Freyr - 01.01.1987, Blaðsíða 20

Meðal þeirra verkefna, sem hér
um ræðir, má nefna rannsóknir á
áhrifum sjúkdóma á refastofninn,
rannsóknir á orsökum lambavan-
halda í sumarhögum, rannsóknir á
áhrifamætti svefnlyfja til fækkun-
ar svartbaks og rannsóknir á
áhrifamætti varphúsa til að koma í
veg fyrir tjón af völdum hrafna í
æðarvarpi og til að verja dún gegn
veðrum og vindum.
Þá er rétt að geta þess, að ýmsar
nauðsynlegar rannsóknir er ekki
hægt að framkvæma, þar eð heim-
ild til tímabundinnar friðunar refa
og minka á afmörkuðum svæðum
er ekki að finna í lögunum. Má
þar nefna eyrnamerkingar yrð-
linga á grenjum til þess að fylgjast
með, hve langt frá fæðingarstað
sínum dýr veiðast. Þetta er nauð-
synlegt að vita, ef svo færi að
hundaæði bærist til landsins, sem
ávallt er hætta á að gerist með
smygluðum gæludýrum. Það kæmi
í hlut veiðistjóraembættisins að
skipsuleggja sérstakar aðgerðir á
afmörkuðu svæði, ef vart yrði
hundaæðis, en eins og sakir standa
veit enginn, hve stórt slíkt svæði
þyrfti að vera. Rannsóknir er-
lendis sýna, að rauðrefir, sem
smitast hafa af hundaæði, haga sér
að öllu leyti eðlilega þar til
u. þ. b. sólarhringi áður en þeir
drepast, en eftir að æðið rennur á
þá, fara þeir sjaldan langar vega-
lengdir. Því er nauðsynlegt að afla
upplýsinga um, hve langar vega-
lengdir heilbrigð dýr ferðast á
ýmsum tímum ársins í mismunandi
vistkerfum. Einfaldasta Ieiðin til
þess er að eyrnamerkja yrðlinga
við greni og fá síðan upplýsingar
um, hvar þeir veiðast eftir að þeir
ná fullorðinsaldri. Fyrir slíkar að-
gerðir skortir lagaheimild, eins og
sakir standa.
Dýrustu refaveiðarnar, miðað
við fjölda þeirra dýra sem nást,
eiga sér stað á hinum víðáttumiklu
óbyggðum landsins. Nauðsynlegt
er að rannsaka, hvort sami árang-
ur geti náðst með minni tilkostn-
aði á þann hátt að styrkja sérstak-
lega vetrarveiðar úr skothúsum á
jöðrum óbyggða, en leggja í stað
niður grenjaleitir í ákveðinni fjar-
lægð frá byggð, t. d. á svæðum í
meiri en 10—15 km fjarlægð frá
næsta byggða bóli. Slíkar tilraunir
er ekki hægt að framkvæma að
óbreyttum lögum.
Hröfnum, svartbökum og
nokkrum öðrum mávategundum
hefur fjölgað mjög á þessari öld
og valda þessir fuglar mörgum
skreiðarframleiðendum og æðar-
ræktendum töluverðu tjóni. Það
er hins vegar óraunhæft að ætla,
að hægt sé að fækka þessum fugla-
tegundum að því ráði, að tjón
verði úr sögunni, nema tímabund-
ið og staðbundið. Hér verður því
að höggva að rótum vandans, sem
að öllum líkindum er fyrst og
fremst fólginn í miklu framboði á
lífrænum úrgangi frá mönnum að
vetrarlagi, þegar náttúruleg afföll
ættu að vera mest meðal þessara
tegunda. Þetta er kannski augljós-
asta dæmið um nauðsyn þess að
huga að fleiri aðferðum en veiðum
til að koma í veg fyrir tjón, en
alveg örugglega ekki hið eina.
Markmiðið með stofnun veiði-
stjóraembættisins var að koma í
veg fyrir tjón og áhrifaríkasta
leiðin að því marki hefur oftast
verið talin veiðar á viðkomandi
tegundum. Það er hins vegar rétt
að leggja áherslu á nauðsyn þess
að missa ekki sjónar af tilgangin-
um með því að einblína of mikið á
meðalið. Þess vegna hlýtur það að
vera stefna veiðistjóraembættisins
að leita sífellt nýrra aðferða, sem
einar sér, eða notaðar jafnframt
hinum hefðbundnu veiðum, gefa
betri árangur á hagkvæmari hátt
en áður hefur þekkst.
Aðalfundur Æðarræktarfélags íslands.
Frh. afbls. 13.
ættisins þ.á m. aðgerðum gegn
vargi, en þröngur fjárhagur stend-
ur starfseminni fyrir þrifum. í máli
fundarmanna kom fram, að alls
staðar þar sem menn veiðistjóra
komu og fækkuðu vargfugli hefði
ríkt mun betri friður í varplöndum
á eftir.
Æðarræktarfélag íslands er nú
fullgildur aðili að Stéttarsambandi
bænda og gerði fulltrúi Æ.Í.,
Sveinn Guðmundsson bóndi Mið-
húsum, grein fyrir störfum sínum
á aðalfundi Stéttarsambandsins og
að þar hefði hann lagt kapp á að
kynna mikilvægi æðarræktar.
í fréttum frá æðarræktrdeildum
kom fram að varp gekk víðast all
vel, þrátt fyrir að vargur ýmiss
konar herji sífellt á æðarvörp.
Á fundinum komu fram tillögur
um að stofna tvær nýjar æðarrækt-
ardeildir, aðra í V.-Húnavatns-
sýslu og hina í S.-Þingeyjarsýslu
og Eyjafirði. Fundurinn sam-
þykkti þessar tillögur.
Gestir fundarins, þeir Jónas
Jónsson búnaðarmálastjóri og
Sveinbjörn Dagfinnsson ráðu-
neytisstjóri, fluttu fundinum
kveðjur og minntu á mikilvægi
æðarræktar á tímum samdráttar í
hefðbundnum búgreinum.
Við stjórnarkjör baðst Eysteinn
Gíslason Skáleyjum undan endur-
kjöri, en hann hefur setið í aðal-
stjórn undanfarin 6 ár og þar á
undan í varastjórn. í hans stað var
kjörinn í aðalstjórn Hermann
Guðmundsson Stykkishólmi.
Aðalstjórn Æðarræktarfélags
íslands skipa nú: Sigurlaug
Bjarnadóttir frá Vigur formaður,
sr. Þorleifur Kristmundsson Kol-
freyjustað og Hermann Guð-
mundsson Stykkishólmi. í vara-
stjórn eru: Árni G. Pétursson
Vatnsenda og Agnar Jónsson
Reykjavík. Fulltrúa á aðalfundi
Stéttarsambands bænda er Sveinn
Guðmundsson, Miðhúsum, Reyk-
hólasveit.
12 Freyr