Framsóknarblaðið - 09.05.1946, Blaðsíða 3

FRAMSÓKNA RBLAÐiÐ
3
Hitt og þetta
Framhald al 2. síðu.
að steypá, þá er sú íyrirgreiðsla
M’sna veigamikil.
Eitt sinn í lyrra sumar nau.t é'g
slíkra hlunninda lijá bæjarsjóði
°g taldi mér mikinn hag að því,
°g get. því urh þetta dæmt. Fyrir
nokkrum dögum kom byggjándi
hér í bæ að máli við mig um
þetta atriði. Hann var í vand-
ræðum vegna skorts á mönnum,
þegar hann þurfti að steypa.
Hann vissi, að líkt var ástatt um
núg. Mundi ekki bæjarstjórn
vilja taka þetta atriði til vin-
sani I egrar athugunar?
Eg hygg, að „Víðir" hafi rétt
tyrir sér í því, að einbýlisbús
þau, sem bæjarstjórinn ræðir um
1 nefndri grein í Eyjablaðinu,
séu of lítil, fyrst byggt er á ann-
að borð, þrjú berbergi og eldhús
»ieð baði, salerni og anddyri
eða gangi má minnst vera 100
'ermetrar að mínu viti, svo að
rýmið á hæðinni verði viðunan-
legt og þrengslin ekki þreyt-
andi.
PEGIJRRI SVIP
A BÆINN
Það vil ég fúslega játa, að
þrifnaður og umgengni hefur
tekið miklum stakaskiptum lil
batnaðar í þessum bæ undan-
■arna tvo áratugi, þó að enn
rriegi mikið um bæta. Margt,
sent er smávægilegt, en fer illa
þg lýtir bæinn, væri hægt að I jar-
Eegja án mikils tilkostnaðar. Eg
skal taka dæm: Á mótum Helga-
íellsbraútar og Heimagötu mun
eiga að verða torg, þá tímar líða.
hangað var eitt sinn ekið mold,
seni þar hefur legið í blössum
ártim sarnan hálfgróin illgresi
eða runnin út í for og leðju. í
rigningum safnast fyrir mikið
vatn á þessum vegamótum og
rriyndar þar lón. Þar leika svo
Pörnin sér í vatni, lor og leðju.
f’etta gæti allt verið á annan veg
’heð tiltölulega litltun tilkostn-
aði.
Satna er að segja um vegamót-
lr> við Bólstað, milli Vestmanna-
brautar og Heimagötu. Þau
eru einnig bæjarlýti. Þau mætti
^gfæra með íitlum tilkostnaði.
Svo er víða uin bæinn okkar
þó að ég nefni hér aðeins jressi
tvö danni, jiví að jrau eru mér
daglegt fyrirbæri.
t;AGN FRÆÐASRÓLA-
^vggingin
^ Á'ú loksins skal halizt handa
'11111 byggingu yfir Gagnfræða-
^ólann okkar. Mér er tjáð að
Á'jað verð'i að grala, jtegar
úikningar af húsinu liggja fyr-
u. Verði svo, sem ég hef enga
Ushcðu til að efast um, má með
sanni segja, að úrslit síðustu
bæjarstjórnarkosninga hér hafi
söguíegt gildi fyrir skólann og
starf hans. Væri óskandi, að svo
nnetti segja, j)á tímar líða, um
sem allra flest ménningar- fjár- .
liags- og atvinnumál jtessa bæj-
arlélags. Fáir eða engir fram-
haldsskólar á landinu búa við
lakari starlsskilyrði en Gagn-
fræðaskólinn hér. Hann hefst
við í gömlu, gisnu timburhúsi.
sein í fyrstu var byggt íbúðarhús
og ber alltaf jress merki. Þar hef-
ur skólinn hírzt árum saman í
þrengslum, og við skort á nauð-
synlegustu menningar- og hrein-
lætistækjum, svo sem viðunandi
salernum. Ofan á allan slíkan að-
búnað hefur síðan bætzt sambýli
við annan skóla, enda bera flest
áhöld Gagnfræðaskólans hér
[)ess rnerki.
Byggingar eins og Gagnfræða-
skólahúsið á að byggja lyrir láns-
fé að töluverðu leyti. Það er eng-
in sanngirni að velta slíkri byrði
yfir ;í starfandi kynslóð, bygg-
ingu. sem duga skal öldnum og
óbornum unt aldir fram.
SKAM M ARYRÐI
„Víðir" ræðir um „hjálpræði
kennaraliðsíns". Hvað er svo
|)etta kennaralið, sem hann ræð-
ir tim? Jú, það er meiri hluti
bæjarstjórnarinnar. Á nú orðið
kennari og kennaralið að lara
að verða skammaryrði aftur í
herbúðum Víðismanna? F.g
minnist jicss, að fyrstu árin, sem
ég dvaldi hér, átti Jóhann heild-
sali ekki til að virtist kröftugra
lítilsvirðingar- og fyrirlitningar-
yrði en orðin „barnakennari",
„barna lræðar i‘ ‘. „ungl ingafræð-
ari“ o. s. frv. Greinar í Víði Irá
jreirn árum bera jtess vitni. Eg
naut jjá þessara titla hjá honum
í ríkum mæli.
NÝ FRÆÐSLULÖG
Nú eru ný fræðslulög gengin
i gildi. Þegar bæjarfélagið hér
getur fullnægt þeim, á Gagn-
fræðaskólinn að taka við öllum
13 ára börnum og annast fræðslu
þeirra í tvö ár. Þau þreyta svo
kallað unglingapróf 15 ára og
Ijúka jrar með skólaskyldunni.
Börn hér á aldrinum 13—15 ára
eru 140—150.
Þriðja deifd Gagnfræðaskól-
ans verður Miðskóladeildin.
Þaðan Ijúka unglingarnir Mið-
skólaprófi, sem verður landspróf.
Það er jrann veg skilið, að sér-
stiik nefnd manna í Reykjavík
semur prófverkefni. Síðan fara
miðskólaprólin fram í öllum
framhaldsskólum landsius sama
dag og jalnvel sama tínra jress
dags undir eftirliti sérstaks trún-
aðarmanns Iræðslumálastjórnar-
innar. Að' prófinu loknu eru all-
ar úrlausnir sendar fræðslunrála-
Bæjarmál
Framhald af 1. síðu.
líkt og |ringmaður Vestmánna-
eyja gerir hér og þar.
Eg lref áður vikið að jrví. að
ekki verði nenra unr tvennt að
velja, að gefa upp byggð að
nrestu í Vestmannaeyjunr og öðr-
um hliðstæðum plássum, eða
gera þær að eltirsóttum dvalar-
stað, og býst ég við að það síðar-
nefnda sé skoðun alls þorra
þeirra, sem hér búa.
Þeinr, senr ráðið liafa bæjar-
nrálu nrlrér undanfarið lrelur að
réttu verið kennt um margt, sem
aflaga lrefur l’arið, en hinu má
jró ekki gleynra, að sökin liggur
j)ó ekki sízt hjá löggjafarvaldinu,
í skjóli þingnrannsleysis kjör-
dæúrisins. Því verður ekki með
rökunr mælt í mót, að lrlutur
Eyjanna lrefur aldrei verið
nrinni af hálfu jress opinbera en
í tíð Jóhanns Jósefssonar, og
h\að verstur jregar flokkur hans
hefúr halt valdaaðstöðu á A1
Jringi. Hinu nrá ekki lreldur
ganga fram hjá, að ekki er vit-
anlegt, að' nokkuð nýtilegt til
stjórninni og dænrir prófnefnd-
in jrær.
Ætlazt er til, að gagnfræða-
skólarnir verði fjögurra ára skól-
ar og unglingarnir ljúki svo köll-
uðii gagnfræðaprófi að jreim
tíma liðnttm.
Þessi nýju fræðslulög eiga að'
bæta xtr miklu misrétti, bæta að-
stöðu teskttlýðs Iiinna dreifðu
byggða til framlraldsnáms.
Síðan árið 1930 má segja, að
tvenns konar gagnfræðaskólar
haf'i verið starfandi í landinu, —
gagn Iræðadei 1 d ir menn taskól -
anna og Gagnfræðaskóli Reyk-
víkinga annarsvegar og s\o allir
hinir gagnfræðaskólarnir hins
vegar, sem stofnaðir eru og
starfræktir samkvæmt lögum frá
1930 um gagnlræð'anám í kaup-
stöðum. Hinir síðari hafa orð'ið
að' fullnægja kröfum Jaeim, sem
gerðar eru til þeirra í nefndum
löguin. Þær kröfur eru á ýmsa
ltmd á annan \eg en krölur
menntaskóla undir nám lær-
dómsdeildar og meir felldar að
þekkingarþiirf aiþýðumannsins í
daglegu líl'i. Þetta hafa menn
ekki skilið eða áttað' sig á, eins
og svo margt annað í skólastárf-
seminni. og felh svo miður skyn-
samlega og velviljaða dóma utn
gagnfræðaskólana, eins og t. d.
skólann hér, |dó að jxeir hafi til
þessa starfað styttri tíma árlega
en gagnlræðaskólar menntaskól-
anna og orðið samkvæmt lögum
að lullnægja öðrum kröfum,
sem meira ertt gerðar eftir j>örl-
um alþýðumannsins uni al-
menna Jiekkingu.
h.anda Vestmannaeyjum liggi
eftir uppbótaþingmennsku Páls
Þorbjörnssónar, Isléifs Högna-
sonar og Þórðar Benediktssonar,
eða varavarmanna hans, scm set-
ið' hafa á j)ingi í veikindaforf()ll-
ttm hans.
Flugvallargerð komst í Iram-
kvætnd vegna almennra undir-
skriftaáskorana frá Vestmanna-
eyingum til Alþingis, án for-
göngu þingmannsins. Rafstöðin
komst áleiðis vegna samþykkta á
þingmálafundi hér. og er ekki
vhað ttm lörgöngu jtingmanns-
ins um nokkur hagsbótamál Eyj-
anna.
Höfnin, sem áf náttúrunnar
hendi er sjálfsagðasta lands- og
lífhöfn landsins, á að fá sama
Iramlag og hafnir í stjálbýlustu
héruðum, og ekkert tillit tekið
til |>ess, að Vestmannaeyjahiifn
er eina höfnin fyrir öllu Suður-
landi. Hvað’ dvelur allar skc>la-
byggingarnar? Hversvegna er
ekki byggð hér nothæf símstöð?
Hversvegna er Esja ekki látin
koma inn að bryggju hér með
farjrega? Vegna j)ess, að X'est -
mannaeyjar eru í framkvæmd-
inni þingmannslausar. Enda er
J>að nú svo, að einum nánasta
fylgifisk Jóhanns Jóselssonar
varð að orði, er fréttist um vænt-
anlegt framboð Einars Sigurðs-
sonar: „Eg held J>að sé jafngott,
að Tangavaldið fái einu sinni að
svitna".
, H. B.
1
Hreinn bær
við fögur fjöll
Framhald af 1. síðu.
lu'ts okkar en við höfttm gert
undanfarin ár, með því veitum
við okkur margar ánægjustund-
ir. Þegar litlu plönturnar stækka,
þá verða þær okkur hugljtifir
vinir og við gleymum þeirri fyr-
irhöfn, sem við höfðunt við að
hlú að þeim og hjálpa jveim til
að \a\a, |)(')tt \ið ekki kunnttm,
að j)\ða blómsturmál jarðarinn-
ar, sem ;ítti að vera hennar inni-
legasta móðurmál lil okkar.
Maður heyrir stundum, að
það sé helzt ekki hægt að rækta
hér trjávið, en ekki þurfum við
annað en að ganga Hilmisgöt-
una til að sannfærast um, að trjá-
viðuy vex hér, og vel sé j>eim
mætti mömuitn, sem þar hafa
sýnt fagurt fordæmi. Eg held
að |>að vttTÍ nokkttrs virði fvrir
hvert heimili að eiga sér j>ó ekki
væri nema lítinn gróðurreil fyr-
ir fegttrðina, því fegttrð og
hreinlæti munu sem vinir búa
á liverju j)\ í heimili, sem verð-
skuldar það nafn með réttu.
Fridfinnur Finnsson.
Oddseirshölum.