Freyr - 01.10.1987, Blaðsíða 56

fyrri reglur um hlutföll, þ.e. að
40% væru miðuð við Iaun verka-
manna og 60% við laun iðnaðar-
manna.
í lok febrúar barst nefndinni
bréf frá forsætisráðherra, þar sem
óskað var tveggja vikna frestunar
á hluta þeirrar launahækkunar,
sem þegar hafði verið samþykkt í
nefndinni.
Fulltrúar framleiðenda ræddu
bréf forsætisráðherra við rfkis-
stjórnina.
Á fundi Verðlagsnefndar 1.
mars lögðu fulltrúar framleiðenda
fram eftirfarandi samkomulag,
sem gert var milli ríkisstjórnarinn-
ar og Stéttarsambandsins:
„I framhaldi af bréfi forsætis-
ráðherra frá 27. febrúar 1987 þar
sem ríkisstjórnin óskaði eftir að
fulltrúar bænda í verðlagsnefnd
búvara frestuðu að hluta gildis-
töku nýs verðlagsgrundvallar fyrir
búvörur sem taka á gildi í dag,
hafa fulltrúar bænda og
stjórnvalda orðið ásáttir um eftir-
farandi:
Að frestað verði að hluta gildis-
töku nýs verðlagsgrundvallar um 2
vikur. Á þeim tíma munu aðilar
kanna möguleika á sérstökum
ráðstöfunum til að ná fram áhrif-
um kjarasamninga frá 6. desem-
ber sl. á kjör bænda samkv. 9.
grein laga nr. 46/1985 um fram-
leiðslu verðlagningu og sölu
búvara.
Leitað verði eftir að hækkun
búvara til neytenda rúmist innan
almennrar verðlagsþróunar í
landinu eins og að var stefnt við
gerð kjarasamninga í lok síðasta
árs“.
í framhaldi af þessu samþykkti
verðlagsnefndin gerð bráða-
birgðagrundvalla sem gilda skyldu
til 15. mars, þar sem launaliður
var hækkaður um 10% og aðrir
liðir samkvæmt útreikningum
Hagstofu íslands um verðlags-
breytingar frá grundvelli 1. des-
ember 1986.
Tveir fulltrúar neytenda
greiddu atkvæði gegn þessari
frestun og gerðu bókun þar sem
fram kom, að þeir sæju engin efni
til að fresta hækkun grundvall-
arins.
Á fundi 12. mars var síðan nýr
grundvöllur samþykktur.
Hækkun launaliðs var þá orðin
22,8% frá 1. desember.
Hinn 1. júní hækkuðu grund-
vellirnir enn, sauðfjárgrundvöllur-
inn um 3,37% og nautgripagrund-
völlurinn um 3,24%. Mismunur á
hækkununum stafaði einkum af
mismunandi vægi áburðar í grund-
völlunum.
Á því verðlagsári sem nú er að
ljúka, hafa laun hækkað meira en
aðrir þættir framleiðslukostnaðar
búvöru. Hinn 1. júní 1986 voru
laun 40,1% af gjaldahlið sam-
eiginlegs grundvallar fyrir
sauðfjár og kúabú. Hinn 1. des-
ember 1986 var launaliðurinn
46,1% af gjaldahlið sauðfjár-
grundvallarins en var orðinn
50,5% 1. júní síðastliðinn. Hinn 1.
desember 1986 var launaliðurinn
37% af gjaldahlið nautgripa-
grundvallarins, en 41,5% 1. júní
síðastliðinn. Hækkun launaliðar
grundvallanna frá 1. desember
1986 til 1. júní 1987 er 26,33%, en
hækkun annarra gjaldaliða á sama
tíma eru 5,6% í sauðfjárgrundvell-
inum og 4,7% í nautgripagrund-
vellinum. Mismunurinn liggur
einkum í mismunandi vægi áburð-
ar og fóðurbætis í grundvöllunum,
en verðþróun þessara rekstrarvara
hefur verið ólík að undanfönu.
Á síðasta ári voru verðhækkanir
á ull látnar fylgja almennum
hækkunum á verðlagsgrundvell-
inum. Nokkrar breytingar voru
gerðar á verði milli flokka og
komið þar til móts við tillögur
ullariðnaðarins.
Samkomulag er milli ríkisvalds-
ins og ullariðnaðarins um að iðn-
aðurinn fái íslenska ull á „heims-
markaðsverði". Hefur verð á 1. fl.
íslenskri ull yfirleitt verið miðað
við erlenda ull sem hefur gæða-
merkinguna 50 S. Vegna lágs
ullarverðs á heimsmarkaði og sér-
stakrar lækkunar á verði grófrar
ullar hafa orðið nokkrar deilur um
verðið til verksmiðjanna. Eftir-
spurn eftir mislitri ull hefur
minnkað og innlendi ullar-
iðnaðurinn vill nú helst hvíta ull.
Almennur samdráttur í íslenskum
ullariðnaði og vaxandi notkun er-
lendrar ullar valda því að útflutn-
ingur ullar vex og leita þarf sem
bestra markaða erlendis, e.t.v.
sérmarkaða fyrir handavinnufólk.
Meðalverð til bænda í verðlags-
grundvelli 1. júní síðastliðinn er
kr. 147,00 fyrir kílóið. Þar af er
meðalniðurgreiðsla ríkissjóðs kr.
105,88.
Ríkisstjórnin ákvað hinn 24.
mars sl. að breyta niðurgreiðslum
á ull þannig að misjafnt er greitt
fyrir hina ýmsu gæðaflokka.
Verðlagsnefnd ákvað verð á
kartöflum til framleiðenda á síð-
asta ári. Talið er, að verulegt
magn af kartöflum hafi verið selt á
öðru verði og oftast lægra en því
sem nefndin setti. Óánægju gætir
innan nefndarinnar með að ekki
virðist til neinn aðili sem hefur
virkt eftirlit með því að ákvarðanir
um verð til bænda, t.d. á kart-
öflum og nautakjöti, séu virtar, en
óheimilt er samkvæmt lögum að
nota önnur verð en þau sem
nefndin ákveður.
Verðlagsnefnd ákvað ennfrem-
ur verð á hrossakjöti til fram-
leiðenda og fór þar að mestu eftir
tillögum Félags hrossabænda.
5. Búvörusamningamir.
Búvörulögin nr. 46/1985 marka í
ýmsu breytta stefnu í landbúnað-
armálum. í tengslum við þessa
stefnumörkun er gert ráð fyrir
samningum milli landbúnaðarráð-
herra og Stéttarsambands bænda
um magn þeirra sauðfjárafurða og
mjólkur, sem framleiðendum
verði á hverjum tíma ábyrgst fullt
verð fyrir. Slíkir samningar hafa
nú verið gerðir fyrir árin 1985—
1992.
í nýútkominni Árbók landbún-
aðarins fyrir árið 1986 er að finna
ítarlega greinargerð um búvöru-
samningana sem Ingi Tryggvason
tók saman. Verður því ekki fjallað
784 FREYR