Framsóknarblaðið - 12.01.1946, Blaðsíða 2

8
FRAMSÓKNARBLAÐIÐ
I JL A J. A «. 4 « + W Æ M Jl
FRAMSOKNARB LAÐIÐ
Útgefandi:
Framsóknarfélag Véstmannaeyja
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Sigurjón Sigurbjörnsson.
Prentsmiðjan Eyrún h.f.
Vertíðarhorfur
Nú, þegar vertíð er um það bil
að hefjast, er ástandið þannig,
að mikili hluti bátaflotans kemst
ekki á sjó vegna manneklu, eru
aðeins fáir bátar, sem full áhöfn
er ráðin á, flesta vantar 1—8
menn en einstaka hafa engan
ráðinn nema formann.
Er þetta ekki glæsilegt útlit.
En reynsia undanfarandi vertíða
hefur verið sú, að þeir, sem í
landi vinna hafa borið meira úr
býtum fyrir styttri vinnutíma,
minni áhættu um slys og jafn-
framt tryggari afkomu. Því að
þegar ura hlutaskipti er að ræða,
er það nokkur áhætta hvað tíðar-
far og aflabrögð snertir. Tii
þess að bæta hag sjómanna gagn-
vart landvínnumönnum hafa
útgerðarmenn hvað eftir annað
gengið inn á breytingu á hluta-
skiptunum sjómönnum til hags-
bóta, enda er nú svo komið, að
útgerð vélbáts við það fiskverð,
sem nú er hugsanlegt að fáist,
verður fyrirsjáanlegur taprekst-
ur. Ekki er vitað ennþá, hvort
skipaeigendur telja sér fært að
kaupa á því verði sem Samninga-
netnd utanríkisviðskipta hefur á-
kveðið, og livað tekur þá við?
Ekki er trúlegt, að ríkisstjórnin
geti bæði tryggt verð til útgerð-
armanna og flutningaskipum
hallalausan rekstur. Sagt er, að
Áki sé nú að reyna að fá sjómenn
á flutningaskipum til þess að
lækka kaup sitt svo áhættan
minnki fyrir útflytjendur. Ein-
hverntíma hefðu nú þeir herrar
ekki vorkennt skipaeigendum
að tapa á nokkrum túrum eftir
gróða síðustu ára. En líklega er
það Siglunesið (e.s. Falkur) sem
ræður þessu breytta viðhorfi.
Upplýst ér, að Norðmenn
telji sér vel borgið með sína
bátaútgerð, ef þeir fá 36 aura
fyrir kg. af fiski.
Þarna sést, hvaða regin munur
er nú á framleiðslukostnaði ís-
lcndinga og þjóða þeirra, sem
keppa við þá um markaði. Er
það nú vonandi öllum ljóst
hvaða þjóðarógæfa hefur hlotizt
af því að Sjálfstæðisflokkurinn
og Alþýðuflokkurinn skárust
BÆJARMÁL
Framhald af 1. siðu.
bendir hann á ,að bæjarsjóður
eigi að koma upp ísframleiðslu-
stöð við höfnina. í trúnni á þá
þróun undanfarinna ára um
framleiðslu sjávarafurða, að selja
eigi sem mest af ferskum afurð-
um á erlendum markaði, opnast
geysimikill markaður fyrir ís.
Það er vitað mál, að fsframleiðsla
hraðfrystihúsíins hér hefur bor-
ið uppi allverulegan hluta af
reksturskostnaði. Flokkurinn
niun því eindregið beita sér fyr-
ir því, að bærinn reki ísfram-
leiðslustöð. Iiæjarstjórnin sam-
þykkti á s. 1. ári að fá heimild til
þess að taka kvikmyndarekstur
hér í sínar hendpr. Enda þótt
samþykkt meiri hluta bæjar-
stjórnar i þessu máli væri að*
eins á pappírnum — svona rétt
fyrri kosningar — , er þó stigið
spor í rétta átt. Ýmsir bæir á
Norðurlöndum hafa tekið kvik-
myndarekstur f sínar hendur.
Það er bæði eðlilegt og sjálfsagt
frá fjárhags og menningarlegu
sjónarmiði. Mun flokkurinn
beiu sér fyrir þvf, að þetta ná-
ist sem fyrst fram að ganga.
En betur má ef duga skal.
Bæjarsjóði verður að afla tekna.
Flokkurinn telur, að örugg leið
til tekjuöflunar sé. að bæjar-
sjóður eignist skip til flutninga
á afurðum frá Eyjum og nauð-
synjum til Evja. í eðli sínu hljóta
íslendingar að vera og verða
farmannaþjóð. Til þess þarf
hún skipaflota. Hinn happa-
drúgi vísir, er gróðursettur var
hér á landi 1914 með stofnun
F.imskipafélags íslands, bendir
'til þess, að rétt sé stefnt til auk-
innar hagsældar enn um stund
með því að auka skipaflota
landsmanna. Hundruð þúsunda
smálesta er flutt héðan af afurð
um Eyjabúa til annarra landa,
og stór hluti þess hefur verið
fluttur á erlendum skipum.
Va:ri þetta ekki leið fyrir bæjar-
og hafnarsjóð til tekjuöflunar?
Það var kraftaverk, sera gert vir
hér á landi 1914 með stofnun
Eimskipafélags íslands. En slíkt
undan samstarfi við Framsókn-
arflokkinn um að stöðva dýrtíð-
arskrúfuna 1941 af ótta við
kommúnista, og gegn betri vit-
und.
Eflið þvf áhrif þess flokks,
sem mesta fyrirhyggju og hag-
sýni hefur sýnt í þjóðmálum og
einn allra flokka skilið, að ef at-
vinnulíf þjóðarinnar er ekki
reist á traustum fjármálagrund-
velli, þá er frelsi þjóðarinnar
teflt í voða.
kraftaverk getur gerzt enn, og
það jafnvel i einu bæjarfélagi.
Þess utan er þegar fengin
reynsla fyrir þessum atvinnu-
rekstri, og það með góðum á-
rangri.
Um togaraútgerð er það að
segja, að flokkurinn er fylgjandi
þeirri samþykkt bæjarstjórnar-
innar að hefja hér slíka útgerð.
Þrátt fyrir það, að ekki má vænta
mikils arðs af þessum væntan-
lega bæjarrekstri, þar sem skip-
in eru óheyrilega dýr, og verra
þó, að þau eru ekki tilbúin nú,
má vænu, að með þeim verði
ruddar nýjar brautir hér l at-
vinnurekstri. En það er líka
stórt atriði.
RAFSTÖÐIN
Þegar nýja rafstöðin er full-
gerð, verður notkun raftækja
almenn hér i Eyjum, ekki aðeins
við matsuðu og hitun húsa,
heldur og við ýmiskonar önnur
heimilisstörf.
Framsóknarflokkurinn vill að
bæjarsjóður njóti alls arðs af
þeirri fjáraflaaðstöðu, sem bæj-
arfélagið sjálft hefur skapað i
þessum efnum. Raftækjagerð,
viðgerðaverkstæði raftækja og
nauðsynleg verzlun i sambandi
við þetu verða arðvænlegar at-
hafnir, sem skapazt hafa fyrir at-
beina bæjarsjóðs eða bæjarfé-
lagsins, og því eðlilegt og sjálf-
sagt að bæjarsjóður njóti alls
arðs af því framuki.
•Eins og stendur hefur rafstöð-
in hér ein rétt til þess að Ieggja
raflagnir uunhúss. Það er því
ekki nema eðlileg og sjálfsögð
þróun, að rafstöðin annist einn-
ig allar raflagnir innanhúss í ná-
inni framtið.
HÖFNIN
Höfnin er lífæð Vestmannaey-
inga. Það gefur þvi auga leið að
ályku, að undirsuða efnalegs
sjálfstæðis F.yjabúa er góð höfn
— eins góð og frekast er kostur
á. — Framsóknarflokkurinn tel*
ur þvi að leggja beri á það meg-
in áherzlu að fullgera höfnina.
í fyrsu lagi þarf að skipuleggja
írekar cn orðið er framtíðarhöfn
fvrir stærri ikipastól en hér er
nú, og fá áætlun gerða ura slíkt
mannvirki. Sú leið, sem farin
hefur verið, að höfnin sundi
sjálf að mestu leyti undir árleg-
um framkvæmdum við hana, er
öldungis ófær. Mcð því móti er
ávallt hjakkað i sama farinu.
Þess utan ber athafnalífið í dag
allan þunga þeirrar byrðar, enda
ber þess menjar: Hafnargjöld
eru hvergi hærri á landinu en
hér, sama má segja um lestar-
gjöld o. fl., er framleiðslan verð-
ur að bera. Flokkurinn telur, að
mjög aðkallandi sé að gerð sé nú
þegar áætlun um fullkomna
framtíðarhöfn, svo sem kostur cr
Neistar
I hrifningu sinni yfir úrslit-
um prófkosninganna lét Einar
prenu Víði á glanspappir í
Reykjavik. Er auðfundið, að
hann ræður sér ekki fyrir fögn-
uði yfir því/ að hann með „ráð-
um og „dáð““ fékk flest atkvæði
í þessari kosningu. Virðist hon*
um vera ljúft að viðurkenna
rétt Guðlaugs til þess að draga
sig í hlé. Og vonandi notar Ein-
ar sér þennan rétt 1950.
*
Einar gerir mikið úr því hvað
Framsókn og Alþýðuflokkur-
inn séu fylgisvana í bænum. Þó
eru ekki nema nokkrir mánuð-
ir siðan Einar eða fylgismenn
hans fóru á fjörurnar við Svein
og Pál um að vera með sér á
sameiginlegum lisU við þessar
kosningar og gekk svo langt til
samkomulags, að hann fékkst til
að verða 3. maður á lisunum.
Var þetu á þeim tfma, er Einar
hélt að hann yrði undir í bar-
áttunni um völdin i flokknum
og átti þá ekki að hika við að
kljúfa Sjálfstæðisflokkinn til
þess að fullnægja hégómaskap
sfnum og valdagræðgi.
Framh. d, 3. siðu.
á með nútiðartækni. Jafnframt
sé Ieitað miljóna lántöku til
þessa mannvirkis. Mannvirki
sem byggt er fyrir framtiðina að
miklu leyti, verður komandi
kynslóð að uka á sig bróður-
byrðamar af. Þessvegna verður
hafnarmannvirkjum trauðla
komið hér í viðunandi horf,
nema með lántökum, er greiðist
á áratugum. Að sjálfsögðu mæl-
ir allt með þvi, að rikissjóður
beri megin þunga af þeim fjár-
hagsbyrðum. Hve sanngjöm sú
krafa er, má benda á, að s. 1. ár
mun útflutningsgjald af lýsi og
freðfiski nemi um 14 milljón
króna fyrir uun fiskiveiða-
sjóðsgjald og fiskimálasjóðs-
gjald. Við þetu bætist út-
flutningsgjald af hraðfrystum
fiski, en tölur liggja nú ekki fyr*
ir ura þá upphxð. Það er greitt
í Reykjavik. Framlag ríkissjóðs
til hafnarinnar undanfarin ár
er hverfandi lítið brot á móts við
tekjur hans af afurðum frá Vest-
mannaeyjum. I kjölfar bættra
hafnarskilyrða mundu koma ný-
tízku löndunartæki, sem svo
mjög er aðkallandi. í stefnuskrá
flokksins, i síðasta blaði var bent
á nauðsyn fyrir þurrdokk. Með
auknu rafmagni gera menn ráð
fyrir, að sá draumur framsýnna
manna rætist, að hér geti risið
upp fullkomin skipasmiðastöð,
er verði samkeppnisfær.
S. G.