Freyr - 01.06.1987, Blaðsíða 31

Frá ráðstefnu félags breskra dýralækna
Dýrafita umdeild orsök
hj artasjúkdóma
Veldur dýrafita hjartasjúkdómum? Tvær skoðanir á þessu umdeilda atriði komufram á
þingi breska dýralæknafélagsins í haust, hjá þeim dr. Alan Marion Davis frá Breska
heilbrigðisráðinu annars vegar og dr. Duncan Pickard kennara í dýralífeðlis- og
næringarfræði við háskólann í Leeds hins vegar.
Dr. Marion Davis sagði að áhugi
almennings á mataræði hefði vax-
ið gífuriega á undanförnum árum,
einkum hjá mæðrum ungra barna.
Tveir mismunandi hagsmuna-
hópar rugluðu fólk með ráðlegg-
ingum sem stönguðust á. Ekki
væri ágreiningur um að sjúkdómar
í hjartaæðum væri eitt helsta bana-
mein miðaldra manna. En það
skrýtna væri að þessir sjúkdómar
væru mjög misalgengir hjá þjóð-
um. Þeir væru algengir í Skotlandi
en sjaldgæfir í Japan. Mataræði
virtist ríða þarna baggamuninn.
Mikil blóðfita, hár blóðþrýstingur
og vindlingareykingar yllu þarna
miklu og blóðfita og feitur matur
hefðu verið talin nátengd.
Hvatt til hófsemi.
Dr. Marion Davis nefndi skýrslu
eina (Namee report) þar sem fólk
er hvatt til að neyta minna af
mettaðri fitu, sykri og salti og
borða meira af trefjaríkum mat,
og hann vísaði til annarrar skýrslu
þar sem bent er á Ieiðir til að
draga úr neyslu mettaðrar fitu.
Öllum er hollt að hreyfa sig í
hreinu lofti, sagði dr. Davis. Hann
fordæmdi þann sið deiluaðila að
vitna í mismunandi málsgreinar í
sömu skýrslu, og sem gripnar eru
úr samhengi og sagði að til lítils
væri að borða smjörlíki í smjörs
stað ef menn þá héldu áfram að
háma í sig kex og kartöfluflögur.
Hann áleit að neysla á ávöxtum og
nýju grænmeti minnkaði blóðfitu,
auk þess sem þar fengjust trefjar
sem væru gagnlegar fyrir melting-
una. En framar öllu hvatti hann til
hófsemi.
Dr. Pikard ræddi um fitu og þau
gögn sem leitt hafa til þeirrar
kenningar að neysla ómettaðrar
fitu og hjartasjúkdóma séu
nátengd.
Hann sagði að enginn vafi léki á
því að fólki með mikla blóðfitu
væri hætt við hjartasjúkdómum og
að hjartasjúkdómar minnkuðu ef
blóðfita væri skert.
Unnt væri með góðum árangri
fyrir fólk sem hefði mikla blóðfitu
að draga úr hjartasjúkdómum
með því að breyta um mataræði,
hætta að reykja og með því að
nota lyf samkvæmt læknisráði.
Hins vegar væru sérfræðingar ekki
á eitt sáttir um hverju máli blóð-
fita skipti í þessu sambandi hjá
fólkið með „venjulega“ blóðfitu.
Hann taldi að menn vissu almennt
ekki hvaða áhrif mataræði hefði á
blóðfitumagn. „Neysla kólesteróls
hefur engin áhrif á blóðfitumagn
og líkaminn býr til blóðfitu úr
kolvetnum jafnt sem fitu“, sagði
hann.
Þáttur streitunnar.
Hvað er það þá sem veldur því að
svo margir miðaldra menn fá
hjartaslag? Há blóðfita, reyking-
ar, fita og hár blóðþrýstingur eiga
aðeins hálfa sökina, sagði dr.
Pickard. Hann taldi að streita ylli
mestu um. Astralskar rannsóknir
hefðu leitt í ljós að af þeim
mönnum sem fengju hjartaslag á
yngri árum væri það dæmigert að
þeir hefðu annað hvort verið
hækkaðir í stöðu, hefðu staðið í
húsakaupum eða aukið við sig
vinnu. Þessir menn gumuðu oft af
því hvað þeir þyrftu lítið að sofa.
„Menn fá ekki hjartaslag upp úr
þurru, þeir verða sér úti um það“,
sagði Pickard.
Aðalboðskapurinn til fólks væri
að það ætti að hætta að borða
smjör og feitt kjöt. En, sagði
hann, enginn skyldi halda að hann
fái ekki hjartasjúkdóma þó að
hann hætti því.“ Hann taldi að
opinber þráhyggja varðandi mett-
aðar fitutegundir og einkum og
sérílagi dýrafitu hefði verið vill-
andi og leggja hefði átt meiri
áherslu á að ráðleggja fólki að
borða meira af heilkorni, ávöxtum
og grænmeti.
Ekkert einstakt atriði í matar-
æði hefur sérstaklega áhrif á
hjartasjúkdóma, sagði hann að
Iokum. „Það er engin ástæða að
gera dýrafitu að syndahafri."
(Veterinary Record, 4. október 1986)
Freyr 439