Freyr - 01.01.1987, Blaðsíða 39

Dýr mjólkursamningur í EBE
Eining um að minnka mjólkurframleiðslu.
Áralöngum samningum vegna
gífurlegar offramleiðslu á mjólk í
löndum Efnahagsbandalagsins
lauk rétt fyrir síðustu jól. Þegar
landbúnaðarráðherrar Bandalags-
ins náðu sögulegu samkomulagi.
En ekki stóð á gagnrýni frá
bændasamtökum landanna á
samninginn.
Ljóst er að samkömulag þetta
verður dýrkeypt til að byrja með,
jafnvel þó að það leiði hugsanlega
til sparnaðar seinna meir. Bráða-
birgða útreikningar sérfræðinga í
Brússel sýna, að aukaútgjöld
vegna samningsins næsta ár geta
orðið um tuttugu milljarðar
króna, en árið 1989 er áætlað að
um 80 milljarðar króna sparist.
Samningurinn er í aðalatriðum
á þessa leið:
1) Mjólkurkvótar verða lækkaðir
um 9,5% á tveimur árum (um
6% fram til 1. aprfl 1987 og
afgangurinn 1. apríl 1988).
2) Reglur um svonefnt fyrnigjald
(sem hefur þau áhrif að mjólk-
raunar yfir fimm sýslur. í land-
námi þess risu síðan á legg fimm
eða sex kaupfélög og stýrði Mark-
ús, sonur Torfa, einu þeirra um
árabil.
Um allt þetta fjallar Játvarður
Jökull í bók sinni með miklum
ágætum. Og það er naumst ofmælt
hjá honum, að Torfi hafi verið
fjögurra manna maki. Hann stofn-
aði skóla og rak hann í 27 ár.
Hann smíðaði meira en 800 verk-
færi og tæki, sem hér voru áður
óþekkt, t.d. 125 plóga og kenndi
mönnum að nota þau. Hann gerð-
ist forgöngumaður áhrifamikilla
verslunarsamtaka. Hann var fyrir-
myndar bóndi og fágætur upp-
alandi og heimilisfaðir. Hvert
þessara starfa um sig er þannig að
eðli og umfangi að það væri ærið
nóg einum manni.
urframleiðsla verður óarðbær
yfir ákveðin mörk verða
hertar.
3) Danska mjólkursamlagakvóta-
kerfið heldur áfram og sömu-
leiðis verður framvegis unnt að
jafna kvóta innansvæða (flytja
til ónotaðra kvóta). Þessi tvö
atriði báru Danir mjög fyrir
brjósti við samningana.
4) Bændur sem hætta að fram-
leiða mjólk fá fjárbætur fyrir
það. í Danmörku verður hluta
bótanna varið til búhátta-
breytinga.
5) Niðurgreiðslur á undanrennu-
dufti verða afnumdar yfir
vetrarmánuðina. Auk þess
segir í samningunum að ráð-
herranefndin muni fylgja því
eftir að EBE-ráðið breyti eftir
tillögu sinni um heimild til að
fella niður niðurgreiðsur á
smjöri og undanrennudufti
þegar nauðsyn krefur vegna
óhóflegra uppkaupa á þessum
afurðum. Frumvarp um þetta
Játvarður Jökull hefur hér skrif-
að ágæta bók um óvenjulega
mikilhæfan athafnamann. Sjálfur
er hann fágætur maður að kjarki
og manndómi. í fjölda ára hefur
hann búið við líkamlega lömun.
Þegar honum urðu ónýtar hend-
urnar til skrifta brá hann pinna í
munn sér og leikur með honum á
leturborð ritvélarinnar. Og nú er
hann auk heldur farinn að fást við
tölvuna.
Með þessari bók hafa höfundur
og útgefandi reist Torfa í Ólafsdal
verðugan minnisvarða. En hún er
einnig minnisvarði um mann, sem
með einstæðu viljaþreki skrifar
bækur við aðstæður, sem knúið
hefðu flesta aðra til algerrar upp-
gjafar.
-mhg
er lagt fram í febrúar.
6) Áætlun verður gerð um að
losna við smjörbirgðirnar (þær
eru nú 1,3 milljónir tonna), en
fjármálaráðherrum bandalags-
ins er falið að leysa dæmið um
kostnað við þær aðgerðir. Með
öllu er þó óljóst hvernig á að
losna við smjörfjallið. írski
landbúnaðarráðherrann A.
Deasy hefur látið svo um mælt
að ódýrara væri að henda
smjörinu í sjóinn en að borga
fyrir að geyma það, en sú hug-
mynd verður þó ekki að veru-
leika. Aftur á móti verður
leitað að kaupendum í Sovét-
ríkjunum og örðum löndum og
eitthvað af smjörinu verður
notað í skepnufóður eða selt
fátæku fólki. Ekki er vitað
hvað það kostar að losna við
birgðirnar, en þing Efnahags-
bandalagsins hefur áður gert
tillögu um að stofna sérstakan
sjóð með 100 milljarða fram-
lagi á ári í þessu augnamiði.
Heimild: Information — J.J.D.
Leiðrétting
I viðtali undirritaðs við Auðun B.
Ólafsson, framkvæmdastjóra
Markaðsnefndar landbúnaðarins,
sem birtist í 23. tbl. Freys, eru
taldir upp þeir menn, sem skipa
Markaðsnefnd. Nafn eins þeirra,
fulltrúa Búnaðarfélags íslands í
nefndinni, Sigurgeirs Þorgeirs-
sonar, sauðfj árræktarráðunautar,
hefur þó fallið niður. Er velvirð-
ingar beðist á þessum mistökum.
(mhg.
Freyr 31