafði ort af tilefn-
inu. Þessir voru leikendur: Gunnþórunn
Halldórsdóttir, Stefanía A. Guðmundsd.,
Þóra Sigurðardóttir, Árni Eiríksson, Davíð
Th. Heilmannn, Friðfinnur Guðjónsson,
Hjálmar Sigurðsson, .Jónas Jónsson, Krist-
ján Þorgrímsson, Sigurður Magnússon,
Þorvarður Þorvarðarson og Þuríður Sig-
urðardóttir. Fyrsti leiðbeinandi félagsins
var Indriði Einarsson. Leikhúsgestir fögn-
uðu leikendum vel og fengu góða dóma
í blöðunum. Þótti Leikfélagið fara vel af
stað, en söngur leikendanna þótti fremur
lélegur. í söngleikjum mun það lengi hafa
þótt við brenna, að söngur leikenda væri
ekki nógu góður, en allt lagaðist það með
tíð og tíma, sem margt annað.
Launakjör leikara o. fl.
Á fyrsta starfsári greiddi félagið launa-
hæstu leikendum 5.00 — fimm krónur —
fyrir sýningu, en þeim lægstu 1.00 — eina
krónu —. Árið 1903 sá félagið sér fært
að greiða leikendum 15 kr. fyrir sýningu.
Heildartekjur félagsins fyrsta árið voru
kr. 4050.00. En enginn þessara leikenda
lék þá fyrir fé eða frægð.
Aðbúnaður leikenda og starfsmanna við
sýningar var og lika vægast sagt ömur-
legur, lengi fram eftir. Er undravert, hve
leikendur sættu sig lengi við slíkt, og sýn-
ir bezt þegnskap þeirra við listina og löng-
un þeirra til þess að létta bæjarbúum líf-
ið með hollum, heillandi skemmtunum.
Lengi voru olíu-lampar aðal-lýsingin á-
leiksviðinu. Margir 10” brennarar. I>egar
húsið var þétt setið, bætti það þvi ekki
loftið í húsinu. Ósjaldan ósuðu lamparnir
svo, að reykjarmökkurinn stóð upp úr
þeim, svo að fólk varð að vera á þönum
til að draga niður í þeim. Engin fjárráð
hafði félagið til kaupa á húsgögnum til
afnota við sýningar. Þeim varð að smala
saman — og sníkja — út um allan bæ
og gekk ekki alltaf greiðlega. Urðu leik-
endur sjálfir tíðum að lána eigin húsgögn,
svo að oft kom fyrir, að þeir sátu heima
í húsgagnalausum herbergjum eða því
næst. Erfiðleikarnir voru margir og miklir
á frumbýlingsárunum og þurftu hinir
áhugasömu leikendur vitanlega að leysa
allan vandann, éf nokkuð átti að komast
og miða í rétta átt.
Leikrit og leikendur.
Fyrsta ár Leikfélagsins sýndi það Ferða-
ævintýri og Ævintýri i Rósenborgargarði
eins og fyrr segir. Einnig Aprílnarrarnir,
Sagt upp vistinni og Ævintýri á gönguför.
Hjartsláttur Emilíu, Frænka Charles o. fl.
Að vonum var ekki sérstaklega hátt risið
á þessari fyrstu byrjun, hvað leikritaval
snerti. Með hliðsjón af öllum aðstæðum
var ekki við því að búast. Eins cg gengur
var að ýmsu fundið og ekki ávallt á rétt-
um rökum reist eða af nægum skilningi
og velvilja. Þótti sumum t. d. nóg um létt-
metið frá hinum dönsku.
Hér skal ekki gerð tilraun til að rekja
öll leikrit er félagið hefur sýrit á meir en
50 ára starfsferli, heldur stiklað á stóru.
eða nefnd nokkur leikrit: Drengurinn
minn, eftir L’ Arronge. Ungu hjónin. eft-
ir Poul Nielsen. Þrumuveður eftir Host-
rup. Gulldósirnar eftir Chr. Olufsen. Silf-
urbrúðkaupið eftir Emmu Gad. Heimil-
ið eftir Herman Suderman. Vikingarnir
á Hálogalandi eftir H. Ibsen. Á 6. leikári
félagsins 1902—'03 gerist merkur atburð-
ur, er það tekur i fyrsta sinn á svið leik-
rit eftir innlcndan höfund. Það er Skipið
sekkúr, eftir Indriða Einarsson. Ekki hef
ég kynnt mér leikdóma um það leikrit
frá þessu ári. En það er eina leikritið, sem
sýnt er g sinnum þennan vetur. Hin leik-
ritin iiafa verið sýnd 5 og 6 sinnum hvert.
Sýnir þetta, að leikritið hefur fengið
góðar viðtökur, og rnætti segja, að þar i
fælist örvun til félagsins að leggja nokkra
rækt við íslenzk leikrit a. m. k. samhliða
þeim útlendu. Þrátt fyrir þetta tekur leik-
félagið ekki innlent leikrit á svið, fyrr en
það sýnir Nýársnóttina, líka eftir Indriða
Einarsson, 1907—’o8. Það setur lika met
i sýningarfjölda þennan vetur, þar sem
það er sýnt 20 sinnum, en hin leikritin
30
AKRANES