Framsóknarblaðið - 06.04.1946, Page 1

RAHtOKNARBIAOID
tt^efandi:
WW\ /.un'it
Vestniannaeyjum, (>. ajiríl 194(1 5. tölublað
I
............ ...... ...... ....................
9- argangur.
ísfisksamlagsfundurinn
Aðalfund ársins 1945 hélt ís-
fisksamlagið 11. nrar/. s. 1. For-
•iiaður samlagsins, Eiríkur Ás-
björnsson, gaf yfirlii um rekstur
Hðins árs, og gaf ylirlit. um af-
komu leiguskipa samlagsins og
rakti afkómu þeirra sem út voru
gerð til flutninga, en þau skip
voru átta að tölu, sem samlagið
liafði að öllu leyti, og er reikn-
iúgsleg útkoma þeirra þessi:
Reksturshagnaður
Eitla Emma .... kr. 3.724,98
Maritc ........... — 1(3.845,60
Knörrur .......... — 15.109,79’
Godthaab ......... — 27.989,57
Lnt Vedrines ... — 37.035,07
Yvona.......... — 71.535,10
St. Jacques........ — 124.115,26
Sæfinnur .......... — 50.220,05
I>ar sem samlagið leigði ofan-
talin skip að öllu leyti, þurfti
það ekki að greiða verðjöfnunar-
gjald al' fiski þeim, sem skip þessi
fluttu, eti verðjöfnunargjald til
jafns við það, sem kaupskip
greiddu, liefði numið 327 þús-
undum króna, og liefðu þá sk ijo-
'ii, að tveimur undanskildum,-
komið út með tap, auk þess sem
1 fratuantöldum upphæðum er
ekki búið að draga neitt frá
vegna útgerðarstjéirnar og skrif-
stofuhalds, en miðað við greiðslu
verðjöfnunargjalds hefði útkom-
an orðið þessi:
Litla Ernma .... tap ca. 10 þús.
Marite ........ — — 17 —
Knörrur * / . . - - 16 -
Godthaab ... . . — — 2 —
Lnt Vedrines . . . — — 3 —
Sæfinnur . . . . . . — — 10 —
Yvona gróði— 21 —
St. Jacques .. - 57 -
allt án lillits t il skrifstolukostn
aðar og útgerðarst jórnar. í þessu
sanibandi er rétt að taka fram,
að leigumálar Færeyjaskipanna
versnuðu í liöndum ríkisstjórn-
arinnar um ea. 15 þús. kr. á mán-
uði á hvert skip, Irá því sem Is-
iisksamlagið átti kost á áður en
1 'kisstjórnin leigði öll skipin, og
hefur það eitt bakað samlaginu
ca. 350 þúsundum verri afkomu.
lJá leigði samlagið að einum
fjórða hluta Helga og Sæfell. —
Leigan á Helga var kr. 20 þús. á
mánuði, sem kom einungis á fisk-
flutninginn, og 64 þús. kr. fyrir
Sæfell, á sama hátt, hvorttveggja
miðað við allt skipið. Á fjórð-
ungs leigu hvors þessara skipa
hagnaðist samlagið um 9 |>ús. kr.
— Þá leigði samlagið að hálfu
póslka mótorskipið Korab 11, er
ekki fékkst að nota fyrir atbeina
íslenzkra stjórnarvalda, saman-
ber yfirlýsingu Tryggva Gunn-
arssonar á almennum samlags-
fundi, höldnum í húsi K.F.U.M.
10. febrúar s. I., þar sem hann
kvað þetta hefði farið á annan
veg, ef félagar lians hefðu þá liaft
frekari ráð uin stjórn samlags-
ins, en hálft tap af leigu skips
|>essa nam kr. 73.161,62.
Loks leigði samlagið Skaftfell-
ing að hálfu, ]>ó þannig, að það
tók eki þátt í tapi, sem verða
kynni, og kom ekkert út úr þeirrj
leigu.
í sambandi við leiguskipin
gagnrýndi Oddsteinn Friðriks-
son útkomuna ;í Sæfelli, þar sem
legumálar þesss og Helga voru
hliðstæðir miðað við það magn,
sem hvort skipið fyrir sig flytur.
Brúttóhaguaðurinn al leigu-
skipunum, án verðjöfnunargjalds
greiðslu, en af Helga og Sæfelli
var greitt fullt verðjöfnunar-
gjald, nam kr. 364.698,22. Sam-
lagið greiddi hinsvegar fiskinn-
leggjendum sama verðjöfnunar-
gjald af fiski þeipi, sem með
leiguskipuimni var fiuttur. eins
og greitt var al liálfu ríkisins á
vegum Fiskimálanefndar, og nam
það kr. 188.741,10.
Þ:» var leiguskipareikningur-
inn skuldaður fyrir tapinu af
Korab, og kr. 26 þús., vegna
skrilstofuhálds, og eru þá eftir
kr. 76.795,50, sem verður skipt
upp á milli fiskinnleggjenda í
hlutfalli við innleggsupphæðir.
Frá stofnun samlagsins hefur
stjórn þesss verið skipuð 5 mönn-
um, þremur, sem útgerðarmenn
kjósa úr sínum hópi, og tveimur,
sem skipstjórar fyrir hönd sjálfs
sín og skipshafna sinna hafa kos-
ið úr sínum hópi. Komið höfðu
fram óskir af liállu vélstjóra og
sjómanna um að fá, þátttöku í
stjór nsamlagsins, og höfðu út-
gerðarmenn ekkert á móti því
að breyta ákvæðunum um að
skipstjórarnir mættu, af hálfu
allrar skipshafnar, og var því vél-
stjórum boðið á aðalfundinn og
einum háseta, með umboð fvrir
skipshöfn hvers báts.
Lögum samlagsins vár svo
breylt þannig, að stjórnenduii-
um var fjölgað upp í 7. Af þeim
kjósa útgerðarmenn 4, skipstjór-
ar, vélstjórar og hásetar sinn
manninn hver. Auk þess voru
samþykktir samlagsins gerðar
nokkru fyllri en áður, og gert
ráð fyrir að verja ágóða, sem
N iðurlag.
Nú nýlega liefur hæstiréttur
kveðið upp dóm í tveimur slík-
um verðlagsbrotamálum. — F.ru
]>að stjórnendur frmans G. Helga
son & Melsteð. Varð sannanleg-
ur ólöglegur hagnaður hjá fyr-
irtæki þessu kr. 158.684,27, og
stjórnendurnir, Pétur Eggerz
Stelánsson, dæmdur til þess að
greiða 25.000.00 kr. sekt, aúk
málskostnaðar, og Páll Melsteð
60.000,00 kr. sekt., auk málskostn
aðar.
Hitt fvrirtækið, Sverrir Bern-
hölt & Co., varð að greiða ólög-
legan liagnað kr. 270.191,19. F.11
eigendur firmanf, ]>eir Sverrir
Bernhöft og Bjarni Björnsson,
voru danndir til 75.000,00 kr.
sektar greiðslu hvor, auk máls-
kostnaðar.
Nokkrar sárabætur eru það þó
fyrir G. Helgason & Melsteð, að
ríkisstjórninni þóknaðist að
kaúpa hin nýju og landskunnu
varðskip fyrir milligöngu þessa
fyrirtækis meðan málið var fyr-
ir hæstarétti. Er ekki ótrúlegt,
að milliliðagróöinn á þessum
verða kann af rekstrinum, til
sjóðstofnunar, er notist til trygg-
ingar rekstri fyrirtækisins.
Al liálfu útgerðarmanna voru
kosnir í stjórn sem aðalmenn:
Eiríkur Ásbjörnsson, Jónas Jóns-
son, Kjartan Guðmundsson og
Sighvatur Bjarnason, af hálfu
skipstjóra Jóhann Pálsson, af
hálfu vélstjóra Sigurður Ólafsson
og af hálfu háseta Sigurður Stef-
ánsson.
Á aðaliundi samlagsins tyrir
árið 1944 var samþykkt, að verja
nokkrum hluta af árlegum tekju-
afgangi til verðlauna og styrkt-
arstarfsemi. í samræmi við þessa
tillögu kom fram uppástunga
frá Gunnari Marel tim að gefa
Ekknasjóði Vestmannaeyja í át
to þúsund krónur og. var þessi
tilhögun samþykkt með öllum
greiddum atkvæðum gegn þrem,
og óskaði einn þeirra, Pétur
Framh. á 4. síðu.
þremur skipum sé ekki undir
250 þúsundum, svo að þeir hafi
þar náð aftur þessari 14 milljón.
sehi þeir urðu að skiia. En ekk-
ert sýnir betur, hvað ríkisstjórn-
in liggur hundflöt fyrir heild-
sölunum en það, að ríkið sjálft
getur ekki keypt sér varðskip,
þótt ónýt séu, nema fyrir ínilli-
göngu og álagningu heildverzl-
unar. En svo, ef einhver útgerð-
armaður vill kaupa sér fiskibát
í Dantnörku eða Sviþjóð, þá þarf
ríkið að hafa milligöngu og taka
riflega fyrir kostnaði. Hver skil-
ur svona fyrirkomulag á hlutun-
um?
En hvernig var ]>að með dóm-
inn ylir S. Árnason R- Co,. sem
fyrst var kært fyrir verðlagsbrot?
Er hann ekki fallinn ennþá? Nei.
Hvað kenmr til? Og Jóliann hef-
ur ekki sagt af sér starfinu við
Nýbyggingarráð. sem á aðsjá um
innllutning á öllu til nýsköpun-
arinnar? Hvað hefði verið sagt
um Jón ívarsson?
Nei. sannleikurinn ev sá, að
mál S. Árnason og Co. hefur
Framli. á 4. síðu.
Heildsalamálin