Freyr - 01.02.1987, Blaðsíða 16

Tilraun með gotkassa fyrír
blárefi 1985—1986
Þýðing á grein eftir Kjell Nydahl og Fjalar Fors sem birtist í Finsk pálsdjurblad, nr. 9,
1986.
í tilraunum með mismunandi
gerðir gotkassa fengust um
tveimur hvolpum fleira undan
hverri paraðri læðu sem hafði ver-
ið í venjulegum gotkassa með
gangi (ranghala) heldur en undan
læðum sem höfðu verið í kössum
án gangs. Kassarnir voru settir til
læðnanna strax eftir pörun.
Samsvarandi tilraun var gerð
með fjóra hópa á loðdýrabúinu
Oravais Hus í Kortesjarvi árið
1985. (sjá töflu). Um þriðjungur
af læðunum voru hvolpalæður. I
þeirri tilraun voru kassarnir settir
inn um hálfum mánuði fyrir got.
Þegar gangarnir voru festir við
kassana varð af talsverður hávaði,
sem olli miklum óróa hjá
læðunum.
Niðurstaða.
Menn komust að raun um að
geldar læður og læður sem höfðu
fyrirfarið hvolpum sínum urðu
miklu fleiri við það að setja kassa
með gangi inn til læðnanna um
hálfum mánuði fyrir got en ef þeir
voru látnir inn þegar eftir pörun.
Ástæðan fyrir þeim mun á hvolpa-
fjölda sem varð í tilrauninni er
vafalítið fyrirgangurinn og hávað-
inn af hamarshöggum þegar
gangar voru settir við búrin.
Hafa litlir gotkassar einhverja
kosti fram yfir venjulega
gotkassa?
Gerð var tilraun með svokallaða
smákassa á tilraunabúinu í Max-
mo árið 1985. í henni voru tveir
hópar (sjá töflu). Þriðjungurinn af
læðunum voru hvolpalæður. Kass-
arnir voru settir inn í göngubúrin
(springbúr) strax eftir pörun.
Smákassar
Smákassinn er að því leyti frá-
brugðin venjulegum kassa að
inngangurinn er laustengdur við
hann og hann er smærri.
Hornlistar kassans eru stórir og
við það minnkar gólfflötur hans.
Af því leiðir að hvolpahópurinn
liggur alltaf nærri læðunni eða ef
læðan er óróleg af einhverjum
ástæðum og heldur sig mikið utan
kassans, þá hnipra hvolparnir sig
saman í hnapp og halda á sér hita.
Hvolpur sem er einn og yfirgefinn
úti í horni í stórum kassa kólnar
fljótt og getur lent í vanhalda-
hópnum. Vegna þess hve kassin er
lágur er auðvelt að taka skilrúmið
burtu.
Tafla 1. Fxjósemi í tilrauna- og samanbuxðarhóp 1985
Blárefur x blárefur
Hvolpar eftir
Paraðar læður, Fjöldi hvolpa paraða læðu
Hópur fjöldi 30. júní 30. júní
Samanburðarhópur.......... 120 781 6,5
Tilraunahópur 1 .......... 120 708 5,9
Tafla 2. Fxjósemi í tilrauna- og samanburðarhóp 1985.
Hvolpar eftir
Paraðar læður Fjöldi hvolpa paraða læðu
Hópur fjöldi 30. júní 30. júní
Samanburðarhópur.......... 80 439 5,5
Tilraunahópur 2 .......... 80 362 4,5
Samanburðarhópur: Venjulegur breiður kassi úr tré (mynd 2).
Tilraunahópur 1 og 2: Venjulegur breiður kassi úr tré með gangi (mynd 3).
Tafla 3. Got-prósenta og fxjósemi í samanburðarhóp og tilraunahóp
og fjöldi geldra læðna og læðna sem höfðu fyrirfarið
hvolpum sínum.
Fjöldi Geldar læður Hvolpar
paraðar Got + sem drápu Fjöldi eftir par.
Læðuhópur læðna % hvolpana, % hvolpa læðu
7 daga 7 daga
30.6. 30.6.
Samanb.hópur ...... 44 77,3 10+5=34,1 237 232 5,39 5,27
Tiiraunahópur...... 39 84,6 5+4=25,6 271 249 6,95 6,38
Samanburðarhópur: Venjulegur breiður kassi úr tré (mynd 2).
Tilraunahópur: Smákassi með áföstum gangi (mynd 1).
104 Freyr