Geislinn - 01.01.1930, Qupperneq 2

2 GEISLINN
0:F:TÁF^‘■•■'l‘L'‘■■■,-■~■1■,■..- - - 1 - ■- ■ - 1,1,1 ■ .... ' - 11 “ 1 .x=*a==**"^U^S:0
J HELSTU VIÐBURÐIR ÁRIÐ 1929 |
----------- ----------- €7^0
að er vel pess vert, að vjer gjörum oss
eins og alsýnismynd af viðburðunum í
heiminum, til pess að vjer getuni betur en ella
sjeð stefnuna í heiminum með tilliti til spá-
dómanna. Sjerstaklega á pað vel við nú við
áramótin að líta til baka yfir pað, sem gjörst
hefir á síðastliðnu ári og líta síðan til pess,
er framtíðin hefir að geyma.
Margir merkilegir atburðir hafa gjörst á ár-
inu 1929, og í mjög svo ákveðnu sambandi
við spádómana. Hjer verður ekki reynt að
minnast á pá alla.
Fyrsti ákveðni pátturinn gerðist á öndverðu
ári. Pað var sá víðtæki atburður I sögu kirkj-
unnar, að óvild peirri lauk sem lengi hefir stað-
ið milli ítalska ríkisins og páfadómsins. Gerð-
ust pau úrslit með millibilum á árinu. Ríki
páfans er nú fastákveðið. Dað er enginn efi á,
að innan páfadómsins hefir nú hafist nýtt tima-
bil, tímabil sjálfstæðis og vaxandi yfirdrottnunar.
Upphaf pessarar afleiðingar var undirritun Vati-
can-samningsins I febrúar 1929. Dað er bláti
áfram atkvæðamesti viðburður ársins. Er hon-
um best lýst I heild sinni í grein einni í ka-
pólsku vikublaði er Amerika heitir, undir yfir-
skriftinni: „Kirkjan og heimurinn" 1929.
í pessari grein er pað mál svo sundurliðað
og tilgreindar heimildir, að vjer ætlum hjer að
tilfæra nokkur atriði.
í viðtali við ítalskan blaðamann (27. júní)
1929, heíir Píus páfi XI. sagt, að árið 1929,
sje svo sögulegur tími og svo pýðingarmikill,
á vegamótum liðins og ókomins tima, að pað
loki liðinni tið og upp ljúki framtiðinni.
Liðni tíminn, sem lokað var ll.febr. 1929,
var öld ábyrgðar kirkjunnar á alvarlegum mál-
efnum. Dað var nauðsynin sem knúði kirkjuna
til að taka á sig pá ábyrgð fyrir 1200 árum,
til að bjarga mentaða heiminum frá pví að
fara forgörðum. Ógæfan, sem við og við hlaust
af pessari stjórn kirkjunnar á veraldlegum mál-
um varð utankirkjumönnum að háværu umtals-
efni og notuð til að gera að engu pann stór-
kostlega hagnað sem sú stjórn hafði I för með
sjer. Stofnun Vatikanrikisins á pessu ári, og
fullnaðargerð Lateran samningsins við Ítalíu,
sem var hið nauðsynlega skilyrði pessarar ríkis-
stofnunar, er verk Leo páfa XI.
Með peim samningi endar svo hinn opin-
beri ágreiningur milli ríkis og kirkju á Ítalíu.
Svipuð urðu endalok liðins tíma I ýmsum lönd-
um um heim allan. Eftir priggja ára baráttu í
Mexico upp á líf og dauða, tókust loks samn-
ingar, sem eru upphaf, að stofnun rjettláts og
varanlegs friðar. Friðslit pau sem gerst höfðu
í Czechoslovakíu jöfnuðust líka með sáttargjörð
milli stjórnarinnar og páfastólsins. Og afleið-
ingin varð sú, að Rúmenía og Prússland gerðu
slíkt hið sama og fóru að dæmum Latvíu, Lit-
húaníu, Póllands og Ítalíu. Dessar sáttargjörðir
voru undirritaðar 14, júní og 7. júlí. I Portú-
gal voru framin ofbeldisverk um alllangt skeið
og leiddi af pví ringulreið mikla og uppreisnir,
en með árinu 1929, hófst par aftur öld varan-
legs friðar I trúarefnum og staðfestu í siðferðis-
legu tilliti.
En er „lokað var hinu liðna“ og „framtíð-
inni lokið upp“, kirkjunni til handa, pá væri
henni veitt fyllra frelsi til að reka sitt andlega
og pjóðmenningarlega erindi. Dúsund ára há-
tið Czechóslóvakíu, endurvakning kapólskunnar
á íslandi, hátíðin, sem haldin var til heiður st.
Ansgar á Norðurlöndum, minningarhátíð um
st. Gertrube og st. Hildegarde á Dýskalandi
alt petta dró að sjer athygli ókapólskra manna
jafnt sem kapólskra sem stórkostlegur sögu-
legur viðburður í kirkjunni. Og er John Ogil-
vie og hinir ensku píslavottar voru teknir i
dýrðlingatölu í desember, pá sýndi pað hin
óhagganlegu grundvallarlög, sem viðburðir sög-
unnar byggjast á.
„Á pessu ári“, mælti páfi við blaðamanninn,
„pá lita augu vor náttúrlega til framtíðarinnar.
Dað er örlagaár, pví pað hefir f för með sjer
ný örlög, nýjar fyrirætlanir, pað eru vissulega
nýjar fyrirætlanir peirrar forsjónar, sem aldrei