Freyr - 15.12.1994, Blaðsíða 37

Það má lifa í voninni
Birkir Friðbertsson, Birkihlíð, stjórnarmaður í SB
hugleiðingar vegna greinar Guðmundar Stefánssonar
Nokkrar athugasemdir og
sem birtistí 22. tbl. Freys.
Ég vil nú byrja á að þakka Guð-
mundi þann manndóm sem hann
sýnir fyrir hönd sameiningarnefndar
BÍ og SB að gera tilraun ti! þess að
svara almennri gagnrýni á störf
nefndarinnar. Sú gagnrýni kom m.a.
fram á aðalfundi SB á sl. hausti og
var ótrúlega samstæð.
Ein forsendan fyrir efasemdum
manna um að heppilegt sé að sam-
eina BÍ og SB er réttilega eins og
Guðmundur nefnir „hvort samein-
ingin raskaði forsendum fyrir hinni
opinberu fjárveitingu til leiðbein-
ingastarfseminnar". Hann telur
greinilega að nefndin hafi nú full-
kannað það mál með þeim hætti að
fá staðfestingu núverandi landbún-
aðarráðherra fyrir því að þessi
meinta „hagræðing í félagskerfi
bænda myndi ekki raska forsendum
fyrir framlögum ríkisins til leiðbein-
ingastarfseminnar.“
Úr því sem komið er verða menn
að vona að mál gangi þannig eftir,
en ósköp er þetta barnalegur átrún-
aður á völd (ég segi ekki vilja) þessa
sama ráðherra í nútíðinni og hvað þá
heldur um alla framtíð.
Þá voru og eru enn efasemdir um
að rétt verði að tala um heildar-
samtök bænda og eina stjóm ef öll
búgreinafélögin, hvert fyrir sig, fara
að öllu leyti með sín megin mál án
afskipta sameiginlegrar stjórnar.
Enn liggja ekki fyrir verkaskipta-
samningar við þau, þó að að þeim sé
unnið, og enn er því flest á huldu
með gildi og starfssvið hinna vænt-
anlegu samtaka.
Guðmundur nefnir samtökin sem
„málsvara út á við, þegar um heild-
arhagsmuni stéttarinnar er að ræða“.
Því leyfist að spyrja hvort ætla megi
að aðgerðir og ákvarðanir einstakra
búgreinafélaga verði ætíð með
heildarhagsmuni stéttarinnar í huga
og á þann veg að sameiginleg stjóm
geti svarað fyrir og réttlætt. Og er
það mögulegt nema afstaða bú-
greinasamtaka verði hverju sinni
borin undir sameiginlega stjórn til
samþykktar eða synjunar.
Það er rétt sem fram kemur hjá
greinarhöfundi að verkaskiptasamn-
ingar við búgreinafélög voru nauð-
synlegir hvort sem umrædd samein-
ing ætti sér stað eða ekki og það
fyrir löngu en betra var, með
heildarhagsmuni í huga, að vinna að
þeim meðan samþykktir Stéttarsam-
bandsins voru enn í gildi.
Vegna orða um kosningar til
stjómar nýrra samtaka er það rétt að
sameiningamefndin stefndi þar í
ákveðna átt, en aðalfundur gekk í
aðra átt með samþykkt I. tillögu
félagsmálanefndar þar sem mikill
meirihluti fulltrúa virtist hafa séð
eða heyrt „haldbær'4 rök fyrir tillög-
unni.
Ef einhver óttast að hlutur Suður-
lands eða annarra sterkra landbún-
aðarsvæða verði fyrir borð borinn af
landshlutakjömum stjómarmönnum
annarra svæða ættu þeir hinir sömu
að skilja ótta manna á hinum fá-
setnari svæðum við að þeirra sjónar-
mið nái ekki langt án þess að eiga
aðild að stjórn.
Minnt skal á að nágrenni við
höfuðstöðvar samtakanna, sem birt-
ist m.a. í allri nefndarskipan á veg-
um bændasamtaka á landsvísu, færir
vissum landshlutum sérstaka að-
stöðu og tækifæri til að hafa áhrif á
framvindu mála. Ég leyfi mér m.a.
að efast um að greinarhöfundur
(þrátt fyrir hans ágæti) hefði lent í
sameiningamefndinni og síðar sam-
starfsnefndinni væri hann búandi á
Vestfjörðum eða Austfjörðum og er
ég varla einn um þá skoðun.
Það er eðlilegt að Guðmundur telji
sameininguna vera „fyrir bænda-
stéttina í heild sinni“, en ég veit að
ýmsum er enn efi í huga.
Enginn sem sat sl. aðalfund gat
horft fram hjá þeim „þvingandi
aðstæðum" sem voru fyrir hendi á
fundinum við afgreiðslu n lálsins.
Málið var í svo hörðum hnút að
hann hefði ekki verið leystur á
næstu mánuðum ef aðalfundi hefði
verið frestað vegna ónógs undirbún-
ings. Ég get fullyrt að afstaða manna
mótaðist ekki af „kjarkleysi44 heldur
þeirri sannfæringu að með góðum
vinnubrögðum félagsmálanefndar
hefði verið leyst það sem hægt var
til samkomulags á fundinum. Auk-
inn meirihluti fulltrúa var trúlega
hlynntur sameiningu fyrr eða síðar
þótt sömu fulltrúar hefðu viljað sjá
miklu skýrari hugmyndir um þann
geming áður en ákvörðun var tekin.
Frestun fundar var erfið og dýr í
framkvæmd og hafði ásamt fleiru
áhrif á afstöðu manna.
Taka má undir að sameiningar-
nefndin skilaði málinu ótrúlega
langt milli funda og einmitt miklu
lengra en ýmsir töldu sig hafa sam-
þykkt á aðalfundi SB 1993, en á
sama tíma lágu ekki fyrir neinar
hugmyndir um sparnað við félags-
kerfið, leiðir til aukinnar og eðli-
legrar skilvirkni við afgreiðslu mála,
starfssvið búgreinafélaga né skipurit
nýrra samtaka.
Það er von mín að fyrir fyrsta
aðalfundi nýrra samtaka liggi loks
fyrir glöggar tillögur í þessum efn-
um og að lokinni afgreiðslu á þeim
geti menn spáð í hvort ætla megi að
þessi breyting á félagskerfinu leiði
til góðs eða ekki. Þangað til má
reyna að lifa í voninni.
24'94 • FREYR 941