Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.08.1984, Side 17

ingu er liætt. Ef fleiri en einn vatns-
leiðari finnst í holunni er hægt að loka á
milli þeirra með pakkara og mæla
þrýstihæð í hverjum leiðara fyrir sig
(Snorri Zóphóníasson 1983, Þórólfur
H. Hafstað 1983).
3. Dæluprófanir: ídæling ódýr, — úr-
dæling dýrari, — geta mælt mikinn
leka, — ntæla lekt við dæluholu og
væntanleg afköst holu.
Dælt er úr holu eða í hana sífcllt
meira vatni í ákveðnum þrepum, stund-
um i langan tíma, og fylgst með vatns-
borðsbreytingum í holunni og nálægum
holum ef unnt er (Jón Ingimarsson
1983).
Lekateiðir við mismunandi jarðfrœði-
legar aðstœður:
Erfitt er að alhæfa um lekaleiðir í
mismunandi jarðmyndunum en hér á
eftir er minnst á helstu lekaleiðir sem
búast má við hér á landi í jarðlögum frá
ýmsum aldri. Leggja ber áherslu á að
nákvæmt jarðlagalíkan skiptir höl'uð-
máli til þess að hægt sé að setja upp gott
grunnvatnslíkan og saman eiga þessi
líkön að benda á mögulegar lekaleiðir.
Tertiert berg. Yfirleitt er tertíert berg
orðið mjög þétt vegna útfellinga í
gropum og sprungum og lekaleiðir því
oftast eftir brotalínum og misgengjum
sem myndast hafa síðar, þótt aðrar
lekaleiðir kunni að vera enn opnar t.d.
lagamót. Þetta kemur fram þannig að á
einstaka stað í borholum lekur mikið en
e.t.v. lítið þar á ntilli. Misgengin geía
líka verið þétt vegna ummyndunar,
samlímdrar misgengisbreksíu og
sprungufyllinga. Nokkrir aðskildir
vatnsleiðarar, sent afmarkast af vatns-
heldunt setlögum að ofan og neðan og
þéttri misgengisbreksiu til hliðanna geta
því verið til staðar. Á jarðgangaleiðum
bæði Blöndu- og Fljótsdalsvirkjunar
finnast slíkar aðstæður, en þar eru þó
yfirleitt aðallekasvæðin bundin við
brotalínur, sjá ntynd 28.
Ár og miðkvartert berg. Þetta berg er
yfirleitt orðið nokkuð þétt vegna holu-
og sprungufyllinga, en óregla vegna
upphleðslu móbergsmyndana eykur
einnig á óvissu um lekaleiðir. Brotahnur
og ntisgengi í þessum jarðmyndunum
hafa yfirleitt sömu áhrif og í tertíeru
bergi, þ.e. annað hvort hindra grunn-
vatnsstreymi þvert á brotflötinn, eða
beina vatni eftir brotasvíeðinu, sé það
ennþá nógu opið. Til dæmis var eini
lekinn í jarðgöngunum við Laxárvirkj-
un (Laxá III) um sprungur (30-40°C) en
einnig lak töluvert af köldu vatni úr
yngra móbergi sem er fyrir ofan jarð-
göngin niður um borholur og loku-
stokk. Mestur hluti Búrfellsganga er
ofan grunnvatnsborðs en í þrýstigöng-
unum nálægt stöðvarhúsi lak dálítið um
sprungur.
Síðkvartert berg. Þetta berg er það
ungt að það hefur litið þést vegna útfell-
inga og reynt er að forðast að velja neð-
anjarðarmannvirkjum stað í slíku bergi.
Leki er því að miklu leyti eftir upp-
haflegum lekaleiðum í berginu, t.d. í
bólstrabergi og í basaltlögum er mikill
leki bæði í lagamótakarga og eftir
stuðlasprungum. í þessu bergi eru
brotalínur auðvitað einnig mögulegar
lekaleiðir sérstaklega nálægt virkum
svæðum t.d. við Dettifoss.
Setbergslögin í þessum jarðmyndun-
unt eru cinnig mjög mislek, t. d. eru
fín sandsteins-, siltsteins- og túfllög
yfirleitt þétt en völuberg og jökulberg
Dog*«tnm(
Gart of___
Hc^’j holu
J l~TvW. I^i?'
JSB________
3V0.9
VIRKJUNARSTAOUR
f’sultrvrtavigiwivUju.v'
Hmt X y dí0i.??8iT
BOR HOLUSNK) sio6„. S&wh&tli C O C W § X A GREINING «5 O JVB LEKT PERME-
Borholo nr CL A SS/F/CA T/ON c tr GWT ABILITY
BIOÓ Ot ^ ki o * LU |
Mynd 17. Allur borkjarni er greindur nákvœmlega og upplýsingarnarfœrðar á eyðubtaöið til vinstri. Aðalatriðin af því eyðublaði sjást síðan í
einfaldara fortni á myndinni til hœgri (dýpi 96-106 m), en þannig birtast kjarnalýsingarnar í fjölfölduðutn skýrslum og átboðsgögnum.
TIMARIT VFÍ 1984 — 33