Freyr - 01.01.1995, Blaðsíða 30

upphæðirnar. Lán tekin hjá Lífeyrissjóði bænda
tilheyra í sumum tilfellum ekki búrekstrinum, held-
ur skattframtali og færist þá þar, en ekki á landbún-
aðarframtal. Vextir af þeim lánum, sem hafa verið
tekin út á íbúðarhús, færast á skattframtal. Vísitölu-
hækkun þessara lána má ekki færa eftir sömu reglu
og hér er lýst, heldur má einungis færa greiddar
vísitöluhækkanir, sjá leiðbeiningar RSK.
Vaxtaaukalán
Best er að fara eftir kvittunum þó að gjaldagi sé
ekki um áramót. Á kvittunum eru sýndir vextir og
verðbótaþáttur vaxta undir einum lið, „vextir“, og
sú upphæð færist til gjalda.
Vísitölulán
Á kvittunum frá bankanum koma fram vextir og
verðbætur. Leggja þarf saman vexti og verðbætur
og hvort tveggja færist til gjalda. Áður en lengra er
haldið er rétt að geta þess að færsla skulda og vaxta
á landbúnaðarframtal annars vegar og persónu-
framtal hins vegar getur haft töluverða þýðingu
skattalega séð og meðhöndlun er ekki alveg eins.
Lán sem tekin eru til íbúðarhúsabygginga færast öll
á skattframtal en lán sem tekin eru vegna bú-
rekstrar, færast á landbúnaðarframtal og vextir og
lántökukostnaður sömuleiðis. Lán vegna bíla-
kaupa, húsgagnakaupa eða annarra persónulegra
nota, færast á skattframtal. Vísitöluhækkun lána,
þ.e. sú upphæð, sem lánin hafa hækkað um á árinu,
færast til gjalda á landbúnaðarframtali, en sé vísi-
tölulán á skattframtali, færast þar til gjalda aðeins
vextir og greidd vísitölulækkun. Á þessu er mikill
munur. Ef skuldir eru miklar, getur það orkað
tvímælis hvort lánið sé tekið vegna búrekstrar eða
einkaneyslu, en það verða menn að meta. Þegar
búið er að færa inn skuldir og um leið vexti og
verðbætur á bls. 4 á landbúnaðarframtali, er vaxta-
dálkurinn lagður saman og upphæðin sett í reitinn:
7.1, vextir og verðbætur af skuldum vegna bú-
rekstrar á bls. 3. Aðrir liðir skýra sig sjálfir að
miklu leyti.
Efnahagsyfirlit (sjá mynd 2)
Eignir 31/12 1993. Fyrst skal byrja á því að færa
inn á dálkinn lengst til hægri „31/12 1993“ af
gamla framtalinu á það nýja. 1 dæminu, sem hér
fylgir, eru veltufjármunir 1.927.289 kr. og þeir
færast einnig neðst á síðuna eins og ör sýnir. Sama
er að segja um skuldir, að þær færast einnig neðst á
síðuna. Mismunur á veltufjármunum og skuldum
myndar „Stofn til verðbreytingarfærslu", í þessu
dæmi 6.384.915 kr. Þar sem skuldir eru hærri en
veltufjármunir reiknast tekjufærsla. Tekjufærslan
er 1,84% af þessari upphæð eða 117.482 kr. Tekju-
færslan færist síðan á á bls. 5 með öðrum niður-
stöðum af landbúnaðarframtalinu. Ef veltufjármun-
ir væru hærri en skuldir, myndaðist gjaldfærsla, en
ekki tekjufærsla.
Eignir 31/12 1994
Veltufjármunir eru í þessu dæmi 1.922.198 kr„
sjá mynd. Þeir myndast af birgðum, helmingi mats-
verðs bústofns, inneign í kaupfélagi v/bús, inneign
í banka og útistandandi skuldum. Það rekstrarfjár-
magn, sem bundið er í búrekstrinum, á að mynda
veltufjármuni og er litið svo á að það fé sé óverð-
tryggt og myndi, að frádregnum skuldum, „stofn til
verðbreytingafærslu“ eins og áður hefur verið skýrt
frá. Það skiptir því töluverðu máli að veltufjármun-
ir séu ekki vantaldir. Vaxtatekjur af innistæðum
færast til tekna á bls. 2. Um áramótin eru afurðir
fyrir desembermánuð í sumum tilfellum færðar á
reikning ársins 1995 og í þeim tilfellum þarf að
færa þá upphæð sem viðskiptakröfu. Ógreiddar af-
urðir um áramót, sem taldar eru til tekna á afurða-
miða, skal færa sem viðskiptakröfu í lið 1.4.
Fastafjármunir
Þar færast allar fasteignir (útihús, land og rækt-
un), sem búrekstrinum tilheyra á fasteignamats-
verði 1/12 1994 en ekki bókfærðu verði samkvæmt
fyrningarskýrslu. Búvélar færast hins vegar á bók-
færðu verði samkvæmt fyrningarskýrslu. Helming-
ur af matsverði bústofns færist undir fastafjármuni
en hinn helmingurinn undir veltufjármuni eins og
áður er lýst.
Skuldir
Áður hefur verið vikið að færslu vaxta og
vaxtabóta. Skuldir færast eins og kvittanir segja til
um, þ.e.a.s. „Eftirstöðvar eftir síðustu greiðslu".
Rétt er að benda á að færa ógreiddan virðisauka-
skatt sem skuld um áramót. Innistæða sem mynduð
hefur verið til að standa straum af þessari greiðslu
1. mars skal setja í veltufjármuni.
B. Uppgjör hreinna tekna af búrekstri,
bls. 5.
Árlega birtir ríkisskattstjóri viðmiðunarreglur til
ákvörðunar á endurgjaldi bænda, maka þeirra og
barna. Þær eru birtar í lok þessarar greinar. Eins og
fram kemur í leiðbeiningum ríkisskattstjóra á bls. 9
skulu bændur að jafnaði færa á landbúnaðar- og
skattframtal þau reiknuðu laun, sem staðgreiðsla á
árinu 1994 hefur verið miðuð við. í hjálögðu dæmi,
sjá mynd 3, er hagnaður af búrekstrinum að upp-
hæð 102.508 kr„ eftir að hvort hjónanna hefur reikn-
að sér í laun, 700.000 kr„ og bömum 360.000 kr.
26 FREYR - 1.’95