Freyr - 01.05.1994, Blaðsíða 21

ALASKA
i \ , 0ST-S1BIK SJOEN,
'\ I /
3000 ra \ L /
Óktrora Smi SlblrskJc.
14000m
SIBIR
3000m
4000ro
(_CAN'AD/
Srvrrnaya Zrmlyal
<2000ra
4000m
SprUibcrje
GR0NLAND
USSR
bajœkts-havet'
\ x
3000m
crosslands-ha nrr
NORSKE-HA VFT
KINLAND
ISIa.NI)
NORGE
SaDnsynlig tBmmerdrift fra Sibir
til Jan Maven og Isiand
Enkeltc havdybder I mtr. /
200m-grensen er angitt
jVERICi:
verra en það, því að hann er eigend-
um sínum til hróplegrar skammar á
meðan hann sekkur ekki í jörð. Sem
betur fer er þessu þó víða mikið
betur sinnt og á stöku stað með
miklum sóma.
Mestur hluti þess rekaviðar sem
unninn er fer í girðingarstaura, en
margir kvarta þó yfir því að erfitt sé
að markaðssetja þá. Eg held að oft
sé ástæðan sú að þegar kaupendur
vantar staura eru þeir ekki til og þá
kaupa þeir sína staura í næstu versl-
un. Mér virðist að þeir rekabændur
sem eiga tilbúna staura selji þá alltaf
fljótlega, en þeir sem ekki vilja vinna
þá fyrr en pöntun liggur fyrir selja
aldrei mikið.
En besti viðurinn er of góður til að
hluta hann niður í girðingarstaura.
Hann er mikið þéttari og harðari
heldur en sá innflutti viður sem
venjulega er á markaði og ætti því að
öllu eðlilegu að vera á hærra verði
sem gæðaviður. Nokkrir bændur
hafa það góðar sagir að þeir geta
sagað með þeim planka og jafnvel
borðvið og er það eftirsótt af þeim
sem hafa komist á bragðið að nota
þannig við í glugga- og hurðarkarma
og jafnvel í útihurðir og til húsgagna-
smíði. Þess eru nokkur dæmi að
bændur hafi sagað gólfborð úr
„Rauðaviði" í sumarbústaði eða
stofur. Þaö er gamalþekkt að slíkur
viður endist margfalt á við annan,
þar sem mikil hætta er á fúa t.d. í
gluggakörmum. Fyrir utan meiri
gæði viðarins er ástæðan sú að viður-
inn er fúavarinn með náttúrulegu
fúavarnarefni, þar sem sjávarseltan
er, þegar sjórinn skilar honum á
land.
Nefna má nýlegt dæmi um nýtingu
rekaviðar sem er til fyrirmyndar. í
Þorpum í Steingrímsfirði er mikill
reki, einkum á Gálmaströnd. Lengi
hefur verið góð umhirða um Þorpa-
rekann og hann nýttur að fullu. Á
þessu ári er verið að byggja nýtt
íbúðarhús í Þorpum. Er það timbur-
hús á steyptum grunni og ekki frá-
brugðið öðrum slíkum húsum, sem
nú eru byggð að öðru leyti en því að
engin spýta hefur verið keypt í það.
Allir viðir, stórir sem smáir, eru af
Þorparekanum og unnir í planka og
borðvið af heimamönnum. Húsið er
þiljað utan með standandi viðar-
klæðningu og í ráði er að það verði
Líkleg leið rekaviðarins frá Síberiu til Jan Mayen og íslands.
með viðarklæðningu að innan líka,
a.m.k. að hluta til. Þetta dæmi sýnir
hvers virði rekinn getur verið, sé
honum sýndur sá sómi sem vert er.
Það hefur verið vandamál við nýt-
ingu rekans í annað en girðingar-
staura að vöntun hefur verið á nógu
nákvæmum sögum, sem eru hentug-
ar til að saga í planka og borðvið. Á
því hefur nú orðið nokkur breyting.
Nú eru fáanlegar nokkrar gerðir af
sögum, af mismunandi stærð og
gerð, eftir því sem hentar við hinar
ýmsu aðstæður og á viðráðanlegu
verði. Má þar nefna kanadíska
bandsög sem kostar ca. kr. 1,6 millj-
ónir. Hún er færanleg á hjólum, með
mikinn tæknibúnað og mjög afkasta-
mikil. Gæti hún hentað í stærri verk-
efni, eða til sameignar tveggja eða
þriggja samhentra bænda. Einnig
væri hægt að hugsa sér verktaka sem
sagaði fyrir bændur með slíkri vél í
umferðavinnu og gæti þá ef um
semdist fengið vinnulaun greidd
með við. Einnig má nefna norska
keðjusög, mjög léttbyggða, þannig
að hægt er að flytja hana hvert sem
er, en hægt er þó að fullvinna með
henni við í góðum lengdum. Sú sög
kostar aðeins um kr. 200 þús. og
mundi henta mjög vel á einstökum
rekajörðum og gera mögulegt að
fullvinna allan við heima.
Líklegt er að sjóðir landbúnaðar-
ins, Framleiðnisjóður eða Smáverk-
9'94 - FREYR 333