Ársrit Nemendasambands Laugaskóla - 01.01.1928, Blaðsíða 122
Þorgils skarði Böðvarsson.
(Stíll úr yngri deild).
I.
Þegar kemur fram um 1200, er mesta reiðuleysi komið
á líf þjóðarinnar. Nýir straumar höfðu borist til landsins,
sunnan úr löndum, ný lífsskoðun, sem reif niður eldri
byggingar, en skorti þrek til þess að byggja heilt og trygt
í staðinn. Samræmið milli valdhafanna truflast alveg; tak-
mörkin, sem eldri venjur höfðu sett, hverfa, og sífeld reip-
tog og valdastreita 'er milli höfðingja. Siðferðisþreki
flestra er mjög ábótavant, og ábyrgðartilfinningin mjög
ófullkomin. Drengskapurinn er nú ekki lengur auðkenn-
andi fyrir íslendinga, níðingsverk eru framin og eiðar eru
rofnir og að vettugi virtir. Kirkjan er ráðrík í kröfum og
áleitin til fjár og valda, og erlent vald fer að blanda sér
í mál landsmanria, blása að ófriðareldinuin og auka sundr-
ungina, til þess að veikja sjálfstæði þjóðarinnar. Og deil-
urnar hörðnuðu meir og meir. Styrjöldin fór um landið
eins og eldur í sinu misjafnlega stormmikil, alt eftir því,
hve mikill dugur var í þeim, sem í svipinn var að brenna
á altari þessara miklu tímamóta.
Á enguin tíma hafa ísléndingar átt jafn marga glæsi-
lega inenn um margt, sem á Sturlungaöld. En öldin var
byltingatími. Alt samræmi vantaði í líf þjóðarinnar, og
þess bar hún glögg inerki. Flesta þessa glæsilegu menn