Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.08.1984, Síða 42
sía. í öðruni hlutum ganganna var brek-
sían hulin mcð steypuásprautun (gunite)
með vírnetsstyrkingu.
Boraðar voru um 10 m djúpar holur í
loftið með um það bil 50 m millibili til
að kanna bergið næst við göngin. Út frá
þeint borholum og nákvæmri kortlagn-
ingu á göngunum var endanlegur frá-
gangur ákveðinn. Til styrkingar hvelf-
ingu var boltað með 3 m fleygboltum
umhverfis breksíupoka i lofti. Að lok-
um var svo boltað, þar sem ekki var
styrkt á annan hátt, mcð nokkuð reglu-
legu munstri; 6 boltar yfir hvelfinguna
og 3 m á milli raða. Líta má á þessa
boltun sem öryggisráðstöfun, þegar
búið var að styrkja þá veiku staði sem
komið varð auga á. Jöfnunarþrær voru
steypufóðraðar, þar sem bcrgið í þeim
reyndist ntjög breksíukennt. Upphaf-
lega var ætlunin að hafa þær ófóðraðar.
6. I ALLGÖNG
Fallgöngin, sem eru sprengd 6 m víð
og 100 m löng með beygjum, voru fyrir-
fram talin verða erfiðasta verkið við
gangagerðina. Borholur voru til í gegn-
um bæði fallgangastæðin og virtist sem
efri helmingur ganganna yrði í neðri
hluta Sámsstaðamúlabasaltsins, sem er
töluvert minna breksíukennt en ofar.
Undir basaltinu kom rnjög misþykkt
skriðubcrg, síðan túffsandsteinn og loks
móbergsmyndun í botni.
Sérstaklega var óttast um stæðni
skriðubergsins og jafnvel túffsand-
steinsins. í stuttu máli má segja, að
vinnan gekk ágætlega og reyndust engin
vandkvæði vera á að fara í gegnum þessi
lög. Steinarnir i skriðuberginu sátu vel
fastir í sandsteinskenndum millimassa
og engar bráðabirgðastyrkingar voru
þvi gerðar og göngin síðan steypu-
fóðruð eftir á í samræmi við upphaflega
áætlun.
7. NEÐRI GÖNG
Neðri göngin voru 2 eins og sést á
mynd 7. Þau eru um 6 m í þvermál.
Bergið er móberg, hæfilega ummyndað
og þétt og vel samrunnið af túffkennd-
um, svartbláum millimassa. Milli-
massinn heldur steinum og bólstrum
það föstum, að brot verða engu síður í
gegnum þá en millimassann. Þetta berg
niundi kallast bólstrabreksia í ungri
móbergsmyndun.
í gegnum þessa myndun skerast lóð-
réttir berggangar undir nærri 45° horni
við stefnu ganganna. Sömuleiðis voru
þarna sprungur með sömu stefnu. í
sumum þessara sprungna er aðflutt efni,
sem virðist komið ofan frá.
Leki var sumsstaðar í sprungum, en
ekki í þeim mæli að nokkur hindrun
væri við verkið. Þessi leki minnkaði
nteð tímanum, en hætti þó ekki.
Jarðgangagerðin gekk mjög vel og
voru hvergi neinir erfiðleikar. Engar
styrkingar voru notaðar fyrr en endan-
lega var gengið frá göngunum með
steypu og stálfóðrun. Helsta ágreinings-
efnið voru nokkrar yfirsprengingar, sem
stöfuðu af þvi, að betur sprakk en
reiknað var með. Með framsýni Itefði
mátt koma í veg fyrir þetta.
Stöðvarhúsgrunnurinn er í sömu
myndun og neðri hluti þrýstiganga og
þar gekk einnig ganga- og sprungusvæði
á ská í gegn. í veggjum grunnsins kom í
mVOD MJ 993-HT
83 04 0595-GSJ
Aðollega bólslrabreksío
GRUNNMYND
ÍKSWR F' br £/ 222
S veggur Þrýstigong II
N veggur
Vwi-
uu
Bas
F/ br
Farg/omerate
Skriðuberg
:-r-: Sandstemn
Tuff and pillow breccia
Túff og bólsfrobreksia
Mynd 7. Jarötagasniö i þrýsligöng, jöfnunarþró ogfallgöng. Sýnir vel hina iniklu óreglu í þessum jarömyndunwn og sprungu- og gangakerfi í
neöri hluta þrýstiganga.
58 — TÍMARIT VFÍ 1984