Freyr - 15.05.1987, Blaðsíða 18
Sigurgeir Ólafsson,
Rannsóknastofnun landbúnaðarins og
Guðmundur H. Gunnarsson,
Búnaðarsambandi Eyjafjarðar
Eiturefni gegn
húsapunti í kartöflugörðum
Húsapuntur er víða vandamál sem illgresi og er hann erfiður viðureignar. Hann hefur
orðið mjög ásœkinn í nokkrum frjósömum kartöflugörðum við Eyjafjörð.
<!.
Húsapuntur getur valdið miklum skaða í kartöfluakri. (Ljósm. Sigurgeir Ólafsson).
Þar hafa verið gerðar nokkrar til-
raunir og athuganir með eiturefni
gegn honum og skal hér sagt frá
þremur efnum sem reynd hafa
verið; Roundup, Eptam og Fusi-
lade. Roundup er skráð hér á
landi í C-hættuflokki og því öllum
aðgengilegt en Eptam og Fusilade
eru enn sem komið er óskráð og
voru flutt inn á sérstakri undan-
þágu í tilraunaskyni.
Roundup (360 g/1 glyphosat) er
kerfisvirkt efni sem plantan tekur
upp um blöðin og berst efnið síðan
niður til rótarinnar. Roundup
eyðir öllum plöntum sem það
lendir á. Mikilvægt er að illgresið
sé í góðum vexti og hafi myndað 3-
6 blöð þegar úðun fer fram. Best
er að úða þegar hlýtt er og gjarnan
rakt loft en rigning innan 6 klst frá
úðun dregur úr áhrifum hennar.
Roundup má nota til að eyða
húsapunti umhverfis kartöflu-
garða. Einnig má nota Roundup í
kartöflugörðum en þá verður að
hvíla garðinn það ár sem eyðing
fer fram. Sleppa skal þá jarð-
vinnslu um vorið. Roundup er
úðað þegar punturinn hefur
myndað minnst 3 blöð eða náð
minnst 15 cm hæð. Þegar plönt-
urnar eru orðnar gular eða visnað-
ar (eftir 3-4 vikur) skal garðurinn
tættur. Ef vart verður við vöxt frá
eftirlifandi plöntum síðla sumars,
skal úðun endurtekin. Æskilegt er
að plægja garðinn fyrir veturinn.
Það magn sem notað er af Round-
up gegn húsapunti er 4-5 1 í 200-
400 1 vatns á hvern hektara.
Eptam 6-E (72% EPTC) má
nota í kartöflugarða. Efnið er
tekið upp af rótum og er því úðað
fyrir niðursetningu. Garðurinn er
fyrst unninn. Síðan er Eptam úðað
á jarðveginn og strax á eftir, helst
innan 15 mínúta, þarf að vinna
efnið saman við jarðveginn niður í
15-20 cm dýpt með herfun eða
tætingu. Þessi niðurfelling er mjög
mikilvæg fyrir verkun Eptams þar
sem efnið er rokgjarnt og getur
því tapast við uppgufun. Æskilegt
er að bíða með niðursetningu eins
og hægt er. Framleiðandi varar
við notkun efnisins ef hlutfall líf-
ræns efnis í jarðveginum er yfir
10% þar sem þá er hæpið að
nægjanleg verkun fáist. Lífrænt
efni er víða um og yfir 20% í
moldargörðum við Eyjafjörð. Af
Eptam eru notaðir 6 1/ha á sand-
jarðveg og 7 1/ha á leir/moldar-
jarðveg. Vatnsmagnið er haft 200-
400 1/ha. Eptam á einnig að halda
tvíkímblaða fræillgresi í skefjum
m.a. haugrafa.
Fusilade (26,2% fluazifob-but-
yl) er kerfisvirkt efni líkt og
Roundup. Fusilade má nota í kart-
öflugarða. Því er úðað eftir niður-
setningu þegar húsapunturinn hef-
ur myndað 3-4 blöð og er í góðum
vexti. Mælt er með á bilinu 1,5-3,0
386 FREYR