Freyr - 15.10.1994, Blaðsíða 10

nokkuð lengi. Þar var verkstjóri
Rögnvaldur Jónsson, búsettur á
Sauðárkróki.
Skólaganga þín?
Hún var tiltölulega einföld. Ég var
í barnaskóla frá 10 ára aldri og fram
að fermingu. Skólinn var heima hjá
kennaranum, Gísla Gottskálkssyni í
Sólheimagerði. Gísli var barnakenn-
ari að mennt. Hann var mikill
áhugamaður að hverju sem hann
gekk og mjög framfarasinnaður.
Hann var mikilhæfur verkstjóri og
bamakennari, laðaði börnin að sér
og vann fljótt traust þeirra, enda
mikill félagi þeirra jafnhliða
kennslunni. Við gengum í og úr
skóla á hverjum degi. Þetta var
klukkutíma gangur hvora leið og
þótti ekki tiltökumál á þeim tfma. Ef
veður var vont eða mikill snjór og
þungfært, þá kom fyrir að krakkarnir
sem áttu lengst að fara daglega gistu
í Sólheimagerði. Böm innan úr
dölunum eða af Kjálka héldu til á
bæjunum næst Sólheimagerði.
Hvaða prestur fermdi þig?
Séra Lárus Amórsson í Miklabæ
fermdi mig. Hann uppfræddi krakk-
ana venjulega í þrjár vikur, fyrsta
vikan var eitthvað sundurslitin en
síðan var hálfur mánuður upp á
hvern dag, allan formiðdaginn
heima á Miklabæ. Ég fór þá á hesti á
miili Uppsaia og Miklabæjar. Þetta
730 FREYR - 2(794
vor fermdumst við 12 strákar en
engin stelpa.
Séra Lárus var að mörgu leyti
merkilegur maður. Hann var stál-
greindur, sérstæður að ýmsu leyti og
fór sínar eigin götur í félagsmálum
o. fl. Hann var mikill fundarmaður.
Ég efast um að ég hafi lært meira í
annan tíma en í þessum ferm-
ingarundirbúningi og með fullri
virðingu fyrir öllum kennurum sem
ég hef haft um dagana þá tel ég hann
þeirra mestan fræðara.
Hvað kenndi hann?
Hann kenndi að sjálfsögðu Kverið
og útskýrði það mjög vel. Hann var
þar líka með sínar eigin hugmyndir
og var farinn að skrifa kver sjálfur
og var búinn með tvo kafla, en
annars var þetta Kver sr. Friðriks
Hallgrímssonar, dómkirkjuprests.
Svo kenndi hann okkur fjölda
sálma og útskýrði þá og síðast en
ekki síst þá ræddi hann við okkur
um margt sem kalla mætti heil-
brigða skynsemi sem unglingar hafa
gott af að heyra en fullorðið fólk
telur kannski of sjálfsagt til að ræða
um sérstaklega.
Eitt var það líka, að hann lét tvo
stráka skrifa dagbók eða fundargerð
um allt sem gert var á hverjum degi
og lesa hana síðan upp fyrir alla
viðstadda. Það var mjög góð ritþjálf-
un. Auk þes lét hann okkur skrifa
stíl eða smáritgerð um einstaka kafla
í kverinu og síðan var farið yfir
þetta og það rætt og útskýrt. Þetta tel
ég að hafi verið mjög þroskandi.
En hverfannst þér vera
meginboðskapur hans í fermingar-
undirbúningnum?
Ég held að það megi orða best
með orðunum: Þekktu sjálfan þig.
Ég man að eitt sinn ræddi hann
um áætlanagerð og skipulagningu á
einu eða öðru sviði. Þessi hluti
þyrfti að sjálfsögðu að gera. Hins
vegar yrðu menn að vera viðbúnir
því að áætlnir og skipulag stæðist
ekki og sagði orðrétt: “Því sem betur
fer er lífið það fjölbreytt og
skemmtilegt að það verður aldrei
hneppt í áætlanir eða fjötra sem
standast."
Hvað tók svo við eftir ferminguna
hjáþér?
Ég fermdist vorið 1940. Síðan er
ég heima við búskapinn eða í vega-
vinnu þar til haustið 1945 að ég fer
að Hvanneyri. Það var ýmislegt að
brjótast í manni á þessum tíma.
Hæst bar þó að verða kennari eða
fara í búfræðinám. Nám í mennta-
skóla höfðaði ekki til mín. Vera má
að kynni mín af Gísla Gottskálks-
syni kennara mínum og verkstjóra
hafi vakið áhuga á kennarastarfinu.
Á þessum árum var Ólafur Jónsson
frá Nautabúi ráðunautur hjá Bún-
aðarsambandi Skagfirðinga. Hann
kom oft heim og ég kynntist honum
sem unglingur. Faðir minn og hann
áttu mörg sameiginleg áhugamál og
ræddu mikið saman. Ég hreifst mjög
af Ólafi. Hann var mikill hugsjóna-
maður, raunsær og vel að sér um allt
er laut að landbúnaði á þeim tíma.
Það hefur svo gengið greiðlega að
fá skólavist á Hvanneyri?
Já, elsti bróðir minn, Halldór, var
búinn að vera þar tvö árin á undan.
Það hefur kannski ráðið því að ég
fór frekar að Hvanneyri en í Hóla,
auk þess sem menn notuðu tæki-
færið og fóru lengra til að sjá sig
um.
Runólfur Sveinsson var þá
skólastjóri á Hvanneyri. Mér féll
afar vel við hann, sem skólastjóra og
kennara.
Um þetta leyti eru miklar
breytingar að gerast í skólahaldinu,
eftir stríðið. Það kom í ljós þegar fór
Egill Bjarnason og Alda Vilhjálmsdóttir ásamt börnum sínum, fv„ Bjarna, Astu,
Árna og Vilhjálmi.