Freyr - 15.09.1987, Blaðsíða 8
einnig til merkis um þessa þróun að starfs-
mönnum með búfræðimenntun hefur fjölgað í
ráðuneytinu á síðustu árum og það verður æ
algengara að ráðuneytið leggi til menn í
nefndir sem vinna að afmörkuðum málum
landbúnaðar og að það hafi forgöngu um slík
nefndarstörf.
Hér má benda á að þau smáu skref á þessari
þróunarbraut sem tekin hafi verið hér á landi
hafa verið stigin til fulls í Noregi og víðar.
Systurfélag Búnaðarfélags íslands frá síðustu
öld, Selskapet for Norges Vel, hefur nú lítil
umsvif en ýmis þau verkefni sem það hafði
áður eru nú í höndum landbúnaðarráðuneytis
og stéttarfélaga bænda þar í landi.
Á síðustu árum hafa verið stofnuð
búgreinafélög um flestar búgreinar sem
stundaðar eru hér á landi. Eitt þessara félaga,
Samband íslenskra loðdýraræktenda, hefur
komið á fót leiðbeiningaþjónustu en slík þjón-
usta var til skamms tíma alveg á vegum
Búnaðarfélags íslands. Erfiðara virðist vera
en ella að samræma leiðbeiningaþjónustu
Búnaðarfélags íslands og búgreinafélaganna
þar sem búgreinafélögin hafa ekki átt form-
lega aðild að Búnaðarfélaginu eins og þau
eiga að Stéttarsambandi bænda.
Þau atriði sem hér hafa verið rakin eru öll
til merkis um að staða Búnaðarfélags íslands
sé að verða óvissari. í eðli sínu er hér tekist á
um völd, hvar þau eru og hver eigi með þau
að fara. Alkunna er að flestar stofnanir vilja
halda völdum sínum og helst auka þau. Það er
því ekki óvænt að ýmsar stofnanir og félög
vilji auka völd sín á kostnað Búnaðarfélags
íslands.
Eins og áður er fram komið hafa umsvif
Búnaðarfélagsins minnkað á undanförnum
árum. Það er í samræmi við þá stefnuyfirlýs-
ingu margra stjórnmálaflokka hér á landi að
atvinnuvegirnir taki í vaxandi mæli á sig
kostnað við leinbeiningaþjónustu sína og
rannsóknir.
Hvernig hefur Búnaðarfélag íslands brugð-
ist við þessu? í fljótu bragði séð hefur það
haldið óbreyttri stefnu, starfshættir þess hafa
lítið sem ekki breyst né uppbygging þess.
Ýmislegt hefur þó verið fjallað um stöðu þess
og framtíð; ályktun um endurskoðun laga um
málefni Iandbúnaðarins komið fram, nefnd
um það mál stofnuð sem ekki hefur lokið
störfum, fundir haldnir um skipulag og fjár-
mögnun leiðbeiningaþjónustunnar og skipu-
lagsmál landbúnaðarins og skýrsla unnin.
Framgangur þessara mála hefur þó verið
hægur og engar skýrar línur enn komið fram
um það á hvern veg starfsemi félagsins mun
ætlað að þróast. Margir hafa þar lýst skoðun-
um sínum og skal hér slegist í þann hóp.
Efst ber þar að það meginhlutverk sem
Búnaðarfélagið rækir, leiðbeiningaþjónustu í
landbúnaði, verður í framtíðinni jafnmikil-
vægt og það er og hefur verið um langa hríð.
Breytingar á búháttum krefjast enn meiri
leiðbeininga og fræðslu heldur en hefðbund-
nar búgreinar. Búnaðarfélag íslands hefur þar
verk að vinna. Hins vegar má gera ráð fyrir að
fjárveitingar úr ríkissjóði til þessa verkefnis
fari minnkandi. Það er því brýnt að samvinna
og samstaða náist við aðra þá aðila sem þarna
koma við sögu. Þar má nefna skóla í landbún-
aði, þ.e. Garðyrkjuskólann og búnaðar-
skólana, búgreinafélögin, rannsóknarstarf-
semina o.fl. í þessu nýja skipulagi þarf Bún-
aðarfélagið að endurskipuleggja starfsemi
sína á þann veg að draga úr starfsemi höfu-
ðstöðvanna í Reykjavík en efla leiðbeininga-
þjónustuna í héröðunum, m.ö.o. leggja þarf
áherslu á einstaklingsleiðbeiningar beint við
bændur. í höfuðstöðvum félagsins þarf að
vinna ýmiss konar heildaruppgjör þar sem
tölvur munu gegna rniklu hlutverki.
Leita þarf nýrra fjármögnunarleiða. Ein
þeirra er að taka gjald fyrir ákveðin verk og er
þess konar gjaldtaka nú þegar vaxandi.
Sjóðagjöld í landbúnaði eru undir smásjá um
þessar mundir og uppstokkun þeirra væntan-
leg. Þar þurfa bændur að meta hvort skyn-
samlegt sé að leiðbeiningaþjónusta verði
kostuð að einhverju leyti með slíkum
gjöldum.
Búnaðarþing er æðsta stofnun Búnaðarfé-
lags íslands. Skipan þess hefur breyst í áranna.
Framhald á bls. 720
696 Freyr