Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.06.1971, Blaðsíða 33

TlMARIT VPI 1971
43
ar sem hæðarhornsmæling-ar í sam-
bandi við kortagerð.
1 nágrenni Akureyrar hefur kerfi
Akureyrar verið notað og flutt bæði
norður og suður fyrir bæinn.
2.2 Þarfir og ðskir um
hæðarmælingar á næstu árum
Þarfir og óskir eru að sjálfsögðu
þær, að gert verði á næstu árum
nægilega gott og þétt hæðarkerfi á
eða meðfram helztu umferðarleiðum
þannig, að sú vegagerð, sem fram-
kvæmd verður á þessum aðalleiðum,
geti notið góðs af þessu kerfi og að
Vegagerö ríkisins þurfi ekki að kosta
stórfé til þess að framlengja ná-
kvæmt kerfi út um þau svæði, sem
byggja þarf á.
Brýn þörf virðist einnig vera að
samræma öll þau staðbundnu hæð-
arkerfi, sem í notkun eru.
3. IÍORTAGEBÐ
3.1 Yfirlit yfir kortagerð
1 fjöldamörg ár hafa verið gerð
kort með fallmælingu af ýms-
um svæðum á landinu, þar sem sér-
staklega hefur þurft að vanda til
vegagerðar, brúargerðar, gangagerð-
ar eða annars slíks. Þessi kort eru
allajafna gerð í staðbundnum kerf-
um bæði í fleti og hæð.
Þegar hafinn var undirbúningur
að framkvæmdum við hraðbrautir í
nágrenni Reykjavíkur, var ráðizt í
mjög mikla kortagerð. 1 fyrstu voru
gerð kort eða kortræmur í mæli-
kvarða 1:500 og byrjað á kortræmu
vegna Hafnarfjarðarvegar í Kópa-
vogi, síðan kom kortræma vegna
Vesturlandsvegar frá enda Miklu-
brautar og upp að Úlfarsá og sam-
tímis kortræma vegna Reykjanes-
brautar frá Miklubraut I Breiðholt
Nákvæmar prófmælingar
með rafbylgjulengdarmæli
(Wild Distomat Dl 10)
1 hinni stuttu almennu lýsingu af
rafbylgjulendarmælunum á bls. ...
var þess getið, að það hafi verið
nokkrum vanda bundið að finna á
einfaldan hátt fjölda heilla bylgju-
lengda í liinni mældu vegalengd. Á
síðari árum hafa komið fram nokk-
ur tæki, sem gefa fjarlægðina með
beinum talnaaflestri. Eitt þessara
0g þar á eftir eða nokkurn veginn
samtímis áframhald úr Kópavogi
og suður undir Hafnarfjörð. Síð-
ar voru gerð kort og endurskoðuð
eldri kort í mælikvarða 1:2000 fyrir
Suðurlandsveg allt austur á Selfoss,
en þau kort voru, eftir að kortblaða-
skiptingu Reykjavíkur sleppti, gerð
sem ræma frá 150 upp í 500
metra breið. Vegna Vesturlandsveg-
ar frá Úlfarsá voru teiknuð kort í
mælikvarða 1:2000 í kortblaðaskipt-
ingu Reykjavíkur, enda að nokkru
leyti gerð í samvinnu við Skipulag
ríkisins.
Þá hefur verið hafizt handa um
kortagerð í mælikvarða 1:5000 á
svæðinu frá Kollafirði Og upp í Hval-
fjörð. Sama er að segja um svæðið
umhverfis Akureyri, þar er nú verið
að ljúka kortum í mælikvarða 1:5000
af svæðinu frá vegamótum Ólafs-
fjarðarvegar á Moldhaugnahálsi og
töluvert suður fyrir Akureyri, síðan
út með firðinum að austan og upp
á Vaðlaheiði. Kort þessi er ætlunin
að nota sem grunnkort fyrir frum-
áætlanir a.m.k. og gætu jafnvel orð-
ið fullnægjandi til lokaáætlunar með
nokkrum viðbótarmælingum. Kort
þessi eru öll loftmyndaort.
3.2 Þarfir og óskir um kortagerð
Þarfirnar og óskirnar miðast að
sjálfsögðu að mestu við að fyrir
a) Eiginlegar landmælingar:
þríhyrningamælingar
polygonmælingar
hallamælingar
b) Kortagerð í mkv. 1:500 til 1:5000
c) Framkvæmdamælingar
d) Venjulegar vegmælingar
tækja er Distomat DI 10, sem fram-
leitt er af svissneska fyrirtækinu
Wild. Hnit h.f. á eitt tæki af þess-
ari gerð.
Umfangsmiklar prófmælingar
voru gerðar með tæki af þessari gerð
í Englandi. Niðurstaða þessara at-
hugana voru í stuttu máli eftirfar-
andi. Flestar mælingarnar voru rétt-
ar innan viö 5 mm, en hinar mældu
vegalengdir voru milli 5 og 2000
metra, en óvissa þessi er vel innan
þeirra marka, sem framleiðandi tæk-
isins gefur (10 mm). Hver mæling
tók ekki nema 10-15 mínútur með
hendi séu kort af þeim stöðum, þar
sem þörf er á að undirbúa og leggja
vegi á næstu árum. Það má reikna
með, að þessi kort þurfi ekki að
vera í stærri mælikvarða en 1:5000
nema mjög sérstaklega standi á.
Kort í mælikvarða 1:10000 eða jafn-
vel 1:20000 gætu víða komið sér
mjög vel við yfirlitsáætlanir (feasibi-
lity studies).
3.3 Iíortblaðaskipting og
kortvarpanir
Ekki er nauðsyn fyrir Vegagerð
ríkisins, að kort þau, sem teiknuð
eru í sambandi við vegagerð, séu í
fastákveðinni kortblaðaskiptingu,
enda eru kort, sem þekja heil kort-
blöð, í fæstum tilfellum nauðsynleg.
Æskilegt er, að öll kort séu í einni
og sömu vörpun og að skekkja
hennar sé minni en 1:20000, þannig
að komast megi hjá öllum vörpunar-
leiðréttingum í venjulegum fram-
kvæmdamælingum.
4. KOSTNAÐUR
4.1 Yfiriit yfir kostnað
Miðað við að hraði framkvæmda
við varanlega vegi verði svipaður og
er á yfirstandandi vegáætlun (sem
gildir 1969-1972), má búast við að
árlegur kostnaður sé eftirfarandi:
um 750 þús. kr.
— 750 — —
— 500 — — um 2.000 þús. kr.
_ 600 — —
— 2.000 — —
— 6.000 — —
Alls um 10.600 þús. kr.
allri uppsetningu tækjanna, en við
hverja mælingu voru teknir þrír af-
lestrar. í skýrslu um þessar mæling-
ar er þess sérstaklega getið, hve
auðvelt þetta tæki er í notkun, en
efti raðeins 15 mínútna leiðbeiningar
gat mælingamaður, sem ekki þekkti
tækið áður, hafið mælingar með því.
Heimild: Trials with the Wild DI 10
infrared measurer on surface
and underground sui-veys. D. J.
Hodges og J. B. Greenwood.