Freyr - 15.08.1987, Blaðsíða 13

Guðni Rúnar Agnarsson
Bíódýnamísk ræktun
Leið inn í framtíðina
Bíódýnamísk rœktun er svo til óþekkt fyrirbæri á íslandi. Pó eru nokkrir Islendingar
sem hafa kynnt sér þessa rœktunaraðferð. Ekki hafa þeir komið sér saman um íslenskt
heiti í stað alþjóðaorðsins „bíódýnamík“, en þó hefur verið notað meðal þeirra orðið
lífaflsrœktun.
Þótt ég sjái enga annmarka á því
orði, mun ég þó í þessari grein og
þeim tveimur viðtölum sem á eftir
fylgja halda mig við alþjóðaheitið.
Hafi það slæm viðbrögð lesenda í
för með sér, bið ég þá afsökunar
og svo aðra sem vilja framgang
bíódýnamískrar ræktunar sem
mestan. Hvatinn að þessari grein
var síður en svo að fæla fólk frá,
þvert á móti að vekja athygli á
þessari grein landbúnaðar og þeim
möguleikum sem hún felur í sér á
lausnum landbúnaðarins, á íslandi
ekki síður en annars staðar í heim-
inum.
Bíódýnamísk ræktun er álitin
rekja upphaf sitt til nokkurra
fyrirlestra sem austurríski hugsuð-
urinn Rudolf Steiner hélt árið
1924 fyrir hóp bænda og annarra
áhugasamra tilheyrenda í Breslau.
Þessir fyrirlestrar Steiners birta ný
viðhorf til náttúrunnar, jarðyrkj-
unnar og afurðanna sem jörðin
gefur. En landbúnaðarfyrirlestrar
Rudolfs Steiners eru einnig mikið
meira en það. Þeir eru samofnir
öllum öðrum þáttum í kenningum
Steiners, sem ganga undir einu
nafni, „antroposofi“ (á ísl. „viska
um manninn“). Af „mannvisku“
Steiners er þó ætlunin að fjalla
aðeins um það sem beinast Iiggur
við fyrir íslenska bændur, bíó-
dýnamíska ræktun. Læt ég Kjell
Armann, ráðgjafa á vegum Bíó-
dýnamíska félagsins í Svíþjóð,
skýra frá höfuðþáttum hennar í
Guðni Rúnar Agnarsson.
viðtalinu sem fylgir að loknum
þessum inngangsorðum.
Sem betur fer virðist nokkurra
breytinga að vænta í landbúnaði
hér í Svíþjóð á næstu árum — og
er ekki seinna vænna. Er það að
miklu leyti fyrir framgang Græna
umhverfisflokksins að hinir
stjórnmálaflokkarnir hafa nú
tekið við sér og í orði kveðnu lýst
yfir að við svo búið verði ekki
lengur unað. Enda er ástandið
geigvænlegt. Fyrir utan alla þá
umframframleiðslu sem kostar
skattgreiðendur milljarða króna
árlega, þá er gífurleg mengun í
vötnum, ám og grunnvatni, að
verulegum hluta vegna iðnvæðing-
ar landbúnaðarins. Er það fyrst og
fremst gegndarlaus notkun
köfnunarefnis og annarra kem-
ískra efna sem er orsökin að þess-
ari mengun. Það er grátlegt að
það skuli vera að miklu Ieyti um-
framframleiðslan, sem enginn
kærir sig um, sem er þessi mikli
skaðvaldur. Því miður leitar fólk
sökudólga meðal bænda sjálfra og
eru þeir hér sem og á íslandi
skotspónn hins reiða neytanda.
Kannski að það þurfi einhverja
skarpskyggni til að sjá að bændur
eru í sjálfu sér saklausir af þessu
ástandi. Ég fæ ekki betur séð en
það sé sjálft efnahagskerfið sem
við búum við sem er sökudólgur-
inn. Það er efnahagskerfi iðnaðar-
þjóðfélagsins sem hefur verð-
launað aðeins það eitt, að bændur
skili meiri framleiðslu.
Þær aðgerðir sem hingað til
hafa verið gerðar til lausnar á
vandamálum landbúnaðarins,
kvótakerfin og niðurgreiðslurnar,
stoða ekkert þegar fram í sækir.
Slíkar aðgerðir leiða af sér ný
vandamál, enn erfiðari og flóknari
viðfangs. Landbúnaður verður
ekki skoðaður sem einangrað
fyrirbrigði sem hægt er að stýra og
færa til betra horfs, án þess að
taka alla aðra þætti efnahagslífsins
með í þá athugun. Víst gera „efna-
hagssérfræðingar“ allra ríkis-
stjórna slíkar athuganir, en það
virðist alltaf vera gert út frá sömu
forsendum og áður; að lausn
vandans sé fólgin í framleiðslu-
aukningu í einhverri mynd. Þrátt
fyrir það held ég að ný viðhorf séu
Frh. á bls. 641.
Freyr 621