Freyr - 01.04.1994, Blaðsíða 27

Hkg/ha
350
300
250
200
150
100
50
0
'5
X =
co = '65 '67 '80
DO "
i 11
= I i
u
I

Kartöfluuppskera árin 1956-1993
'85
T
'90
'93
= '80
'84
4j
Í',
'92
T
'93
►
I
Á bersvæöi
Undir gróðurhlíf
Uppskera af kartöflum á bersvœði og undir gróðurhlífum.
Tafla 1. Mismunur á uppskerumagni á bersvœði og undir plasti.
Uppskera, Kartöflur ræktaðar Kartöflur ræktaðar
kg af1 nr á bersvæði undir plasti
í 17 ár í 9 ár
Undir 1 kg 18% 11%
1-2 kg 53% 22%
2-3 kg 24% 45 %
Yfir3 kg 5% 22%
Tafla 2. Uppskera af kartöflum við mismunandi vaxtarrými.
Mikið Meðal Lítið
vaxtarrými vaxtarrými vaxtarrými
Uppskera Smælki Uppskera Smælki Uppskera Smælki
kg/m2 % kg/m2 % kg/m2 %
Rauðar íslenskar
1978-1981 2,22 35 2,42 42 2,69 41
Bintje
1978-1981 2,58 2,73 2,99
Gullauga
1979-1981 2,07 22 2,31 26 2,39 26

af glæru plasti um 22 kr. Pað þýðir
að verðmæti uppskeru í kartöflubeði
þarf að aukast um 30-35 kr. á hvern
fermetra til að borga plastið, án þess
að tekið sé tillit til aukinnar vinnu.
Það fer að sjálfsögðu eftir því hvað
menn meta uppskeruna mikils hver
útkoman verður úr dæminu.
Trefjadúkur er framleiddur úr
plasttrefjum. Hann er mjög léttur.
Hver fermetri af þeim dúk sem mest
er seldur hér á landi, Agryl P17, er
aðeins 17 g. I rigningum þyngist
dúkurinn þó verulega. Um 80% af
sólarljósinu fer í gegnum dúkinn.
Hiti undir dúknum verður minni en
undir glæru plasti. Hver fermetri af
17 g/m2 dúk kostar rösklega 40 kr.
Hann er því um það bil helmingi
dýrari en glært plast, en það á að
vera auðvelt að nota hann í að
minnsta kosti tvö ár. Ef glært plast er
notað þannig að klippt eru á það göt
fyrir kartöflugrösin er það ónýtt eftir
árið.
Síðustu 17 árin hefur mjög lítið
verið gert af tilraunum með að bera
saman ræktun kartaflna undir plasti
og á bersvæði. Hins vegar var plast
eða trefjadúkur iðulega notað í til-
raununum. Á töflu 1 er tekið saman
hvernig kartöflurnar skiptust í
stærðarflokka eftir því hvort þær
voru ræktaðar á bersvæði, undir
plasti eða trefjadúk.
Til gamans má geta um athugun,
sem gerð var árið 1981. Þá voru
kartöflur ræktaðar á þann hátt að
fáeinar útsæðiskartöflur voru lagðar
á jörðina í garðinum. Yfir þær var
sett moð og síðan lagt svart plast yfir
moðið. Göt voru klippt á plastið
þegar grösin fóru að lyfta því. Upp-
skeran fór þannig fram að plastið og
moðið voru tekin ofan af kartöflun-
um. Þá lágu kartöflurnar hreinar og
fallegar ofan á jörðinni. Uppskeran
var 1,90 kg/m2.
Vaxtarrými undir gróðurhlífum.
Gróðurhlífar flýta og auka upp-
skeru kartaflna eins og áður segir,
en þær eru dýrar. Þess vegna er
nauðsynlegt að nýta landið undir
gróðurhlífunum vel. Þess vegna
voru gerðar tilraunir með vaxtar-
rými fyrir kartöflur undir plasti. Til-
gangurinn með tilraununum var að
athuga hvaða áhrif þéttleiki út-
sæðiskartaflna hefði á sprettu og
stærð þeirra, sjá töflu 2.
7*9* - FREYR 259