Framsóknarblaðið - 09.05.1946, Blaðsíða 2

2
FRA M SÓKNA RBLA tíW
Fjárhagsáætlunin
og fjáröflun
FRAMSÖKNARBLAÐIÐ
Útgefandi:
Framsóknarfélag Vestmannaeyja
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Sigurjón Sigurbjörnsson.
Prentsmiðjan Eyrún h.f.
Flótti?
Miklir fólksflutningar eiga sér
nú stað úr Eyjum, og her ek!:i
livað minnst á burtflutningi
meðal Jicss fólks, sem fylgt hef-
ur að málum flokkum þeim, sem
nú hafa meirihluta í bæjarst'ióru.
Orsakirnar má hinsvegar rekja
lil jress, að Eyjarnar hafa orðíð
útundan með Jiau lífsjjægindi, i.r
lólkið þarf og sækist eftir. og l;í-
anleg eru í Reykjavík, og uggur
er í mönnum við hækkandi út-
svarsálögur hér, sem eru langt
um hærri en sams konar gjöld í
Reykjavík, og í mörgum tilfell-
um er hrein eigna upptaka.
Hvað dvelur lagasetningu um
útsvör? Eðlilegast og sjálfsagt
ætti að vera, að útsvör væru al-
staðar lögð á eltir sömu reglum.
Bajjarstjóri hefur undanlarið
verið að tryggja bænum lánsfé
til nýju rafstöðvarinnar. A s. '.
ári hafði verið tekið 800 jnis kr.
lán hjá Tryggingarstofnun ríki>-
ins, og var almennt álitið að sii
stofnun ætlaði að lána féð, en
nú brá svo kynlega við, að
Tryggingarstofnunin vildi ekki
lána meira og mun jafnvel hafa
farið fram á að fá endurgreitt
fé )>að, sem hún var búin að
lána. Verður ekki annað sagt, en
að jretta séu kuldalegar viðtökur
af hálfu forstjóra Tryggingar-
stofnunarinnar í garð liokks-
bræðra sinna, sem nú áttu að
taka við lánunum.
vSigurður Stefánsson gerir mik-
ið úr því í síðasta Eyjablaði, að
jreir félagar hans og Péturs hafi
verið sex en ekki þrír, sem voru
á móti Jrví að ísfélagið verði
nokkru fé til Ekknasjóðsins,
þótt þetta sé rangt hjá Sigurði,
Jrá skiptir þetta engu máli, en
sýnir þvert á móti, að ekkerl af
starfandi sjómimnuin, hvorki í
háseta-, vélstjóra- né skipstjóra-
stétt voru þessari ráðstöfun and-
vígir.
Jóhann aljsingismaður helur
dvalið hér undanfarna daga og
telja flokksmenn hann hinn á-
hugasamasta, það eina sem valdi
lionúm ama sé, að rnenn hér séu
með nöldur um vond hafnar-
skilyrði og kröfur um hafnar-
bætur. Hann gengur um og dáir
Bæjarstiórn hefur nú fvm
stuttu afgreitt fjárhags-íær.lun
bæjarsjóðs fyrir 1946. Það verð-
ur tæplega sagt, að afgreiðsla
hennar taki fram afgreiðslu
Sjálfstæðisflokksins á henni und-
anfarin ár, hvað útkdmu hennar
viðkemur. Endanleg samjrykkt
fór fram síðast í apríl. En von-
andi stendúr þetta til bóta. í vet-
ur liafa blöðin deilt um fjárhags-
áfkomu bæjarsjóðs. Víðir hefur
haldið því fram, að fjárhagurinn
væri svo góður, og handbært fé
fyrir hendi, að hægt væri með
stuttum fyrirvara að greiða allar
lausaskuldir, og jafnframt efna
8—12 ára loforð flokksins um
I járframlög til hinna ýmsu fram-
kvæmda, sbr. fjáhagsáætlanir
undanlarinna ára. En Brautin
og Evjablaðið hafa talið sig lítið
finna annað en skuldir og pen-
ingar fyrirfinnist ekki, og allur
hagur ba'jarsjóðs sé á glötunar-
barmi. Hér sem oftar liggur
sannleikurinn bil beggja. Það er
blekking ein að halda Jrví fram,
að nægjanlegt lé hali verið fyr-
ir hendi til að greiða upp lausa-
skuldir incl. rekstursvíxla, að ó-
hváð búið sé hér að gera, og er
vitanlega ekki nema gott eitt um
það að segja, ekki sí/.t ef hugur
fylgir mála, en hinu verður ekki
gengið fram hjá, að hann var
fvrsti atvinnurekandinn, sem
flúði hér af hólmi, og virðist yf-
irleitt alstðar vilja ávaxta fé sitt
annarsstaðar en í Vestmannaeyj-
uni, og hefðu annarra athafnir
hér verið sniðnar í sama stakk
og framkvæmhir hans sjálfs í
Eyjum og lyrirtækis hans, Jrá
væri hér ekki blómlegt um að
litast nú.
Þegar liskverð lækkaði í Bret-
landi í s. I. mánuði var almennt
búizt við því, að reynt yrði að
konia á ýmsum lagtæringum til
Jress að flutningaskipin gætu
haldið áfram að sigla án fyrir-
sjáanlegs taps. Þetta helði meðal
annars mátt gera á þann hátt að
fella niður útllutnings- og liafn-
argjöld af fiskinum og fækka
um einn háseta á hverju skipi,
því óeðlilegt er að krefjast allt
að helmingi mannfleiri skips-
hafna á íslenzkum skipum en er
á samskonar erlendum skipum,
en þetta var ékki gert, heldur
var rekstur skipanna yfirtekinn
af ríkinu. En livað verður lengi
hægt að halda báðum aðalat-
vinnuvegum þjóðarinnar uppi
með ríkisstyrkjum?
glevmdum loforðum um fram-
liig lil verklegra framkvæmdá.
En rétt er að minna á, að Jietta
hefði allt verið hægt, ef Sjálf-
staðisflokkurinn hefði notfært
sér þaú sérstaklega hagstæðu ár
til fjáröflunar lyrir bæjarsjóð, er
voru hér frá 1940 til 1945.
En það er líka blekking, að
bæjarsjóður sé svo illa stæður
eins og núverandi meiri hluti
bæjarstjórnar vill vera láta. Og
það er tvímælalaust tvíeggjað
sverð sá málaflutningur Jreirra
með hliðsjón að aðkallandi þörf-
um bæjarsjóðs lyrir lánum til
ýmsra framkvæmda, að bæjar-
sjóður sé á glötunarbarmi fjár-
hagslega.
Ejárhagsáætlunin er samþykkt,
og er sú hæsta, sem samþykkt
hefur verið hér. Tekjuliðir eru
hinir sömu og áður, aðallega út-
sviir, er koma til að hækka um
30%. Svo ekki virðist enn bóla
á stefnuþreytingu hjá hinum
nýju valdamönnum í bæjar-
stjórn, þrátt fyrir kosningalof-
orð. Það munu flestir sammála
um, að hér sé gengið lengra en
fært sé með útsvarsálagningu á
borgarana, og |>á sérstaklega
með hliðsjón af síldarvertíð á s.
1. sumri.
Að vísu voru útsvör óeðlilega
lág hér á s. I. ári, sem stafaði af
Jrví, að Sjálfstæðisflokksmenn í
bæjarstjórn töklu pólitískt
heppilegt herbragð að lækka út-
svörin síðasta árið fyrir kosn-
ingar í því traust i að hægt
væri með því að blekkja hátt
virta kjósendur. Því að eins og
frægt er orðið, var jafnað niður
lægri upphæð hér 1945 en '944-
;í sama * tíma hafði vísitalan
hækkað, og atvinnulíf stóð enn
í blóma.
Núverandi meirilrluti bæjar-
stjórnar hóf bæjarútgerð í vetur.
Enda þótt margt benti til |>ess
J>á, að það vrð’i hæpinn gróða-
vegur að kaupa lisk og flytja út,
verður þó tæplega annað sagt
með sanngirni að meirihluti bæj-
arstjórnar hafi nauðugur viljug-
ur orðið að byrja þennan at-
vinnurekstur, eftir öll kosninga-
loforðin. Og vafalaust má gera
ráð fyrir að Jressi atvinnurekstur
hefði gefið bæjarsjóði nokkuð í
aðra hönd, ef liskverð hefði hald-
izt óbreytt í Bretlandi. En þvi
miður er þessi draumur búinn í
svi pinn.
En meðal annarra orða. And-
stæðingar Sjálfstæðisflokksins
voru allir sammála um ]>að, að
afl.a yrði bæjarsjóði tekna eftir
öðrum leiðum en útsvörum ein-
um, Jró nrisjafnar væru leiðir
flokkanna í því efni. Jú, núver-
andi meirihluti bæjarstjórnar
hól' bæjarútgerð með fiskflutn-
ing. En að öðru levti eru sömu
aðiljar ekki farnir að gera neiria
tilraun, að því er séð verður, til
að skajja bæjarsjóði örugga
tekjulind, sem óháð er verð-
sveiflum íslenzkra alurða 'á er-
lendurn markaði. Það liggur fyr-
ir samjrykkt fyrrverandi bæjar-
stjórnar, að bærinn taki kvik-
myndareksturinn í sínar hend-
ur. Og líklegt má telja, að sú
samjrykkt lalli núverandi meiri-
hluta bæjarstjórnar vel í geð.
Framsóknarflokkurinn hefur á
|>að bent, að bæjarsjóður ætti að
koma upp raftækjaviðgerða-
stofu með nauðsynlegri verzlun
og raftækjaverksmiðju. Þetta
virtist fá góðan hljómgrunn með-
al bæjarbúa. Með tilkomu liinn-
ar nýju rafstöðvar má fullyrða,
að hér yrði um öruggan atvinnu-
rekstur að ræða, er kæmi til að
skapa bæjarsjóði tekjur. Sýni-
lega hefur ekkert bólað á )>ví.
að undirbúningur sé hafinn í
Jiessa átt. Þorri bæjarbúa bíður
eftir að heyra um undirbúning
og Iramkvæmdir nýsköpunar nú-
verandi valdhafa í Jiessurn eln-
um sem öðrum.
S. G.
Þ. Þ. V .
Hitt og þetta
BYGGIN GARMÁLIN
Fyrir nokkrum tíma skrilaði
bæjarstjórinn okkar grein í
Evjablaðið um húsnæðisvand-
ræðin. Hann livatti J>ar Eyverja
til að hefjast hancla og nota tóm-
slundirnar til ]>ess að eignast
skýli yfir höfuðið, byggja það
sjállir, ef |>eir hefðu ekki þegar
gert ]>að.
Eg vil taka undir Jressa hvatn-
ingu bæjarstjóráns. Margar eru
tómstundirnar t. d. að haust-
inu. Og væru þær vel notaðav
til byggingarstarfsins, liðu ekki
mörg ár, ]>ar til húsið væri kom-
ið upp. Aðalatriðið er að hefj-
ast handa. Vinnulaun munu nú
um 70% af verði hússins eða 700
kr. af hverjum 1000 krónum.
Valdhafar bæjarfélagsins geta á
ýmsa lund stuðlað að ]>ví, að
slíkar byggingarframkvæmdir
verði auðveldari aljrýðu manna
í bænum, enda þótt bæjarsjóður
sé ekki látinn blæða fjárhagslega.
Það ætlast ég ekki til á nokkurn
hátt.
Ef t. d. bæjarsjóður gæfi byggj-
anda kost á að lá lánaða hræri-
vél og starlslið, þegar hann hef-
ur undirbúið steypumót og Jjarl
Framliald á 3. siðu.
H. B.