Freyr - 01.11.1987, Blaðsíða 21

Bœndaskógur í Geitagerði í Fljótsdal. Myndin er frá árinu 1980. (Ljósm. Jónas Jónsson).
tækju að skila gagnviði í fuilum
mæíi? Ég held að hagfræðilegir
útreikningar byggðir á slíkum
framtíðarspám verði í besta falli
hrein ágiskun, og að illgerlegt sé
að taka ákvörðun í dag, byggða á
þeim.
Auðlindanýting —
auðlindastefna
En það er til fleiri átta að líta. Við
byggjum land okkar með því að
nýta auðlindir jDess. Sögu
auðlindanýtingar á Islandi þekkj-
um við og hana er því óþarfi að
tíunda. Hin nýju landbúnaðarvið-
horf kalla fram þörf á endurmati á
meðferð og umhirðu þeirrar auð-
lindar sem landið er. Með hliðsjón
af ráðstöfun opinbers fjár sýnist
mér að forgangsröð aðgerða
(auðlindastefna) gæti verið þessi:
1. Verndun jarðvegs og gróður-
moldar (stöðvun jarðvegs-
eyðingar).
2. Verndun gróðurs (stöðvun
gróðureyðingar).
3. Bæta afrakstur gróðurlendis
með arð í huga.
Nokkur tilhneiging hefur verið í
þá átt hérlendis, að líta svo á, að
landbúnaður sé eitt og skógrækt
annað, einkum ef litið er til skipu-
lags hinna ýmsu stofnana þessara
greina. Framangreind atriði
auðlindastefnunnar ættu þó að
sýna það glöggt, að landbúnaður
og skógrækt eiga nána samleið.
Á vettvangi skógræktarmanna
hefur mikið verið rætt um mark-
mið skógræktar á íslandi upp á
síðkastið. Eftir þá umræðu og með
hliðsjón af stefnuatriðunum þrem-
ur, sem áður voru nefnd, sýnist
mega greina skógræktarmarkmið-
in þannig:
1. Skógrækt til jarðvegsverndar
og landgræðslu.
2. Skógrækt til umhverfisbóta,
vegna útivistar og annars
yndisauka.
3. Skógrækt til timburfram-
leiðslu (viðarnytja).
Kvartað hefur verið yfir óljós-
um markmiðum skógræktar á ís-
landi. Má vel vera að það sé ein
skýring á því, hversu hægt skóg-
rækt hefur miðað á undanförnum
árum, og það þótt töluvert fjár-
magn renni til hennar á hverju ári
og vænn hópur kunnáttumanna
starfi að skógrækt. Nú eru um 20
stöðugildi heimiluð hjá Skógrækt
ríkisins. Henni eru ætlaðar 83
millj. kr. skv. fjárlögum 1987, en
auk þess hefur verið áætlað að
Skógræktarfélag Reykjavíkur og
skógræktarfélögin leggi til um 50
millj. kr. á þessu ári (2).
Axður af skógum — ekki bara
timbur
Þegar markmið skógræktar eru
skilgreind og samþykkt, er næst
að ákveða leiðir að þeim. Á þetta
kallar breytingaskeiðið, sem við
lifum, ekki aðeins í landbúnaði,
heldur líka í öðrum greinum sam-
félagsins. Ljóst er að fjölmargir
bændur og samtök þeirra eru
reiðubúin til virkrar þátttöku í
skógrækt. Velflestir bændur
skynja frumþýðingu þess að
vernda jarðveg og gróður, og sem
landeigendur geta þeir á tiltölu-
lega fáum árum aukið verðmæti
jarða sinna beint og óbeint með
skógrækt, til umhverfisbóta
(skjólbelti) og útivistar (trjá-
lundir).
Freyr 869