Freyr - 01.06.1994, Blaðsíða 16

Myndir 2, A-F. Deemi um misjafnt ástand hrossahaga og mat á því
samkvcemt flokkuninni sem kynnt er í greininni. Myndirnar eru allar teknar 10.
maí, 1994. (Ljósm. Borgþór Magnússon)
A: Einkunn 0, mjög gotl ástand. Lítil áhrif eða ummerki beitar, land er loðið af sinu,
rofdílar nœr engir, víðirunnar eru áberandi.
B: Einkunn 1, gott ástand. Bitið land en sina er áberandi þegar litið er yfir það,
rofdílar nœr engir, þúfur ekki áberandi.
C: Einkunn 2, viðunandi ástand. Cróður jafnbitinn en ekki snöggur, nokkur sina á
landi, ntjög lítið er urn rofdíla, þúfur greinilegri en áður.
framkvæmd verður ekki hjá því
komisi að vettvangsvinnan taki sinn
tíma. Þar sent ítarlegra grunnupplýs-
inga um ástand lands er þörf er
nauðsynlegt að beita mælingum.
Okostur við mælingamar er að þær
taka jafnan nokkurn tíma bæði á
vettvangi og í úrvinnslu og liggur
niðurstaða því ekki strax fyrir.
Einföld matsaðferð
í flestum tilvikum ætti ekki að
þurfa að nota tímafrekar mælingar til
að meta ástand hrossahaga. Nauð-
synlegt er því að tiltækur sé einfaldur
kvarði sem nota má við mat á ástandi
haganna og gefa þeim einkunn sem er
leiðbeinandi um meðferð landsins.
Slíkan kvarða er þó nauðsynlegt að
byggja á niðurstöðum rannsókna en
jafnframt að taka tillit til almennrar
þekkingar og reynslu sem menn eru
nokkuð sammála um. Bændur, hesta-
menn. ráðunautar, fólk í gróðurvem-
damefndum og aðrir sem láta sig
ástand gróðurs og jarðvegs varða ættu
að að geta nýtt sér slíkan kvarða.
Helsta notagildi hans er annars vegar
það að hann ætti að stuðla að betra
„landlæsi“ og hins vegar að niður-
staða mats liggur fyrir um leið og
land er skoðað, sem ætti að leiða til
skjótari viðbragða við ofbeitarvanda-
málum.
Hér er kynntur kvarði sem flokkar
hrossahaga eftir ástandi (1. tafla).
Eins og fram kemur í töflunni skiptist
kvarðinn í sex stig. Landi er gefin
einkunn og samsvarandi lýsing á
ástandi gróðurs og jarðvegs. þá eru
talin upp helstu jarðvegs- og gróð-
ureinkenni sem ákvarða hvaða
einkunn land fær, og að síðustu eru
nefnd dæmi um aðgerðir sem nota má
til að bregðast við tilteknu ástandi. Til
samræmis við það sem algengast er
um flokkun á ástandi beitilanda er
lagt til grundvallar land þar sem að
ástand gróðurs og jarðvegs er með
ágætum og undir litlum áhrifum af
beit. Er það haft efst á blaði og því
gefin einkunnin 0. Síðan lýsir skalinn
frávikum frá því eðlilega ástandi
(einkunn 1-2) og um leið þeirri hnig-
nun lands sem ofbeit getur leitt til
(einkunn 3-4). Neðst á blaði er land
sem metið er ófhæft til beitar og ber
að friða fyrir hrossabeit. en það fær
einkunnina 5. A 2. mynd eru sýnd
dæmi til skýringar fyrir hvem flokk.
Hafa ber í huga að talsvert er byggt
á mati í flokkuninni og verður að líta
á öll viðmiðunargildi sem nálganir
frekar en ófrávíkjanleg mörk. þar sem
408 FREYR- 11*94