Freyr - 15.06.1994, Blaðsíða 8

Fyrsta gróðursöfnunarferð frá
Norður-Evrópu til
til Norðaustur-Asíu
Freyr rœðir við Óla Val Hansson um ferð þeirra Brynjólfs
Jónssonar austur þangað sl. haust.
Óli Valur Hansson, fyrrverandi garðyrkjuráðunautur, er mikill áhugamaður
um það að auka á fjölbreytni íslensks gróðurríkis með því að afla frá útlönd-
um heppilegra jurta- runna- og trjátegunda sem hér gœtu orðið borgarar f
fábreyttri flóru landsins og orðið til nytja og/eða yndisauka.

Óli Valur Freysmynd.
Óli Valur hefur í þessu augnamiði tekist
á hendur tvær ferðir til norðurhjara tveggja
heimsálfa; annars vegar til Alaska í
Norður-Ameríku árið 1985 og nú sl. haust
til Magadan og Kamtsjatkaskaga á norð-
austur jaðri Asíu, sem er hinu megin á
heimskringlunni, um 180° í austur. Margar
stofnanir, félög og nokkrir einstaklingar
studdu Óla Val fjárhagslega til fararinnar,
sem stóð dagana 27. ágúst og fram í miðjan
október.
Ferðin undirbúin.
Aðdragandinn að ferðinni var í stuttu
máli sá, sagði Óli Valur, að ég og fleiri
höfum verið að velta vöngum yfir því
óralengi að það kynni að vera ýmis gróður
þama austur frá sem hugsanlega mætti
rækta og hafa not af hér á landi til landbóta
í víðustu merkingu. En Kamtsjatka hefur
verið lokað land fram á síðustu ár, eða þar
til fyrir 2-3 árum. Hins vegar höfum við
fengið vott af fræi þaðan, einu sinni eða
tvisvar fyrir alllöngu, eftir að frú Fúrtseva,
menntamálaráðherra Sovétríkjanna sálugu
kom hingað í heimsókn. Skógrækt ríkisins
fékk það fræ í hendur og sáði því, en ég
held að það hafi sáralítið kontið út úr því.
Eftir langa umhugsun ákvað ég að reyna
að fara austur til Kamtsjatka og með hjálp
rússneskrar kunningjakonu sótti ég um
leyfi til þess að safna þarna austur frá. Ég
leitaði til Vistfræðistofnunar Kamtsjatka,
og þeir veittu mér heimild til söfnunar á
ákveðnum svæðum.
Hvernig gasl þú fjármagnað þessa löngu
ferð?
Ég gerði það á svipaðan hátt og þegar
við fórum í söfnunarferðina til Alaska árið
1985. Þá vorum við fjórir og ég betlaði
hreinlega peninga hjá bæjarfélögum,.
stofnunum, fyrirtækjum og einstaklingum.
Hvernig tókst það að þessu sinni?
Það tókst nokkuð þokkalega; samt var
alls ekki spáð vel fyrir þessari hugdettu,
sem sumir töldu endaleysu og vanhugsaða.
Ég skrifaði 100 bréf og fékk 35 svör við
þeim, og 30 aðilar veittu mér styrk til ferð-
arinnar og komu söfnuninni til leiðar. Slíkt
er örugglega einstakt.
Ferðalagið austur.
Ég hélt af stað 27. ágúst, en fór ekki
beint til Kamtsjatka, heldur byrjaði á því
að fara til Magadan, en svo heitir hafnar-
bærinn og aðalborgin í Magadanhéraði við
Okotskahaf, dálítið fyrir norðan og vestan
Kamtsjatkaskaga. í borginni búa 140-150
þúsund manns, en íbúum fer fækkandi.
Þar á heima kunningjakona, Alexandra
Berkutenko, grasafræðingur, og hún fór
með mér í þennan söfnunarleiðangur til
Kamtsjatka. Alexandra hefur verið hér á
landi í tvígang.
I Magadan var ég fram til 15. september,
þá héldum við Alexandra flugleiðis suður á
bóginn til Petropavlovsk sem er „höfuð-
borgin" á Kamtsjatka.
Hvað tók ferðinfrá Islandi austur
þangað langan tíma?
Ég flaug fyrst til Stokkhólms með
tveimur starfsmönnum Rannsóknastofnun-
ar landbúnaðarins, þeim Friðriki Pálmasyni
og Tryggva Eiríkssyni. Þeir þurftu að fara
til Magadan; það er samvinna á milli Rann-
sóknastofnunar landbúnaðarins hér og
Rannsóknastofnunar landbúnaðarins í Maga-
dan. Við ákváðum að fara saman.
440 FREYR • 12'94