Freyr - 01.02.1994, Blaðsíða 36

Hugmyndir um
sókn í sauðfjórrœkt
Gunnar Sœmundsson, Hrútatungu
/ síðustu grein minni, Sauðfjárrœkt í kreppu, fjallaði ég nokkuð um stöðu sauðfjárbœnda
og útflutningsmál sauðfjárafurða. Ég mun nú fara nokkrum orðum um hugsanlegar breyt-
ingar á búvörusamningi.
Nokkur umræða hefur verið um
að breyta þyrfti búvörusamningi en
ekkert orðið úr framkvæmdum.
Helst er að heyra á mönnum að þeir
treysti ekki núverandi ríkisstjórn
með Alþýðuflokkinn og frjáls-
hyggjuliðið í Sjálfstæðisflokknum
innanborðs. Þó ættu menn að hafa í
huga að áhættulítið ætti að vera að
skoða ýmsa möguleika, því að við-
ræður eru eitt og ekkert gefið að þær
leiði til sameiginlegrar niðurstöðu.
Síðast en ekki síst styrkir það
kröfuna um endurbætur á búvöru-
samningi það sem ég leyfi mér að
kalla stærstu innlendu frétt sem
komið hefur það sem af er þessu ári,
en það er stuðningur við skipaiðnað-
inn. Allt í einu lá fyrir álitsgerð, sem
m.a. viðskiptaráðherra talar fyrir,
að það sé þjóðhagslega hagkvæmt
að styðja innlenda starfsemi. Vissu-
lega var skipaiðnaðinum að blæða
út, 12 - 14 hundruð ársverk að tap-
ast. Allir vita hvernig farið hefur
fyrir húsgagna- og fataiðnaðinum
hér á landi. Ég er ekki í vafa um að
framkvæmd áðurnefnds álits er það
skynsamlegasta sem hægt er að gera.
Vonandi sjá ráðamenn að þetta þarf
við fleiri atvinnugreinar, það þarf
oft ekki stórkostlegar ráðstafanir til
að snúa til betri vegar, en verðmœta-
sköpun innanlands er undirstaða
bœrilegra lífskjara þjóðarinar.
Ég tel mjög brýnt að menn skoði
þessi mál frá öllum hliðum því að
núverandi búvörusamningur er að
leiða sauðfjárframleiðsluna í þrot og
stefnir fjölda bænda í gjaldþrot. Þá
er vægast sagt hæpið að núverandi
samningur standist GATT samn-
inga, þegar þeir taka gildi.
Það er því eðlilegt að spurt sé
Gunnar Sœmundsson.
hvaða hugmyndir greinarhöfundur
hefur fram að færa. Ég mun því
varpa nokkrum fram, ekki síst til að
koma umræðum af stað.
Hugmyndir.
Sett verði lágmark á heildar-
greiðslumark (gólf) og verði það
8.150 tonn í sauðfé, þ.e.a.s. það
sama og gilti á liðnu hausti. Sam-
bærilegt verði í mjólkinni.
Heimilt verði að flytja út afurðir
innan greiðslumarks. þ.e.a.s. þó að
þær njóti beinna greiðslna. Sett
verði ákvæði um lágmarks birgða-
stöðu innanlands.
Greiðslumark það sem gilti á
hverri jörð á liðnu hausti (1993) yrði
fast greiðslumark og nefndist grunn-
greiðslumark.
Sett verði þak og gólf á greiðslu-
mark og þar með beinar greiðslur á
hvert býli. Hámarksgreiðslumark
verði 500 ærg. á jörð samanlagt,
þ.e.a.s. bæði í mjólk og sauðfé.
Þannig yrði stuðningur ríkisins
aldrei meiri á lögbýli en sem þessu
svaraði. Framleiðslu umfram þetta
hámark yrði að flytja úr landi.
Lágmarks réttur yrði 25 ærg. Fram-
leiðsla undir því ætti ekki rétt á
beinum greiðslum. Þar sem skráð
eru félagsbú giltu þær reglur að 500
ærg. x bændafjöldi x 80%, eða t.d.
500 x 2 = 1000 x 80% réttur yrði
leyfður eða 800 ærg. Réttur sem
losnar samkvæmt þessu komi í
landspott.
Heimtökuréttur yrði rýmkaður
nokkuð frá því sem er í dag.
Bændur sem orðnir eru 70 ára og
eldri njóti ekki beinna greiðslna,
enda verði þeim tryggður hámarks
lífeyrir. Þeir geti þó haldið áfram
framleiðslu, en þá einungis til út-
flutnings. Framleiðsluréttur við-
komandi jarða geymist þar til yngri
ábúandi taki við, enda sé hann með
lögheimili á viðkomandi jörð.
Þannig verði hægt að geyma réttinn
a.m.k. í 10 ár. Réttur sá sem þannig
losnar komi inn í sameiginlegan
landspott.
Miðað við þetta fyrirkomulag yrði
kominn nokkur réttur í landspott,
nokkurs konar „fljótandi" réttur.
Beinum greiðslum samkvæmt þess-
um rétti yrði síðan jafnað út við
lokauppgjör beinna greiðslna í des-
ember mánuði. Þessi jöfnun færi
fram eftir fyrirfram ákveðnu kerfi.
Dœmi.
Bóndi sem hefði nú t.d. 490 ærg.
kæmist ekki nema í 500 ærg. há-
markið, það sem ætti samkv jöfnun
að fara umfram færi í landspott. Þá
84 FREYR - 3*94