Akranes - 01.07.1952, Blaðsíða 13

bændanna, eftir að þeir höfðu sjálfir sann-
færzt um notagildi þessarar aðferðar. Á-
gúst gekk mjög illa að fá nægjanleg leyfi
fyrir þessum nauðsynlegu hlutum. Eftir
að hann var búinn að brjóta heilann um
þessa hluti og brjóta ísinn, virtist honum,
að þeir, sem sigldu í kjölfar hans í jiessu
efni fengju miklu fremur — og ifljótar —
meiri gjaldeyri en hann sjálfur. Það var
eigi aðeins, að möguleikar Ágústs í þessu
efni væru færðir yfir á allt annan aðiia
eða fyrirtæki í landinu, heldur var bein-
línis lokað fyrir öll leyfi til rafvirkjavinnu-
stofu hans, svo að hann neyddist til að
selja það fyrirtæki sinnar eigin iðngreinar.
Velgerðamaður bændanna.
Árið 1947 var full reynsla fengin fynr
notagildi hinnar nýju súgþurrkunarað-
ferðar, er Ágúst Jónsson kom hér af stað.
Bárust honum nú hvarvetna að vottorð
bænda um þá byltingu, sem þeir beinlín-
is töldu þetta valda um bætt hey, sérstak-
lega, þegar um óþurrka væri að ræða.
Fyrstu tilraunir Ágústs voru bundnar
við kalt loft, sem gaf sæmilega góða raun,
þótt það gæfi enn betri árangur að nota
heitt loft, sem nú er víst eingöngu notað.
Ágúst segir, að hið gamlít Nýbyggingar-
ráð hafi viljað greiða götu sína um kaup
á vélum, en þess naut ekki lengi við. Þar
var þá stárfsmaður Sigurður Þórðarson,
fyrrnefndur, sem ætíð hefur litið með vel-
vilja á þessa starfsemi. Því var það, að þeg-
ar Ágúst gaf út fjölritaða bók um Súg-
þurrkun 1947, skrifaði Sigurður formála
fyrir þessari bók.
Að fyrrgreindum formála loknum, hefst
bókin á svofelldum fyrirspurnum Ágústs
til þeirra bænda, sem kynnzt höfðu þessari
nýjung hugvitsmaxmsins:
1. Teljið þér, að það hafi verið ráðlegt
að leggja i þann kostnað, sem því fylgir
að fá heyþurrku?
2. Gerði þurrkun yðar mögulegt að bjarga
nokkru lieyi, sem mundi hafa tapazt
eða eyðilagst, með því að verka það úti
í ár — í fyrra — í meðalóri?
3. Álitið þér, að þessi þurrkunaraðferð
geri yður mögulegt að fá betra hey
(fóður) heldur en þér hafið fengið, ef
þér hefðuð þmrkað hey yðar úti á
venjulegan hátt?
4. Hvaða heytegundir voru þurrkaðar,
hve mikið af hverri, hérumbil?
5. Hafa nágrannar yðar sýnt áhuga fynr
þessari heyþurrkunaraðferð?
6. Munduð þér mæla með þessari aðferð
við aðra bændur?
7. Hafið þér rafmagn? (Spenna: volt,
magn: wött).
8. Notið þér bensín vél. (Hvað stóra, hö) ?
9. Notið þér dieselvél. (Hvað stóra, hö) ?
10. Hver er brennslukostnaðurinn pr. 100
kg af heyi?
n.Hve fengi voru vélamar keyrðar?
(Klst.) ?
12. Teljið þér að þurrkan spari fólk, (þui'fi
Jærri við heyskapinn)?
13. Teljið þér að þmrkan skapi rekstrar-
öryggi?
14. Blésuð þér í alla hlöðuna í einu, eða
hluta af henni?
15.1 hvernig ástandi var heyið, þegar
það var látið í hlöðuna?
16. Hvað kosta tækin: a. blásarinn, b. mót-
orinn?
17. Var notaður heitur blástur, og þá frá
hvers konar hitagjafa?
18. Hvað kostuðu stokkarnir og hvar smið-
aðir?
19. Hvað er lúguopið stórt (ferfet)?
20. Hvað er blásið mörgum cfm. (kúbik-
fetum á sek.)?
21. Yðar persónulega álit á notagildi þess-
arar heyþmrkunarvélar fyrir íslenzk-
an landbúnað?
Næst á eftir fylgja svör frá 19 bændum
viðsvegar að af landinu. Svörin eru yfir-
leitt mjög jákvæð, og skulu hér nefnd
nokkur sýnishorn af þeim:
Sá fyrsti segir: Ég hef mjög mikið álit
á þessari þmrkunaraðferð. Annar segir:
Stórmerk nýjung, nánar í bréfi. Þriðji:
Ég tel að þetta sé framtíðin, og óska að
þetta komist inn á sem flezt heimili, því
að ég þarf færra fólk, fæ betri hey, en
aflvélin þarf að vera örugg og góð. Fjórði:
Ég álít, að súgþurrkunaraðferðin sé ómet-
anlegt öryggi ifyrir islenzkan landbúnað.
Fimmti: Hún sparar vinnuafl, gefm betri
hey, skapar öryggi. Sjötti: Aðferðin á hér
mikla framtíð. Hún gefur betra fóður en
með venjulegri þurrkunaraðferð, með
henni er hægt að bjarga heyi, sem ann-
ars færi í hrakning. Sjöundi: Ég er stór-
hrifinn af þessari aðferð og vildi skora á
alla bændur að hagnýta sér hana sem
bezt. Áttundi: Það sparast 1/4 og stundum
1/3 af vinnu. Heyinu er bjargað frá
hrakningi. Trygging fyrir hetra fóðri
Þetta er þvi framtíðarlausn. Níundi: Þetta
er ómissandi aðferð og ætti að vera til
staðar á hverju heimili. Tíundi: Súgþurrk-
unin er að mínum dómi það högkvæm-
asta verkfæri, sem landbúnaðurinn hef-
ur eignast á sviði heyskapartækninnar, og
hlýtm að eiga mikla framtíð fyrir sér.
Ellefti: Persónulegt álit mitt er, að hey-
þmrkan sé hið allra mesta framfaramál,
sem fyrir landbúnaðinn hefur komið.
Tólfti: Ég tel, að það sé það fyrsta, sem
gera þarf í nýsköpun landbúnaðarins. (Þ.
e. að koma þessum tækjum á sem flest bú
í landinu). Þrettádni: Það gjörbreytir öllu,
heyið er miklu fallegra og betra, og getur
orðið ísl. landbúnaði til mikilla hagsbóta.
(Siðar). Síðan ég sendi þér vottorð við-
víkjandi árangri hennar í sumar, hef ég
fengið ennþá betri vissu fyrir góðum ór-
angri, sem sé um gæði heysins. Ég hef
aldrei haft betri hey, meiri -fitu i mjóik,
aldrei gefið eins litinn fóðurbæti og kým-
ar aldrei mjólkað eins vel.
Þessu líkar eru allar umsagnir bænda
og bústjóra um þetta framtak Ágústs og
ágæti þessarar nýju aðferðar við heyþurrk-
unina.
Efth' því, sem við eigurn hér að venjast
hin síðari ár, liggur beinast við að halda
að Ágúst hefði notað sér af fremsta megni
að komast yfir fé í sambandi við útbreiðslu
og uppsetningu slíkra afbragðstækja, sem
vottorðin vitna svo vel um. En þvi fer
fjarri. Það, sem hann hefur selt af þessum
tækjum, hefur hann selt og sett upp með
mjög vægu verði. Hann hefur látið í ié
miklar leiðbeiningar, farið margar ferðir,
sem hann hefur ekkert eða lítið fengið
fyrir. Hugsunin hefur fyrst og fremst
snúist um endanlegt gagn og öryggi, en
minna um eigin hag, eða að tryggja sér
einkarétt sinn að aðstöðu til áframhald-
andi ógóðavonar.
Þakkir bændanna hafa enn aðeins kom-
ið fram í þeim góðu orðum, sem hér hef-
ur verið minnzt á, sem sé að votta, að
reynsla þeirra af þessu framtaki Ágúsxs
hafi verið stórkostleg, og um heyskapinn
svo að segja gert þá óháða tíðarfarinu. En
ráðamenn nefndanfargansins hafa hins
vegar þakkað honinn, með því að gera
honum ókleyft að reka iðnfyrirtæki sitt,
sem hann og fjölskylda hans hefur haft
lifsuppeldi af.
Dæmi sem þetta, og ef til vill átakanlegri,
má víst finna mörg í okkar þjóðfélagi, þar
sem efnishyggjan hefur gagnsýrt þjóðina
sem raun ber vitni. Það má víst fremur
telja til undantekninga að hitta fólk, sem
ekki metur allt til verðs í krónum, og er
alveg sama um pyngju náungans, ef það
aðeins hækkar í hans eigin og jafnvel
grófustu tækifæri eru ekki látin ónotuð til
þess að sýna eigin yfirburði í eyðslu og
ofmetnaði.
Nýtt verkefni.
Sannir hugsjónamenn muna aðems sigr-
ana, en telja ekki ósigrana. Þeim kemur
heldur ekkert við, þótt fjárhagsógóði þeirra
sé ekki í réttu hlutfalli við erfiði þeirra
og áhættu.
Þegar Ágúst hafði unnið sigur í sam-
bandi við súgþurrkunina, varð brátt á vegi
hans annað verkefni, hinu fyrra þó nóskylt
og heyrir þróunarsögu búnaðarmálanna
sannarlega til, en einnig fjárhagslegri af-
komu þjóðarinnar.
Um mörg undanfarin ár hefur verið
flutt inn frá Ameríku allmikið af heymjöli
svokölluðu Alfa Alfa, en þetta heymjöl
er notað hér til margvislegrar fóðurblönd-
unar, — og jafnvel manneldis, — sbr.
þá sem eru öfgafyllstar grænmetisætur. —
AKRANES
85