Geislinn - 01.12.1930, Qupperneq 6

78
GEISLINN
sjónleikurinn tekur aðra stefnu. „Sjerhver
mikill trúarbragðahöfundur“, segir hann, „verð-
ur alveg útaf fyrir sig að umlykjast andrúms-
lofti goða og helgisagnanna. Og á sjerstakan
hátt hlaut petta að verða svo I kristindóminum,
sem varð til par sem kraftaverkasögur o. s.
frv. var pað, sem fólk átti daglega að venj-
ast“ (Bls. 42).
Á sama hátt og menn fyrir mörgum árum
hafa dirfst að kalla sögur Gamla-Testament-
isins um Nóa, Abraham og aðra ættfeður,
helgisagnir og æfintýri, pannig er nú þroskinn
innan sjerstakra trúarbragðafjelaga kominn á
pað stig, að allar pær frásagnir Nýja-Testa-
mentisins um Jesúm, er hafa að geyma nokk-
uð yfirnáttúrlegt, eru einungis taldar vera goða-
og helgisagnir. En hvorki Schjelderup nje
aðrir færa sönnur á mál sitt. Nei, peir koma
aðeins með ágiskanir og ályktanir sjálfra sín
og annara og vilja svo láta pað nægja sem
sannanir. Ýmsir láta leiðast afvega með pessu;
en sem betur fer getur slík aðferð ekki haft
áhrif á pá, er byggja trú sína á hinu inn-
blásna Orði!
Dr. S. leitast við að líkja trúarbragðasög-
unum saman, og vitnar hann pá einkum í
Búddatrúna. „Þegar ræða er um hina yfirnátt-
úrlegu fæðingu Jesú, já, pá höfum vjer alveg
hliðstætt dæmi I helgisögnum Búddatrúarinnar.
Yfirleitt er hugmyndin um yfirnáttúrlega fæð-
ingu og guðasyni, mjög útbreidd. Frá fyrstu
tímum og alt til hinna síðustu Faraóa, álitu
Egyftar konunginn eina af verum guðdóms-
ins, holdi klædda." (Bls. 43). Svo Jesús er
ekki meiri Guð en Búdda eða Faraóarnir!
Hvað við kemur „fórnardauða Jesú“, heldur
dr. Schjelderup pvl fram, að sú saga sje bygð
á hinum gamla sið, að stjórnandi einhverrar
borgar eða pjóðar varð, er einhver sjerstök
stórhætta vofði yfir, að framselja son sinn til
dauða sem fórn, er kæmi sættum á milli mann-
anna og hinna reiðu guða; og sagnirnar um
að Jesús hafi dáið og risið upp aftur, eigi rót
sína að rekja til hinna egyftsku goðasagna;
en samkvæmt peim var Osiris myrtur af Set
bróður sínum, en liíði svo aftur í Hóris syni
sínum. Og hugmyndin um að Jesús sje upp
hafinn sem konungur konunganna, pað er
einungis samsvarandi trú Búddatrúarmanna á
mikilleik trúarhöfunds peirra, með pví að hann
nefnist nöfnum svo sem: „Gleði alheimsins,
hjálpari hjálparlausra, guð ’ guðanna, hinn
eini frelsari, faðirinn, vinurinn, gimsteinn al-
heimsins" o. s. frv.
Guðdómi Jesú opinberlega neitað.
Á 45. blaðsíðu segir dr. S.: „Þær samsvar-
andi trúarbragðasagnir, er jeg hefi hjer að
framan minst á, eru nægar til að sanna, að
pær hugmyndir, sem hin fyrsta kristni hefir
sótt frumdrættina I myndina af Jesú sem Guðs
syni, endurlausnaranum, hinum upprisna og
upp hafna, eru ekki kristilegs eðlis, heldur
eru pær ávöxtur ímyndunaraflsins og leiða í
ljós alrnent álit manna á trúarsviðinu." Og
ennfremur segir hann á 47. blaðsíðu: „Það er
mitt álit að oss sje afaráríðandi að halla oss
að peirri trú, að Jesús hafi aðeins verið mað-
ur. Vjer getum ekki lengur sætt oss við pá
hugmynd, að Jesús sje fortakslaust öðruvísi
en vjer, að hann sje að ofan, en vjer að
neðan. . . látum oss viðurkenna pað hrein-
skilnislega: Vjer getum ekki lengur játað trúna
á guðdóm Jesú. Guðasynir fæðast ekki í
heiminn, hvorki sem Jesús, Búdda eða Kristna.
Það er trúarlegt hugmyndaflug mannanna
sjálfra, sem skapar guði úr hinum miklu
trúarbragðahöfundum."
Þetta eru pó orð, sem ekki er unt að mis-
skilja, og petta eru orð manns, er sækir um
prestsembætti við hina norsku, lúthersku ríkis-
kirkju, par sem ein af máttarstoðunum er ein-
mitt trúin á pað, að Jesús frá Nazaret hafi
verið Guðs sonur. Að sönnu var umsókninni
hafnað, en pað að dr. S. fjekk ekki embættið,
vakti mikla gremju hjá mörgum, og er pað
sönnun pess að „nýtískuguðfræðin“, sem dr.
S. hefir gjörst málsvari fyrir, hefir rutt sjer
mjög til rúms í Noregi.
Hinn sögulegi Jesús.
Um líkt leyti og bók dr. Schjelderups kom
út, kom út í Danmörku bók eftir dr. D. Niel-
sen, er hann kallar „Hinn sögulegi Jesús“, og
svipar mjög til áðurnefndrar bókar. Skömmu
seinna kom út lítil bók eftir Georg Brandes