Freyr - 15.05.1994, Blaðsíða 30

Brenninetlulausn gagnast gegn ýmsum meindýrum. Myndin er af brenninetlu úr
bókinni Korsmos ugras plansjer, Landbruksforlaget, Oslo, 1991.
saman við jarðveginn án þess að
trufla þá starfsemi sem þar á sér
stað. I þessum tilgangi er safnhauga-
gerð örugg og vel þróuð aðferð. Vel
ummynduð safnhaugamold sem
inniheldur húsdýraáburð er einn
besti áburðurinn og jarðvegs-
bætandi efnið sem völ er á í lífrænni
ræktun. Safnhaugaáburður hefur
ekki eins mikil áburðaráhrif eins og
t.d. húsdýraáburður, en langtímaá-
hrif hans eru meiri. Auk safnhauga-
moldar er „grænáburður" mikils-
verður áburðarkostur í lífrænni
ræktun. Hafa ber í huga að ekki er
hægt að nota lífrænan áburð í ótak-
mörkuðu magni fremur en tilbúinn
áburð, því að of mikil gjöf myndi á
sama hátt draga úr gæðum plantn-
anna.
7. Skiptirœktun.
Mikilvægt er í allri ræktun að
rækta ekki sömu plöntutegundina á
sama skikanum ár eftir ár, hvort
heldur sem ræktunin er í stórum eða
smáum stíl. Með því að skipta reglu-
lega um tegundir, er unnt að draga
verulega úr hættunni á ýmsum
sjúkdómum (t.d. kálæxli).
Sem hugmynd að skiptiræktun
mætti styðjast við eftirfarandi til-
lögu: 1. árið væru ræktaðar næring-
arfrekar tegundir (t.d. kál, sellerí,
blaðlaukur). 2. árið væru ræktaðar
meðal næringarfrekar tegundir (t.d.
gulrætur, rauðrófur, salat o.fl.). Á
skikanum væru svo ræktaðar kart-
öflur á 3. ári og „grænjurtir" á því 4.
Eftir nokkur ár ætti jarðvegurinn að
vera kominn í það góða rækt að ekki
ætti að vera þörf fyrir mikinn áburð
nema það árið sem næringarfreku
tegundirnar væru ræktaðar á skikan-
um.
8. Sjúkdómar og meindýr.
Fyrirbyggjandi aðgerðir eru mik-
ilvægustu varnaraðgerðirnar gegn
sjúkdómum og meindýrum. Plöntur
í góðum vexti standast sjúkdóma og
meindýr betur en illa haldnar plönt-
ur. Of mikil köfnunarefnisgjöf eyk-
ur m.a. hættuna á grámyglu og blað-
lús. Eigi að síður reynist oft nauð-
synlegt að aðstoða plönturnar enn
frekar með beinum varnaraðgerð-
um.
Þéttur trefjadúkur (t.d. Agryl-
dúkur) getur haldið fljúgandi mein-
dýrum (t.d. kálflugu) frá plöntun-
um. Sumir fullyrða að vökvun með
kalklausn gagnist gegn kálflugu.
Lögur sem útbúinn er úr brenninetl-
um hefur áhrif gegn ýmsum mein-
dýrum. Unnt er að útbúa slíka lausn
með því að leggja brenninetlurnar í
bleyti í 2-3 daga og úða síðan lausn-
inni yfir plönturnar. Gegn spuna-
maur mætti úða plönturnar með
sápulausn sem innihéldi 1-2% spritt,
sem virkar einnig gegn blaðlús.
Gegn meindýrum gagnast einnig
lausn unnin úr regnfangi. Leyfilegt
er að grípa til meindýralyfja sem
unnin eru úr plöntum, t.d. pyreth-
rum efni. Reynslan hefur kennt
mönnum að draga má úr ágangi
ýmissa meindýra með því að gróður-
setja saman ákveðnar plöntutegund-
ir og er þessi þekking markvisst not-
uð í lífrænni ræktun.
Þegar um er að ræða ræktun í
gróðurhúsum eru í boði nytjadýr
gegn flestum meindýrum sem þar
þrífast, en lykilatriðið er að dreifa
þeim nógu tímanlega og þá helst
áður en vart verður við meindýrin.
Gegn spunamaurum hefur gefist vel
að dreifa sérstökum ránmaur, sem
eltir spunamaurinn uppi og étur
hann. Önnur tegund ránmaurs
382 FREYR - 10*94