Freyr - 01.09.1994, Blaðsíða 27

Þrír varafulltrúar, talin frá frá vinstri: Ólafur Eggertsson, Berunesi, S.-Múl.; Ragnar Guömundsson, Brjánslœk, V.-Barö. og
Sigurlaug Gissurardóttir, Arbœ, Mýrum, A.-Skaft.
sveitum séu að öllum bændum sé
gert skylt að taka þátt í starfseminni.
Þá tillögu treystir nefndin sér hins
vegar ekki til að leggja fram og telur
ekki ástæðu til að hafa sérstök lög
um starfsemi sem hægt er að segja
sig frá.
Nefndin leggur því til að lögin um
forfallaþjónustu í sveitum verði felld
úr gildi.
Þessi niðurstaða kallar á það að
skoðað verði hvort og þá með hvaða
hætti megi fella forfallaþjónustu að
afleysingakerfi með frjálsri aðild
bænda og/eða einstakra búgreina.
Ég tel afar mikilvægt fyrir framtíð
landbúnaðarins að þeir sem við hann
starfa eigi kost á aðstoð í veikinda-
og slysatilfellum og að þeir sem
bundnir eru við búfjárhirðingu og
önnur fastbundin störf eigi kost á
afleysingum vegna orlofs og reglu-
bundinna frídaga. Það mun í fram-
tíðinni verða ákveðnum greinum
landbúnaðarins fjötur um fót ef ekki
tekst að leysa þessi mál og losa um
þá miklu bindingu sem fylgir bú-
fjárhirðingu o.fl. störfum í landbún-
aðinum. Ef til vill er fyrirmyndar-
innar að leita í því skipulagi af-
leysingahringja sem kúabændur hafa
byggt upp að undanfömu.
Stofnlán í landbúnaði.
Á síðasta aðalfundi var frestað
afgreiðslu tillagna um hækkun á
vöxtum Stofnlánadeildar landbúnað-
arins, helmings lækkun á gjaldtöku
til deildarinnar og fleiri málum sem
hana snerta. Landbúnaðarráðherra
skipaði í febrúar sl. þriggja manna
nefnd til þess að gera úttekt á stöðu
Stofnlánadeildar, en hún hefur ekki
enn lokið störfum.
Afstaða stjórnar Stéttarsambands-
ins til þessa máls er óbreytt; að
óeðlilegt sé í því rekstrarumhverfi
sem landbúnaðurinn nú býr við að
halda óbreyttu því fyrirkomulagi á
niðurgreiðslu vaxta sem nú er. Ég
tel hins vegar að það geti verið eðli-
legt að greiða niður bústofnskaupa-
lán og jarðakaupalán enda séu þau
til langs tíma. En ég vil undirstrika
það að markmið með tilfærslu fjár-
muna verða ávallt að vera mjög
skýr.
Sú vaxtalækkun sem orðið hefur í
þjóðfélaginu að undanförnu veldur
því að vextif stofnlána í landbúnaði
eru nú einir þeir hæstu í landinu
þegar allir þættir málsins eru skoð-
aðir. Þannig getur þetta ekki gengið
áfram.
Ég tel að þetta mál þurfi á ný að
taka til skoðunar af fyllsta raunsæi.
Atvinnuleysisbœtur fyrir
bœndur.
Lög um atvinnuleysisbætur sjálf-
stætt starfandi einstaklinga tóku
gildi 1. október 1993.
Hörð gagnrýni kom fram á það
hversu þröngt bótarétturinn var skil-
greindur í reglugerð við lögin. Ein-
ungis var um almenn ákvæði að
ræða, en engin sérákvæði voru fyrir
bændur. Samkvæmt upplýsingum
sem birtar voru í febrúarmánuði sl.
höfðu þá innan við 20 bændur sótt
um atvinnuleysisbætur og mjög fáir
fengið jákvæða afgreiðslu. Svipað
var að segja um aðra hópa sjálfstætt
starfandi, svo sem vörubifreiðastjóra
og trillusjómenn.
í lok maímánaðar var síðan gefin
út ný reglugerð. Þar eru ýmis
ákvæði rýmkuð nokkuð frá því sem
áður var og virðast sum þeirra geta
aukið möguleika bænda á því að fá
atvinnuleysisbætur.
Stéttarsambandið hefur lagt áherslu
á þá sérstöðu landbúnaðarins að at-
vinnuleysi bænda er að stórum hluta
í þvf fólgið að vegna samdráttar í
framleiðslu eru bændur bundnir yfir
of smáum framleiðslueiningum til
þess að þær geti skapað þeim full-
nægjandi vinnu og tekjur. Það sem
áður nægði tveimur til framfæris
dugir nú í sumum tilfellum vart fyrir
einn. Það, hvemig þetta er metið, er
samkvæmt hinum nýju ákvæðum á
valdi stjómar Atvinnuleysistrygg-
ingasjóðs ásamt fjölmörgum öðrum
atriðum sem snerta mat á bótarétti.
Reynslan ein mun skera úr um það
hvemig þessi nýju ákvæði duga
bændum.
I umræðum um atvinnuleysisbæt-
ur hafa komið fram vangaveltur um
það hvort aðrar leiðir en hefðbundn-
ar atvinnuleysisbætur séu hugsan-
lega færar að því er bændur varðar.
Ljóst er að fallandi atvinnustig í
landbúnaði er ekki að öllu leyti
mælanlegt með sömu aðferðum og
gert er á almennum vinnumarkaði.
Ég er ekki í vafa um það að fljót-
virkasta leiðin til þess að lyfta at-
17'94-FREYR 571