Freyr - 01.01.1994, Blaðsíða 22

bandsríkinu Kanada. Ejjan Ný-
fundnaland er jafn stór Islandi en
Labrador er þrisvar sinnunr stærra
svæði. Nýfundnaland nær frá 47°N
til 52°N en Labrador frá 52°N til
60°N, þ.e. töluvert sunnar en
Island. Suðuroddi Grænlands er
nokkurn veginn á sömu breiddar-
gráðu og norðuroddi Labradors.
Grani't er ríkjandi bergtegund. Há-
lendast er í suður- og vesturhlutum
Nýfundnalands þar sem hæstu
fjöllin eru nær 900 m há. Strendur
eru mjög vogskornar, mikið er um
ár og vötn og skógar eru útbreidd-
ir, einkum barrskógar.
Sögur herma að Bjarni Herjólfs-
son hafi, á leið frá Grænlandi,
komið að ströndum Labradors og
Nýfundnalands skömmu eftir 986.
Talið er að Leifur Eiríksson hafi, á
svipuðu ferðalagi, fundið bæði
Labrador (Markland) og Ný-
fundnaland (Vínland) um 1000 og
haft búsetu um skeið á L'Anse-
aux-Meadows sem er nyrst á Ný-
fundnalandi (sjá kort). Pannig
fann Islendingur Nýfundnaland og
þar með Ameríku nær 500 árum á
undan Kristófer Kolumbusi. Sú
staðreynd er alþekkt á Nýfundna-
landi. íbúarnir, sem eru flestir af
breskum uppruna, eru samtals
580.000, þar af aðeins 30.000 í
Labrador. Byggð er aðallega í
strandhéruðum. sums staðar mjög
strjál. Vegakerfið er ágætt en járn-
brautir hafa verið lagðar niður.
Einnig er haldið uppi góðum sam-
göngumásjóogílofti. Höfuðborg-
in St. John’s er á stærð við Reykja-
vík en í næst stærstu borginni,
Corner Brook, búa um 25.000
manns.
Nýfundnaland, sem lengi var
sjálfsstjórnarnýlenda innan Breska
samveldisins, varð fyrir miklum
áföllum í heimskreppunni um og
upp úr 1930. Efnahagurinn
blómstraði í seinni heimsstyrjöld-
inni en ekki stóð það góðæri lengi
því að ríkissjóður landsins varð
gjaldþrota í lok 5. áratugarins. í
þjóðaratkvæðagreiðslu snemma
árs 1949 var ákveðið með naumum
meirihluta, eftir miklar deilur, að
Nýfundnaland og Labrador skyldu
leggja niður sjálfsstjórn og gerast
eitt af fylkjum Kanada. Af viðtöl-
um við fólk má ráða að sumir sætta
Höfuðstöðvar Leiðbeininga- og rannsóknastofnunar landbúnaðarins í útjaðri
höfuðborgarinnar, St. John’s. (Ljósm. Ó.R.D.)
Landsráðunauturinn Edward O’Reilly frá St. John’s (t.h.) og héraðsráðu-
nauturinn Ben Pungtilan (t.v.) frá Corner Brook á kornakri í Cormack nálœgt
Deer Lakeþar sem verið er að rœkta hafra og bygg < tilraunaskyni. Sáð varlO.
júní en tnyndin var tekin 27. ágúst. Áhugi er á að endurvekja kornrœkt í
landinu.
hennar næring og fæðuöryggi. Auk
þess héldu hin einstöku fagfélög
búvísindamanna sérstaka fundi og
flutti ég tvö erindi á vegum Búfjár-
ræktarfélags Kanada, hið fyrra um
nýtingu fiskimjöls og annarra sjáv-
arnytja við búfjárframleiðslu hér á
landi, en hið síðara um viðhorf
íslensku bændastéttarinnar til
GATT samninganna. Seinni vik-
una var ferðast þvert yfir Ný-
fundnaland og flutt erindi um ís-
lenskan landbúnað með áherslu á
sauðfjárrækt, nánar tiltekið á
tveim fundum með fjárbændum og
öðru áhugafólki. Fundirnir voru
vel sóttir og ánægjulegir, sá fyrri í
Whitbourne austarlega í landinu,
skammt frá St. John’s, en sá síðari í
Corner Brook sem er vestur undir
St. Lawrence flóa um 700 km frá
St. John’s (sjá kort).
Land og þjóð.
Nýfundnaland og Labrador er
austasta og yngsta fylkið í Sam-
14 FREYR -1-2 94