Freyr - 01.08.1987, Blaðsíða 12
mikilverðust. NJF eru samtök bú-
vísindamanna, ráðunauta, kenn-
ara og bænda, og þau voru stofn-
uð árið 1918. Þessi góða og langa
samvinna á landbúnaðarsviðinu
hefur orðið til þess að athygli
Norðurlandaráðs hefur beinst
nokkuð að landbúnaðargeiranum,
sem nokkurs konar fyrirmynd að
samvinnu. Það hefur verið komið
á samstarfi á sviði landbúnaðar-
rannsókna sem Norðurlandaráð
styrkir sérstaklega. Markmiðið er
að efla samvinnu vísindamanna,
sem fást við sömu vandamál og
auka virkni með því.
Hópverkefni í plöntukynbótum.
Sem dæmi um slíka samvinnu má
taka verkefnið Nordgras sem
Norðurlandaráð styrkir. Hér sam-
einast plöntuerfafræðingar á
norðurslóðum Noregs, Svíþjóðar
og Finnlands auk okkar um kyn-
bætur túngrasa. Danir koma líka
að þessu verkefni fyrir hönd
Grænlands en eru einnig mjög
mikilvægir vegna fræræktarþáttar
þessa verkefnis. Fyrsti beini ár-
angur þessa verkefnis verður von-
andi nýr stofn af vallarfoxgrasi
sem hentar til ræktunar á norður-
hveli jarðar. Samtímis verður fræ-
rækt og fræverslun öll auðveldari.
Auk hugsanlegs hagnýts árangurs í
nýjum grasstofnum er þetta verkefni
verulega áhugavert frá fræðilegu
sjónarhomi og hefur vakið athygli
utan Norðurlanda. Verður greint frá
því á alþjóðlegri ráðstefnu í
Frakklandi í haust. Mörg önnur
dæmi um Norðurlandasamstarf
má nefna svo sem á sviði fóð-
urfræði, jarðvegsfræði, plöntu-
sjúkdóma, genbankastarfsemi,
hafbeitarkynbóta og fleira. Auk
þessa samstarfs við Norðurlönd er
rétt að nefna samstarf við Kanada-
menn og Skota. Nato hefur
styrkt slíkt samstarf og að lokum
má nefna mjög mikilvægan stuðn-
ing Alþjóða kjarnorkumálastofn-
unarinnar í Vín við einstök verk-
efni hér á landi og við alþjóðleg
verkefni sem Islendingar hafa átt
aðild að. Öll eru þessi samskipti út
fyrir Iandssteinana mjög mikils
virði.
Fáið þið nógfétil
starfseminnar?
Það er alltaf afstætt hvað hægt er
að kalla nóg fé. Það er enginn vafi
á því að við getum þess vegna
unnið margfalt meira og kostað
meiru til, nóg eru verkefnin og
nógur er áhuginn. Eg treysti mér
ekki að gefa einhlítt svar við þess-
arri spurningu. Við teljum hins-
vegar að rannsóknir séu arðbær
fjárfesting, og þær séu forsenda
þess að vel megi takast til við t.d.
uppbyggingu nýrra búgreina.
Góðar rannsóknir eru eina trygg-
ing þess að við gerum ekki stór-
felld mistök. Við þekkjum það úr
Kröfluævintýrinu og ýmsu öðru.
Þetta gildir líka um landbúnaðinn.
Rangar fjárfestingar, rangt hann-
aðar byggingar, röng fóðrun,
rangt val á grasstofnum, þetta er
allt saman dýrt, þó svo að það
kunni að vera dýrt að búa til góða
uppskrift fyrir fóðrun, að hanna
rétt byggð hús, og búa til nýja
grasstofna. Þetta er alltaf mats-
atriði. Við teljum að við gerum
gagn, og að við getum gert veru-
lega mikið meira gagn ef við hefð-
um afl til.
Það er talað um
grundvallarraiuisóknir og
hagnýtar rannsóknir. Hvernig er
þeim málum háttað hér?
Nú er það þannig að þessar stofn-
anir sem nefndar voru í upphafi
heita rannsóknastofnanir atvinnu-
veganna, og þess vegna er nokkuð
stór krafa á þær, að þær skili
hagnýtum niðurstöðum, að það sé
tiltölulega stutt í hagnýtingu
rannsóknanna. En það er erfitt að
sjá þróunina fyrir. Verkefni sem
virðist hafa litla hagnýta þýðingu í
dag gæti orðið undirstaða bú-
greina í framtíðinni. Því er það
nokkur jafnvægislist að velja
stofnuninni verkefni þannig að
hún skili sem mestum hagnýtum
upplýsingum á sem skemmstum
tíma án þess að skerða um of frelsi
vísindamannsins til að velja verk-
efni. Ef hugarflugið er heft um of
getur það endað með stöðnum.
Hér verður að rata einhvern
meðalveg.
Verða breytingar á starfsemi
stofnunarinnar í framtíðinni?
Já vissulega. Eftir því sem land-
búnaðurinn breytist, breytist
einnig verkefnaval. Stjórn stofnun-
Gemlingar með lömb á Tilraunastöðinni á Hesti i Borgarfirði.
580 Freyr