Freyr - 01.11.1966, Blaðsíða 33

FREYR
483
þess vegna en vinnsluvörur eru verðlagðar
lægra, sem því nemur.
Þessi verðtilfærsla er í svipuðu formi og
á fyrra ári. Mjólk hækkaði um 4 aura pr. 1.
vegna dráttar á verðlagningu um 23 daga
frá 1. sept, að telja.
Æskilegt hefði verið að fá meiri tilfærslu
á milli smjörs annarsvegar og nýmjólkur
hinsvegar. En þar sem vitað var, að ríkis-
stjórnin hafði í hyggju að auka niður-
greiðslur á landbúnaðarvörum og það var
betra að fá hækkanir verðsins greiddar
niður en láta þær koma fram í útsöluverð-
inu til neytendanna, þótti ekki ástæða til
að láta ágreining um þetta atriði fara til
yfirnefndar í úrskurð.
Hækkanir þær, sem áttu að koma á út-
söluverð landbúnaðarvara frá verðinu 1.6.
s.l., samkv. samningi um verðlagsgrund-
völlinn, voru að ákvörðun ríkisstjórnarinn-
ar greiddar niður í öllum þeim vöruflokk-
um, sem áður hafa verið greiddar niður.
Þannig hækkuðu niðurgreiðslur á 1. fl.
dilkakjöt um kr. 5,88 og eru nú 23,18 pr. kg.
og tilsvarandi niðurgreiðslur eru á öðrum
flokkum kindakjöts.
Niðurgreiðsla mjólkur hækkaði um 63
aura pr. 1. og er nú 5,35 pr. 1. Niðurgreiðsla
smjörs var aukin um 18,90 pr. kg. og var
ákveðin kr. 98,86, en var síðan aukin aftur
1. okt s.l. um kr. 23,00 pr. kg. vegna hækk-
unar á heildsöluverði smjörs, sem Fram-
leiðsluráð hafði ákveðið að kæmi til fram-
kvæmda þá. Auk þessara niðurgreiðslna
var tekin upp niðurgreiðsla á osti, er ekki
hefur áður verið, kr. 25,00 pr. kg. á 45%
osti og kr. 19,00 pr. kg. á 30 % osti.
Slátur- og heildsölukostnaður hækkaði
við samningana í haust úr kr. 11,40 pr. kg.
kjöts í 12,55, en þar við bætist stofnlána-
sjóðsgjald, sem nú er 47 aurar pr. kg.
Vinnslu og dreifingarkostnaður mjólkur
hækkaði í 3,44 pr. 1., en var í fyrrahaust kr.
3,16 pr. 1.
Miklar launahækkanir á árinu valda að
mestu þessum hækkunum.
Kostnaður í smásölu er óbreyttur á
stærstu vöruflokkunum. Nokkrar minni-
háttar breytingar voru gerðar á hundraðs-
hluta álagningar skv. eindregnum óskum
smásalanna, sem telja, að kostnaður við
dreifingu landbúnaðarvara hafi vaxið mjög
mikið síðustu ár og hafi ekki fengizt upp-
borinn í heimilaðri verzlunarálagningu.
Nokkrar vonir standa nú til þess, að
grundvallarverð náist fyrir mjólk og kjöt
af framleiðslu síðasta verðlagsárs, en vafa-
samt er að ull og gærur skili fullu verði,
því sala þeirra hefur gengið treglega og er
tæpast lokið ennþá.
Eins og áður segir er lækkandi verð á
þessum vörum á heimsmarkaði. Ekki er
hægt að gera sér fulla grein fyrir, á þessu
stigi, hvort útflutningsbætur muni duga á
yfirstandandi verðlagsári. Þó eru líkur,
sem benda til þess, að svo muni verða.
Mjólkurframleiðsla hefur heldur minnkað
í sumar og haust og aukning sauðfjárfram-
leiðslunnar er minni en búast mátti við.
Þar kemur til rýrð sláturfjársins, er veg-
ur á móti fjölguninni að verulegu leyti.
Smjörbirgðir hafa minnkað, og vegna
lækkunar verðsins s.l. vor hefur sala orðið
miklum mun meiri í sumar og haust en
áður var og líkur eru á að sala landbún-
aðarvara almennt muni aukast innanlands
frá því sem verið hefur. Útflutningur ætti
því fremur að minnka en vaxa.
Allt þetta, ásamt þeirri nýju fyrir-
greiðslu, sem vinnslustöðvarnar fengu, gef-
ur vonir um, að bændur fái verðið greitt
á þessu og næsta almanaksári.
Eitt mesta vandamál í verðlags- og
markaðsmálum landbúnaðarins er mis-
ræmið á verðlaginu hér innanlands og
verðlaginu í helztu viðskiptalöndum okk-
ar. Það hlýtur því að verða eitt helzta við-
,fangsefnið á næstu árum, hvernig það
verði leyst. Vaxtarmöguleikar og þróun ís-
lenzks landbúnaðar í framtíðinni veltur á
því, hvernig við þessu verði snúist og hvort
viðunandi lausn fæst á þessum vanda.