Freyr - 15.02.1987, Blaðsíða 36
Hvað þurfa bændur að
Ágætu ritstjórar.
Ég hef fylgst af áhuga með skrif-
um um ull í blaðinu og mér hefur
fundist á mörgu að það verð sem
fæst fyrir ullina sé varla nógu hátt
til að réttlæta þann aukakostnað
og vinnu sem þarf til að framleiða
úrvals ull. Það er alltaf markaður
fyrir úrvalsvöru, ef hún er ekki of
dýr. Nú þætti mér vænt um ef þið
vilduð kasta fram þessari spurn-
ingu til lesenda ykkar: Hvað þurfa
bændur að fá fyrir kílóið af ullinni,
(hvítri og mislitri), til að réttlæta
fá fyrir góða ull?
þann kostnað og vinnu sem til
þarf, til þess að framleiða úrvals-
ull? Ég veit af eigin reynslu að
íslenska ullin er mjög viðkvæm og
kannski sérstakleg við íslenskar
aðstæður, en íslenska ullin er líka
alveg sérstakt hráefni ef hún er vel
með farin.
Mér fannst grein Guðríðar
Helgadóttur í 23/’86 blaði Freys
athyglisverð og tek undir allt sem
hún segir. Undanfarin ár hefur ull
ekki verið hátt skrifuð á
heimsmarkaðnum en mér virðist á
flestu að hún sé aftur á uppleið.
En samkeppnin er hörð og Nýsjá-
Iendingar og Ástralíumenn vita
hverning á að framleiða góða ull
og hreina. En megnið af þeirri ull
sem þeir framleiða er ekki eins
góð og íslensk ull gæti verið ef vel
væri að farið.
Stefanía Sveinbjarnardóttir
Yeoman Farm,
Parham, Ontario
Canada, KOH 2KO
Fuglar fótheitir í ísvatni.
Hingað til hefur það verið
leyndarmál fugla hvers vegna þeir
geta staðið með fætur í ísköldu
vatni án þess að þeim verði kalt.
Enginn hefur heldur vitað hvernig
þeir fara að því að halda hausnum
á sér köldum á flugi, eða hvernig
hæna getur viðhaldið líkamshita
sínum háum og stöðugum þegar
hún liggur á eggjum.
En með doktorsritgerð danska
dýrafræðingsins Uffe Midtgárd,
sem hann varði við Kaupmanna-
hafnarháskóla í desember sl., er
komin hugsanleg skýring á því
hvernig fuglum helst svona vel á
líkamshita sínum.
Fuglar hafa svonefnda hita-
skipta bæði í fótum og höfði. í
fótunum eru þeir búnir til úr
flóknu neti af æðum, slagæðum og
bláæðum sem fuglarnir brúka til
þess að miðla hita til og frá. Þetta
fyrirbæri er í því fólgið að fuglar
geta minnkað varmatap frá
nöktum fótum sínum niður í nærri
því ekkert. Menn héldu áður að
þetta ætti aðeins við um háfætta
fugla, en Uffe Midtgárd hefur
fundið út að það gildir líka um marga aðra fugla, m.a. endur. Varmaskiptirinn í höfðinu kælir aftur á móti blóðið til heilans og án hans myndu fuglarnir deyja þegar líkamshiti þeirra á flugi fer oft upp í 45 stig. Þegar hitabylgjur eru, t. d. í Ástralíu, heyrist oft að þúsundir smáfugla drepist. Skýringin kann að vera sú, að varmaskiptir smá- fugla sé lítill og eigi erfiðara með að gegna hlutverki sínu, ef fugl- arnir fá ekki nægan vökva, að áliti Uffe Midtgárds. Hann hefur auk þess ásamt öðr- um vísindamönnum mælt blóðrás til ásetusvæðisins undir búknum á hænum þegar þær liggja á. Þessi tilraun hefur ekki áður verið gerð, en hún sýndi að blóðrásin eykst þegar eggin undir hænunni kólna, og þar með er viðgangur unganna tryggður. (J.J. D. eftir heimild í Politiken 7.12.1986).
ALTALAÐ A KAFFISTOFUN ■■
Mötun eða sköpun í Degi hinn 15. desember 1986 er viðtal við Hjalta Pálsson bóka- vörð og forstöðumann Safnahúss- ins á Sauðárkróki. Þar upplýsir hann að vídeóvæðingin hafi dregið úr útlánum bóka hjá bókasafninu á Sauðárkróki og heldur áfram:
Sérstaklega finn ég til þess hvað börnum sem sækja safnið hefur fækkað. Ég held að ástæða sé fyrir bókasöfn- in að huga að þessu máli í sam- vinnu við skólana. Því ef börn alast ekki upp við að lesa og umgangast bækur þá gera bau það ekki þegar þau verða fullorðin. Ég tel hættulega þessa miklu mötun sém börn jafnt sem full- orðnir verða fyrir í dag. Hættan felst í því að sköpunargáfa við- komandi hverfi eða komi aldrei fram og fólk finni sér ekkert að gera og hundleiðist á þeim tímum sem mötunin fer ekki fram.“
164 Freyr