Freyr - 01.11.1987, Blaðsíða 25

rétt að því þurfa dýrin að hafa
mjög góðan aðbúnað — gott
hreiður. Eigi læðurnar að vera í
stórum kössum er kostur að láta
þær hafa gotbotn og skerm (inn-
legg). Við þetta verður hreiðrið
hæfilega stórt og Iæðurnar verjast
betur vetrarkuldanum. Athugið
að gott hreiður getur sparað 10—
15% fóðurs yfir veturinn. Það er
gott endurgjald, og fóðrunun
verður auðveldari. Taka þarf inn-
leggin í mars — apríl og þrífa þau
— það er nauðsynlegt.
A síðustu árum hef ég ráðlagt
mönnum að reikna með 150 g af
fóðri á dýr á dag. Sé aðbúnaður
dýranna góður á þetta að ganga.
Sé hins vegar dýrunum kalt þarf
að gefa meira frá áramótum.
Menn hafa um tvær aðferðir að
velja til að megra dýrin. Önnur er
að handfóðra, þar sem gefið er í
hvert skipti eftir holdafari dýrsins.
Hin aðferðin er að nota klemmu
(merki). Þá er sett klemma á búr-
ið þegar dýrið er komið í rétt hold.
Sé dýrið orðið of magurt eru sett-
ar tvær klemmur. Setja þarf
klemmur minnst einu sinni í viku.
Ef þið eruð í vafa þá vigtið nokkur
dýr. Eðlilegur þungi læðu er 800—
900 g og högna um 1800 g. Ég þarf
ekki að minna menn á að þeir sem
ábyrgðarmenn yfir skepnum, eiga
að gæta þess að þær svelti ekki í
hel né drepist úr kulda, eða að
þau séu meðhöndluð á annan
þann hátt sem vítavert er.
Flokkun
Við og við heyrir maður að nýtt
kynbótakerfi dugi sem flokkun.
Þetta er alrangt, þvert á móti
krefst nýtt kerfi góðrar flokkunar,
en það þarf ekki að skoða eins
mörg dýr. Með gömlu aðferðinni
— samanburði — höfum við getað
sagt einfaldlega að „okkur líkaði
dýrið ekki“. Með nýjum flokkun-
araðferðum þarf maður í raun að
segja einnig af hverjum manni
líkar dýrið ekki, og það er oft
erfitt.
Forsenda þess að ná settu mark-
miði er að þekkja markmiðið,
annars fálmar maður í blindni. Þó
ekki sé vegna annars, er fínflokk-
un svo mikilvæg. Þegar menn fín-
flokka neyðast menn til að vinna
að markmiðinu, þ.e. að finna
bestu lífdýrin á búinu. Ætli menn
sér að ná langt er engin undan-
komuleið, menn verða í það
minnsta að raða högnum eftir
gæðum. Slaki menn á þessu á ég
erfitt með að sjá af hverju menn
eru að flokka. Kannski velja
menn röng dýr. Einn möguleiki er
að velja hraustustu dýrin í búrun-
um og reyna að halda gæðunum
með því að kaupa árlega góð dýr
(högna) frá bestu búunum. Ég á
ekki erfitt með að skilja bændur
sem einfaldlega setja röng dýr á.
En ég skil ekki bændur sem ár
eftir ár eru 20—30 d.kr. undir
meðaltalinu án þess að það flögri
að þeim að kaupa betri dýr.
Stofnsldpti
Ótrúlega margir bændur skipta
um stofn á þessu ári. Viðkomandi
munu hafa óhemju mikið að gera
nú í byrjun desember. Það er
nefnilega mjög mikilvægt að
hreinsa húsin áður en vetur
gengur endanlega í garð. Sé
möguleiki á að frysta skinnin ættu
menn að velta því fyrir sér hvort
ekki sé ráðlegt að geyma fram í
janúar að verka síðustu skinnin
þannig að hægt sé að ljúka við
hreingerningu á húsum fyrir jól. í
þessu sambandi er rétt að minna á
að sótthreinsiefni virka ekki nema
hlýtt sé í veðri. Ég veit ekki um
neitt sótthreinsiefni sem virkar
undir 5°C hita og áhrifin aukast
örugglega með hækkuðu hitastigi.
Algengt er að spurt sé hve
mikinn jarðveg þurfi að skipta
um. Mér virðist vonlaust að gefa
eitt einhlítt svar við því. Eru það
10—20—30 cm eða jafnvel 100
cm? Ég hef sagt hingað til að
skipta skuli um þann sand árlega
sem á annað borð þarf að skipta
um og kalka vandlega allan
jarðveg.
Hreinsun húsa, búra og hreið-
urkassa og kölkun jarðvegsins, tel
ég miklvægast — og auðvitað
verða menn að varast að leggja
drenlögn milli húsa yfir sumarið.
Sé það gert geta veirur skotið upp
kollinum.
Án minnsta vafa eru erfiðir dag-
ar framundan en verkin þarf að
vinna. Verið í góðu skapi, vinnið
saman og verið tillitsöm.
(Þýðing: Björn Halldórsson).
Úrval drykkjarkerja
Fyrir:
Kýr
hesta
°9
sauðfé
Sex gerðir - Hagstætt verð
Freyr 873