Freyr - 01.12.1987, Blaðsíða 35

Ólafur E. Stefánsson
nautgriparæktarráðunautur
Holdanaut til notkunar í landi nú
í vetur
I 6. hefti Freys á þessu ári (bls. 243—245) skýrði ég frá þeim Hríseyjarnautum að 3.
œttlið, sem sœði yrði til úr á Nautastöðinni á Hvanneyri til notkunar við framleiðslu
holdablendinga hjá bœndum á þessu ári.
Ég gat þess, að þau væru öll á
sama ræktunarstigi, þ.e. %1Vi% út
af innfluttu Galloway sæði, 6Va,%
„Skotar“ (þ.e. naut frá Gunnars-
holti, sem voru á Kynbótastöðinni
í Laugardælum á sínum tíma), og
6í4% út af hreinum íslenzkum
mjólkurkúm. Einblendingar und-
an þessum nautum að 3. ættlið og
mjólkurkúm nálgast það að vera
hálfblendingar (ca. 47% Gallo-
way).
Af þeim 7 nautum, sem lýst var
í greininni í Frey og farið var að
taka sæði úr, eru 5 enn í notkun,
en tvö þeirra, Tjaldur 84668 og
Klerkur 85680, voru tekin úr
notkun, þar sem þeim fór ekki
eins vel fram og hinum. Fjögur
elztu nautin í þessum hópi eru öll
undan Plascow Conquest (P.C.)
og tveimur kúm, þeim Dröfn 41
og Von 44, tvö undan hvorri. í
töflunni, sem fylgir þessari grein,
kemur fram, hver þungi þessara
nauta var á ýmsum aldri og hvern-
ig hin 3 þeirra, sem fallin eru,
lögðu sig. Þessi naut, sem eru
fremst í töflunni, eru annars vegar
þeir albræðurnir, Holdi 83649 og
Hnoðri 85676, og hins vegar al-
bræðurnir Reynir 83654 og Rúgur
84666.
í aftari hluta töflunnar eru sam-
svarandi upplýsingar um tvö yngri
naut, sem bæði eru synir Burnside
Remarkable (B.R.), en hann var
annað nautið af tveimur, sem fyrst
voru notuð í eynni. B.R. var af
þeirri grein Galloway kynsins,
sem er svart með hvíta gjörð.
(Undan honum var Fetill 77603,
sem notaður var í landi, en margir
kálfar undan honum voru með
gjörð). Ástæðan fyrir því, að þess-
ir synir B.R. koma nú fram á
sjónarsviðið, er sú, að nokkrir
sæðisskammtar úr honum höfðu
verið geymdir, en voru síðan not-
aðir seinni hluta árs 1984. Farið er
að nota sæði úr öðrum þessara
hálfbræðra, Borða 85682, og sæð-
istaka úr hinum, Mó 85685, er
hafin. Mór er undan sömu kú og
Reynir og Rúgur, þ.e. Dröfn 41,
sem var ein holdsamasta og
þroskamesta kýrin, sem fæðzt hef-
ur á stöðinni. Hún var felld réttra
6 ára. Vó hún þá á fæti 586 kg og
var með 191 cm brjóstmál. Fallið
af henni vó 317 kg, og var fallpró-
sentan 54,1. í töflunni er sýndur
þungi og brjóstmál þessara sex
nauta á ýmsum aldri, þ.e. 200
daga (6V2 mán.), 400 daga (13
mán.), 600 daga (tæpra 20 mán.)
og réttra 2ja ára. Auk þess eru þar
samsvarandi tölur þrjú elztu naut-
in við 2V2 árs aldur svo og við
slátrun. Ekki er sérlega mikill
munur á framför einstakra nauta í
þessum hópi og virðist jafnast
með aldrinum. Er því hægt að
mæla með þeim öllum. Þó hefur
Rúgur 84666 vinninginn, fyrst og
síðast, og einnig hæsta fallpró-
sentu.
Rétt þykir að láta fylgja hér
stutta lýsingu á þessum sex naut-
um, þótt hún hafi áður verið birt
af hinum eldri.
Holdi 83649. Svartur, mjög vel
byggður gripur með breiðan haus,
þykka bóga, breitt bak, þó aðeins
sigið aftan við bóga, mikla rifja-
hvelfingu og djúpan bol, breiðar
malir, mikil og djúp læri (jan.
’86).
Reynir 83654. Mósóttur með
sterklegan haus, mikla, grófa
bóga, sæmilega breiðan, dálítið
siginn hrygg, sæmilega breiðar
malir og vel gerð læri; djúpbyggð-
ur (jan. ’86).
Rúgur 84666. Mósóttur, þroska-
mikill gripur með vel lagaðan
haus, beina yfirlínu, sæmilega
breiðan hrygg, nokkuð breiðar,
vel gerðar malir og fremur djúp
læri (jan. ’86).
Hnoðri 85676. Svartur með stutt-
an haus; jafnholda, langur, vel
gerður, stór gripur, og falla bógar
vel að bol, sem er í grynnra lagi,
malir breiðar, holdmiklar, og læri
þykk (nóv. ’87). Notist ekki til
framræktunar (stirðleiki í afturfót-
um, nóv. ’87).
Borði 85682. Svartur með gjörð;
Þykkvaxinn, holdsamur gripur
með stuttan fíngerðan haus,
breiður um bóga og á baki, bolur
víður og djúpur, holdgóðar, lítið
eitt þaklaga malir, þykk læri (nóv.
’87).
Mór 85685. Mógrár með stuttan,
sterklegan haus; þykkvaxinn,
Freyr 963