Freyr - 15.01.1987, Blaðsíða 34

Siguxjón Davíðsson
Laxeldi í Tálknafiröi
/ fornum heimildum um gœði jarða hér á landi er mjög sjaldan minnst á veiðiréttindi í
ám eða vötnum sem hlunnindi. í jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns er t.d.
aðeins getið slíkra hlunninda á tveimur jörðum á sunnanverðum Vestfjörðum, og er þar
aðeins minnst á silungsveiði.
Sigurjón Davíðsson.
Jörðin Fjörður á Skálmarnesmúla
er talin eiga rétt á silungsveiði í
Vattardalsá og Saurbæ á Rauða-
sandi er talið til hlunninda silungs-
veiði, (Bæjarós).
Elstu heimildir um silungsveiði
á íslandi er þó að finna í Þoskfirð-
ingasögu, þar sem segir frá land-
námsmönnum í Austur-Barða-
strandarsýslu. Þar er þess getið,
að fósturbræðralagsmennirnir
Ketilbjörn Gillason á Gillastöðum
og Þórir hinn fríði Oddsson á
Uppsölum, (síðar Gull-Þórir á
Þórisstöðum), hafi tekið fisk úr
Berufjarðarvatni — „og báru ílœk
þann, er þar er nær, og fœddusí
þeir þar. Sá heitir nú Alifiskalœk-
ur. Par var veiði mikil.... Þar er
því staðfest heimild um fiskrækt á
ísiandi fyrir þúsund árum.
Hvergi er þess getið að lax hafi
gengið í ár á Suður-Vestfjörðum,
en nafn Laxár í Reykhólasveit
gefur til kynna að í hana hafi lax
gengið frá önduverðu. Sjálfsagt
hefur slæðingur af laxi alla tíð sótt
í nokkrar ár við norðanverðan
Breiðfjörð, þó að ekki sé það
talið til hlunninda ábúðarbýla.
Norðan Bjargs er ekki vitað að lax
hafi gengið í ár fyrr en kemur að
innsveitum við ísafjarðardúp.
Jarðhiti á Vestfjörðum
Landið norðan Breiðafjarðar er
víða nokkuð sprungið. Þessar
sprungureru alldjúpar. Vatn, sem
fellur í þær, kemur aftur upp úr
glufunum hér og þar, mismunandi
heitt. Norðan fjarðar í Tálknafirði
er ein slík sprunga, svo og fyrir
botni hans. Þar kemur upp all
mikið vatn á nokkrum stöðum
13—40°C heitt. Sýrustig þess (pH)
er að jafnaði um 9,5 við 15°C, en
uppleyst efni í því eru afar lítil og
útfelling því að heita má engin,
(uppleyst efni 65—110 milligr. pr.
lítra).
Að tilstuðlan hreppsnefndar
Tálknafjarðarhrepps hófst Orku-
stofnun (Orkusjóður) handa á
vormánuðum 1977 að bora til-
raunaholur í landi Sveinseyrar og
Stóra- og Litla-Laugardals. Mesta
vatnsmagn fékkst úr holu í Litla-
Laugardal, 80—110 1 á sek., og
hiti var þar mestur 74°C. A
Sveinseyri voru boraðar tvær hol-
ur er gáfu hvor um sig 20 1 á sek.,
hiti í annarri 17 stig en 21 stig í
hinni. í uppsprettu í sama hjalla
og borað var, er hitinn hinsvegar
26 stig og vatnsmagnið 16,5 1 á
sek. Tilraunin miðaðist við að ná
nægilega heitu vatni til húshitunar
í byggðinni. Vegna hins lága hita-
Laxeldisstöðin á Gileyri ( Tálknafirði.
74 Freyr