Freyr - 15.08.1987, Blaðsíða 32

innihald íslenskra kartafla aðeins
19—20%, en þeirra erlendu 23—
24%.
Áætlað er að um 13000 tonn af
kartöfluuppskerunni 1986 hafi
verið hæf til manneldis og að þessi
hluti kartöfluuppskerunnar sé um
75% af heildaruppskerunni 1986.
Samkvæmt þessari áætlun er þá
reiknað með að rúmlega 4000
tonn af heildarkartöfluuppsker-
unni 1986 hafi verið úrkast og
smælki. Mestum hluta af þessum
4000 tonnum, smælki og úrkasti,
hefur fram að þessu verið hent og
sama er að segja um allmikið
magn af kartöfluúrgangi frá ný-
reistum kartöfluverksmiðjum.
Hér er um mikið fóður að ræða
eða rúmlega 750 þús. FE, jafngildi
um 750 tonna af innfluttu fóðri, ef
reiknað er með að það þurfi 5,3 kg
af kartöflum með 19% þurrefni í
eina FE og einungis þessi 4000
tonn af smælki og úrkasti séu nýtt
sem fóður.
Auðveldara er að sýna fram á
að hér er um allmikið magn af
innlendu fóðri að ræða, en að
mæla með notkun þess. Algjör
forsenda þess að hægt sé að mæla
með notkun á kartöfluúrgangi
sem fóðri er að verð á FE sé hið
sama hvort notaður sé kartöfluúr-
gangur eða innflutt kornfóður.
Þar sem flutningskostnaður og
vinna við nýtingu á kartöfluúr-
gangi er mikill er lítið sem ekkert
hægt að greiða fyrir kartöfluúr-
ganginn. Þar af leiðandi er ein-
ungis hægt að ráðleggja bændum,
sem stunda kartöflurækt ásamt
öðrum búskap, og þeim, sem geta
fengið kartöfluúrgang með litlum
tilkostnaði, að nota kartöfluúr-
gang sem fóður.
Soðnar kartöflur, nýsoðnar eða
súrsaðar, eru mjög gott fóður
handa svínum. Soðnar kartöflur
eru auðmeltar og bragðgóðar og
hafa jákvæð áhrif á fleskgæðin.
Kartöflur innihalda mikla sterkju
en lítið af próteini, steinefnum og
A-vítamíni. Þess vegna er nauð-
synlegt að gefa fóður, sem auðugt
er af próteini, steinefnum og víta-
mínum með kartöflum, ef forðast
á alls konar kvilla, svo sem lélega
átlyst, lítinn vaxtarhraða, krampa
og lömun.
Nauðsynlegt er að sjóða kart-
öflur, ef nota á þær handa svínum,
því að í safa úr hráum kartöflum er
efni, sem hefur óheppileg áhrif á
efnaskipti hjá svínum. Við suðu
eyðileggst þetta efni.
Tafla 2 sýnir hvernig fóðra má
grísi frá 20 kg þunga til 95 kg
þunga á fóðri sem er 60,4% soðn-
Tafla 3. Fóðurtafla fyrir eldisgrísi — takmarkað magn af undanrennu og kartöflum.
(Ekonomisk svinuppföring, 1965).
30 KG PYNGD 50 KG ÞYNGD 70 KG ÞYNGD
prót11 Ca P prót11 Ca P prót11 Ca P
Kg FE g g g Kg FE g g g Kg FE g g g
Næringarþörf ... Fóðrun 1,3 171 7,0 5,0 2,1 235 9,0 6,5 2,8 291 11,0 8.0
Undanrenna .... 1,0 0.12 29 1,1 0,9 0,5 0,06 15 0,6 0.5 0,5 0,06 15 0.6 0,5
Soðnar kartöflur . 1,0 0,23 3 0,2 0.6 2,0 0,46 6 0,4 1,2 4,0 0,92 12 0,8 2,4
Fóðurblanda .... 1,0 0,96 131 7,3 5,4 1,6 1,54 210 11,7 8,6 1,9 1,82 249 13,9 10,3
Alls: 1,31 163 8,6 6,9 2,06 231 12,7 10,3 2,80 276 15.3 13,2
Ca/P hlutfall: 1,25 1,23 1.16
') Hreinprótein.
Tafla 4. Fóðurtafla fyrir gyltur — takmarkað magn af undanrennu og kartöflum.
(Ekonomisk svinuppföring, 1965.)
Á meðgöngutíma. Síðustu 3 vikur fyrir got. Á mjólkurskeiði.
prót11 Ca P prót'1 Ca P prót11 Ca P
Kg FE g g g Kg FE g g g Kg FE g g g
Næringarþörf . .. Fóðrun 2,5 250 13 9 3,5 375 18 13 6,0 750 40 28
Undanrenna . . . . 4 0,48 116 4,4 3,6
Soðnar kartöflur . . 3 0,69 9 0,6 1,8 4 0,92 12 0,8 2,4 4 0,92 12 0,8 2,4
Vothey . 5 0,75 110 15,0 2,5 3 0,45 66 9,0 1,5 2 0,30 44 6,0 1,0
Fóðurblanda .... . 1,1 1,06 144 0,8 5,9 2,2 2,11 288 16,1 11,9 4,5 4,32 590 32,9 24,3
Alls: 2,50 263 16,4 10,2 3,48 366 25,9 15,8 6,02 762 44,1 31,3
Ca/P hlutfall: 2,31 1,64 1,41
') Hreinprótein.
640 Freyr