Freyr - 15.06.1987, Blaðsíða 23

vert að búa í sveit, þar sem er tími
og tækifæri eru til annars en ein-
göngu búskapar. Tími þarf að vera
til að stunda íþróttir, sækja nám-
skeið og taka sér frí og að fyrir
hendi sé tækifæri til þess að um-
gangast ungt fólk utan vébanda
landbúnaðarins.
Kynslóðaskipti á jörðinni þarf
nauðsynlega að auðvelda. Unga
fjölskyldan gæti e.t.v. tekið jörð-
ina á leigu í fimm ár til reynslu.
Það gæti vel tengst því að eldra
fólkið færi á eftirlaun, en lág-
markskrafa er að jörð sé leigð í
fimm ár. Þar eð eftirlaun fyrir
bæði hjón geta numið rúmlega
200.000 kr. dönskum á ári (rösk-
Iega 1 milljón ísl. kr.), væri unnt
að hafa jarðarleiguna væga fyrir
unga fólkið. Svona fimm ára
reynslutími getur verið ótrúlega
lærdómsríkur fyrir byrjanda í bú-
skap og það fyrirkomulag er að-
gengilegra fyrir marga en að verða
að leggja út í milljónafjárfestingu
þegar í upphafi búskapar. Unga
fólkið mundi afla sér reynslu og
væntanlega öðlast meira sjálfs-
traust áður en til þess kæmi að það
ákvæði að fara út í miklar fjárfest-
ingar síðar.
(Hér verður þýðandinn að
skjóta því inn að þann 1. janúar
1987 gengu í gildi í Danmörku ný
lög um hluta-eftirlaun. Ef bóndi
sem er eldri en sextugur styttir
vinnutíma sinn niður í 10 tíma á
viku getur hann notið eftirlauna
að hluta, um 50.000 d.kr. (um
300.000 ísl. kr.) á ári og maki
getur líka fengið hluta-eftirlaun).
Það má hugsa sér ýmis úrræði
fyrir bændur, en miklu máli skiptir
að menn geri fyrst upp við sig:
Hvað vil ég? Og ræði við leiðbein-
anda sinn: Hvað get ég?
Frá fjárhagslegu sjónarmiði er
eftirlaunakerfið langbesti mögu-
leikinn, en frá mannlegu sjónar-
miði má vel vera að hluta-eftir-
laun sé það besta. Hver bænda-
fjölskylda verður að athuga vand-
lega og með góðum fyrirvara fyrir
kynslóðaskipti eða hugsanlega
breytingu á búskap þá möguleika
og úrræði sem eru fyrir hendi.
Við erum óvanir að hugsa mikið
um félagsleg úrræði eins og hluta-
eftirlaun, sjúkradagpeninga o.fl.,
en ef við getum fengið styttri
vinnutíma, en sömu tekjur og um
leið betra Iíf með því að hagnýta
okkur þessi réttindi — sem öllum
dönskum ríkisborgurum standa til
boða — eigum við að meta þá
kosti sem um er að velja.
Ef við kynnum okkur þessi kerfi
jafnvandlega og skattalögin held
ég að við værum betur stödd, bæði
bændafjölskyldur og atvinnu-
greinin í heild.
Það þarf að auka leiðbeiningar
og fræðslu um þessa hluti til jafns
við aðra faglega ráðgjöf. Hinsveg-
ar ber okkur bændafólki að leita
eftir slíkum leiðbeiningum og vera
vakandi fyrir þessum mögu-
leikum.
Það þarf vakandi huga, hug-
myndaflug og vilja til að fara nýjar
leiðir. Við höfum leiðbeinendur
til að hjálpa okkur af stað með
þessa hluti, en án þess að við
gerum okkur grein fyrir hvað við
viljum, komumst við ekki langt
með handbærar lausnir.
(J.J.D. þýddi).
Búvélaprófanir.
Jydeland fóðurvagn, frh. af bls. 475.
meðalgjöf um 28 kg á bás. Ætla má að vinnumagnið
við heydreifinguna sé allt að helmingi minna en
dreifing með handverkfærum auk vinnuléttis.
Vagninn er fremur lipur í notkun, jafnvel á þröng-
um göngum, en stýrisbúnaður er þungur með full-
fermi. Hámarkshraði vagnsins er 1,5 m/s (5,4 km/
klst) og getur hann ekið upp allt að 12 gráðu halla.
Tveir rafgeymar eru á vagninum til að knýja drifbún-
aðinn og fylgir hleðslutæki til að sjá þeim fyrir orku.
Viðhald vagnsins er einfalt og ekki komu fram bilanir
á reynslutímanum.
í heild virðist vagninn traustbyggður og hann vann
eðlilegan allan reynslutímann.
JF-múgsaxari, frh. af bls. 475.
Ioftblástur nái ekki að koma heyinu upp á vagn, sér í
lagi ef innmötun er ójöfn og unnið er í hliðarvindi.
Söxun með múgsaxaranum er mikil og er það kostur
við votheysgerð. Ef saxarinn er stilltur á 10 mm
söxun má gera ráð fyrir að um 55% heysins sé með
stubblengd undir 30 mm. Múgsaxarinn er fremur
lipur í notkun, en hann er aflfrekur og verður að ætla
minnst 50 kW (68 hö) dráttarvél fyrir hann, eigi að ná
viðunandi afköstum.
Á reynslutímanum brotnuðu 11 hnífar í hnífa-
tromlu er aðskotahlutur barst í tromluhús. Aðrar
bilanir urðu ekki og í heild reyndist múgsaxarinn
traustbyggður.
Freyr 421