Freyr - 01.05.1994, Blaðsíða 14

Mér firmst fólk taka
þau lífsgœði sem við
búum við ofmikið sem
sjálfsagðan hluf.
Það er hagkvœmt að
hreppabúnaðarfélög
rekivélartll
rúlluheyskapar.
Mér virðist það líka vera að gerast að ungt
fólk nú til dags ferðast mikið meira út um
heim til lengri eða skemmri dvalar, náms,
vinnu og ferðalaga, heldur en eldri kyn-
slóðin gerði.
Já, og það kemur heim með ný viðhorf
og nýjungar og uppgötvar þá oftast nær
hve gott er að eiga heima á Islandi.
Ég held reyndar að þessi margumtal-
aða kreppa sem nú gengur yfir sé mest á
sálinni á fólki. Fólk sparar a.m.k. ekki
við sig á öllum sviðum, t.d. utanlands-
ferðir. Þegar ég var að alast upp, fyrir 25
árum, þótti það viðburður ef einhver
kunnugur manni fór til útlanda, það var
talað um það í fjölskyldunni. Nú er varla
á þetta minnst.
Mér finnst fólk taka þau lífsgæði sem
við búum við of mikið sem sjálfsagðan
hlut. Lífsgæðakapphlaupið er beinlínis
sótt of stíft. Það þarf að sameina þá nýtni
sem þjóðin tamdi sér áður fyrr, og varð
að temja sér, og möguleika nýja tímans.
Viltu nefna dœmi?
Já, mér finnst alveg blóðugt að sjá alla
þá peninga sem fara í rúlluplast. Bændur
ættu að hafa þolinmæði í sér til að nýta
sólskinið þegar það gefst. Það er ókeypis
og sóun að nýta það ekki. Þó að það kosti
meiri fyrirhöfn.
Við höfum hér tækifæri á að framleiða
eitt besta gróffóður í heimi, nánast ígildi
kjarnfóðurs þegar best lætur.
Á námskeiði í rekstri á kúabúi sem ég
sótti á Hvanneyri kom fram að við hag-
stæð skilyrði kostaði fóðureiningin í heyi
ekki nema 7-14 kr.
í annan stað er vannýttur búfjáráburð-
ur. Bændur þurfa almennt að gera sér
grein fyrir að þeir eru hvergi á betra
kaupi en við að koma haugnum á tún.
En þurfa menn þá ekki að eiga tvöfalda
útgerð, til þurrheyskapar og rúlluhey-
skapar?
Nei, hérna niðri í Andakíl á búnaðarfé-
lag hreppsins vélar til rúlluheyskapar sem
binda þetta 4-5000 rúllur yfir sumarið.
Hins vegar eru afskriftarreglur hjá skatt-
inum þannig að menn freistast heldur til
að kaupa vélar fyrir tvær millj. króna til
rúlluheyskapar heldur en að borga
skatta. Ef menn hafa tvær millj kr. í
hagnað af búskap eftir að hafa reiknað
sér leyfileg laun þá borga menn af því um
600 þús. kr. í skatt.
Þarna tel ég að stjórnvöld hafi brugð-
ist, og þá ekki frekar núverandi
ríkisstjórn en aðrar. Þ.e. að það er ekki
nóg hvatning í kerfinu að minni fyrirtæki,
eins og bændur sem reka bú sín, sýni
hagnað. Þetta getur verið svo öfugsnúið
að menn sýna hagnað af búi sínu en eiga
þó ekki krónu til að borga skatta, vegna
þess að svo mikið af peningunum er fast í
rekstrinum, byggingum o.s.frv.
Pú sagðirfrá þvífyrir nokkru í Frey að þú
hefðir fundið viðbótarútbúnað til að
hengja á heyvinnuvélar. Viltu rifja þetta
upp og segja mér síðan hvernig á þvístóð
að þú varst að grufla íþessu?
Þetta var búnaður til að dreifa úr
sláttuskáranum, sem festur er á sláttu-
þyrluna og samanstóð af einu spjaldi og
fjórum gúmmífingrum. Ég fann þetta í
partlista fyrir sláttuþyrluna mína en
áhugi minn á þessu tengdist því að ég
leitast við að slá tvisvar og þurrka eða
forþurrka heyið eftir því sem við á.
Nú, ég pantaði þetta og flutti inn og hef
notað það með góðum árangri þegar það
á við. Þetta sparar alveg einn snúning,
fyrir utan tímasparnað. Rannsóknir sýna
líka að heyið þornar mest fyrstu klukku-
stundirnar eftir slátt. Sjá Frey 9. tbl.
1992, bls. 374-5.
Veistu til að fleiri hafi útvegað sér þennan
búnað?
Það höfðu örfáir samband við mig og
þeir hafa sjálfsagt útvegað sér þetta en ég
veit ekki um neina almenna útbreiðslu á
þessu.
Að lokum. Gildirsú fœkkun ogsamdrátt-
ur sem orðið hefur í sveitum um Staf-
holtstungur eins og svo margar sveitir á
síðustu árum?
Nei, hér hefur fólki fjölgað síðustu tvö
árin, m.a. með aðflutningi fólks. Hér eru
ýmsir möguleikar í búskap, t.d. eru hér
nokkur garðyrkjubýli. Nú svo er töluverð
vinna í kringum orlofshúsin í Munaðar-
nesi við þvotta og ræstingar og við
Varmalandsskóla. Þá eru vannýttir
möguleikar í ferðaþjónustu.
M.E.
326 FREYR - 9'94