Freyr - 01.02.1995, Blaðsíða 44
Fóðrun gyltna og galta
Pétur Sigtryggsson
Eftirfarandi mynd yfir fóðurþarfir gyltna er notuð í Danmörku með góðum árangri.
Þessar fóðurþarfir byggjast á fjölda tilraunaniðurstaðna og reynslu svínarœkt-
enda og eiga mikinn þátt íþvíað svínarœktin í Danmörku er rekin á mjög hag-
kvœman hátt.
H
dag
6
5 -I
5.0-7.0
5.0-6.0 ~
gefdstaða
4 „3-s~4-D
3 -
2 -
1 -
0
3.0-4.0
2.0—2.4
fráfærur
átlyst
2.0-24
t
tilhleyping
3/4 4
"eftir hoidafarí"
8
f
got
4 1/3 3-5
U
Vikur
Z0
40
60 80 100 120 140 150 Dagar
1. mynd. Fóðurþörf gyltu á hinum ýmsu tímabilum og þœr kröfur sem gerðar eru til
efnasamsetningar fóðurblanda. Efnasamsetning FEs: Lágmark 120 g meltanlegt
hráprótein, 6,0 g meltanlegt lysin, 4,4, g meltanlegt methionin + cystin, 8 g kalsíum
og 6,5 gfosfór. (Heimild: Ökonomisk svinefodring & Statens Husdyrbrugsforsög).
Á myndinni er miðað við að 10
grísir gangi undir gyltunni fram að
fráfærum. Fyrir hvern grís sem bæt-
ist við eða dregst frá skal bæta við
eða draga frá 0,2 FEs fyrir hvern
grís 1. vikuna eftir got, 0,3 FEs 2.
vikuna og 0,4 FEs fyrir hvern grís
fram að fráfærum.
Gerðar hafa verið athuganir á
þyngdarbreytingum hjá gyltum,
sem fóðraðar hafa verið samkvæmt
1. mynd hér að framan. Meðaltöl
þessara athugana eru eftirfarandi:
(1) Þyngdar-aukning á meðgöngu-
tíma 54,0 kg, (2) þyngdartap við
got 17,0 kg og (3) þyngdartap á 5
vikna mjólkurskeiði 18,0 kg. Enn-
fremur kom í ljós að þyngdartap á
mjólkurskeiði eykst úr 15,8 kg í
20,4 kg ef fjölda grísa í goti eykst
úr 8 grísum í 12 grísi.
Samantekt:
Geldstaða: 3,5-4,0 FEs /dag.
Meðgöngutími: 1.-4. vika 1,8-2,0
FEs /dag.
5.-12. vika 2,0-2,4
FEs /dag.
13.-16. vika 3,0-4,0
FEs /dag.
Got: 2-3 daga fyrir got
2,0-2,5 FEs /dag.
Mjólkurskeið: 4,0-7,0 FEs /dag,
eða eftir átlyst.
Geldstaða
Þegar grísirnir eru teknir undan
gyltunum er þeim gefið 3,5-4,0 FEs
á dag fyrstu vikuna eftir fráfærur.
Ef gyltan beiðir ekki í fyrstu vik-
unni eftir fráfærur er fóðurskammt-
urinn minnkaður niður í 2,2 FEs á
dag þar til 3 vikur eru liðnar frá
fráfærum, en þá er fóðurskammt-
urinn aukinn upp í 3,5 FEs á dag.
Þetta ber að gera hvort sem fráfærur
eiga sér stað við 4 vikna eða 8 vikna
aldurinn. Þetta er gert til að auka
egglos hjá gyltunni og hafa örvandi
áhrif á beiðsli. Venjulega frjógvast
ca 17-22 egg hjá gyltum en aðeins
10-15 egg festast í leginu.
Meðgöngutími
Eftir að búið er að halda gyltunni
er henni gefnar 1,8-2,0 FEs á dag
fyrstu 3 vikur meðgöngutímans.
Ekki er talið ráðlegt að gefa gylt-
unni stærri fóðurskammt á þessu
tímabili, því stærri fóðurskammtar
| virðast draga úr fjölda þeirra fóstra
sem festast í leginu.
Að þrem vikum loknum þegar ör-
uggt er að gyltan hafi fest fang eða
beiðir ekki aftur er fóðurskammtur-
j inn aukinn upp í 2,0-2,4 FEs á dag
eftir holdarfari gyltunnar. Gylta í
meðalholdum fær 2,2 FEs á dag, feit
gylta 2,0 FEs á dag og mögur gylta
fær 2,4 FEs á dag. Rannsóknir hafa
sýnt að feitar gyltur mjólka minna
heldur en gyltur í nteðalholdum og
að mjólk úr feitum gyltum er feitari
en mjólk úr gyltum í meðalholdum.
Ef mjólkin er fitumikil þá er meiri
hætta á magakvillum og skitu hjá
í smágrísunum. Einnig er meiri hætta
á fæðingarerfiðleikum hjá feitum
gyltum en hjá gyltum í meðalhold-
um.
84 FREYR - 1.’95