Freyr - 01.03.1995, Blaðsíða 6

fyrir þessar kartöflur um 25-26 kr./kg og af því
fær bóndinn um 15 kr./kg.
Afkoma kartöflubænda hefur verið slæm
undanfarin ár og hefur ekki batnað. Þannig var
mikið um undirboð sl. haust, allt niður í 4 kr. á
kg út úr búð. Um sl. áramót tóku kartöflubændur
sig saman um að bjóða kartöflur á 30-40 kr./kg.
Framleiðslukostnaður kartaflna hér á landi er
hins vegar áætlaður um 60 kr./kg. Að verulegu
leyti má kenna samstöðuleysi kartöflubænda um
þau slæmu rekstrarskilyrði sem ríkja í greininni.
Sumarið 1994 var hagstætt til kornræktar um allt
land, hiti yfir meðallagi, engar frostskemmdir, en
sólarlítið á Suðurlandi. Áætlað er að kom hafi
verið ræktað á yfír 500 hekturum á landinu öllu og
að meðaluppskera hafí verið um tvö tonn á ha.
Auk hefðbundinna ræktunarsvæða fyrir korn á
Suðurlandi er kornrækt nú að sækja á norðanlands,
einkum í Eyjafírði. Það hefur gert innlendri kom-
rækt erfitt fyrir að komrækt erlendis nýtur víða
mikils opinbers stuðnings, þannig að verð á inn-
fluttu komi er undir framleiðslukostnaði.
Töluverðar sveiflur urðu á loðdýrarækt á árinu.
í upphafi árs fékkst gott verð fyrir loðskinn en á
árslok lækkaði verðið aftur, þannig að óvissu-
ástand er framundan.
Loðdýrabúum fjölgaði um sex á árinu og voru
78 í árslok og fjölgaði ásettum dýrum nokkuð.
Heildarútflutningsverðmæti loðskinna var um
400 millj. kr. á árinu. Framleiðnisjóður landbún-
aðarins veitti kr. 48 millj. í jöfnunargjöld til
loðdýrafóðurs á árinu 1994, en sú upphæð verð-
ur 26-29 millj. kr. á yfirstandandi ári. Ákveðinn
hefur verið innflutningur á ref og mink til kyn-
bóta, 30 refahögnum og 5 refalæðum frá Noregi
í febrúar og 250 pöruðum minkalæðum frá Dan-
mörku í apríl.
Áætluð framleiðsla á eldislaxi nam um 2.588
tonnum á árinu (2348 tonn 1993) og 250 tonnum
af hafbeitarlaxi (495 tonn 1993). Verðmæti þess-
arar framleiðslu var 952 millj. kr. (815).
Framleiðsla bleikju nam 388 tonnum (340) á
árinu að verðmæti 149 millj. kr. (12,6). Af regn-
bogasilungi féllu til 162 tonn (221) að verðmæti
40 millj. kr. (45).
Stangveiddir laxar voru um 28.500 (37.000)
og er áætlað að veiðin hafi gefið um 400 millj.
kr. í tekjur, (400). Netveiddur lax var um 42,5
tonn (32) tonn, að verðmæti 12,7 millj. kr., (9,3
millj. kr.). Áætlað er að silungsveiði hafi gefið
32 millj. kr. (30) í tekjur á árinu 1994.
Dúntekja var í góðu meðallagi á árinu 1994,
tíðafar allgott og engin meiriháttar meng-
unarslys urðu. Eftir þriggja ára sölutregðu komst
aftur skriður á söluna á árinu, einkum er líða tók
á árið. Dúnverð hækkaði smávegis og var
26.000-27.000 kr./kg til bóndans.
Aftur er farið að taka á móti selskinnum og fá
bændur kr. 2.000 á stykkið. Dálítið selst af þeim
til útlanda en einnig er unnið úr þeim innan-
lands, í flíkur og muni sem handverksfólk býr til.
Hafin var leðurvinnsla úr selskinnum á árinu.
Breytilegt er frá ári til árs hve mikið berst af
rekavið. Nýting viðarins hefur hins vegar aukist.
Þannig var stofnað hlutafélagið Háireki sem
rekur stórvirka færanlega sögunarvél, sem vinn-
ur rekavið í borð og planka og parket. Þannig
hefur tekist að vekja meiri áhuga á rekavið en
áður en þar hefur hjálpað til að timburverð hefur
farið hækkandi á heimsmarkaði.
Áhugi á nýtingu sölva fer vaxandi og er í gangi
verkefni við að kanna næringargildi, hollustu og
hreinleika sölva, meðal annars með tilliti til út-
flutnings.
Ferðaþjónusta á vegum bænda er vaxandi at-
vinnugrein. Bæjum innan Ferðaþjónustu bænda
fjölgaði smávegis á árinu 1994 eftir nokkra
fækkun tvö til þrjú ár þar á undan. Fjárfestingar
hjá ferðaþjónustubændum eru þó allt eins á veg-
um þeirra sem eru að stækka við sig eins og að
nýir bæir bætist við. Þannig eru æ fleiri bæir
færir um að taka á móti stærri hópum en gisting
skipulagðra hópferða veitir ferðaþjónustubæjum
tryggingu fyrir viðskiptum.
Erlendum ferðamönnum fjölgaði hér á landi á
sl. ári, en sú aukning skilaði sér ekki út á land.
Stuttum viðdvölum á höfuðborgarsvæðinu fjölg-
aði hins vegar. Slíkar ferðir eru til merkis um
ákveðna þróun í ferðaþjónustu sem nú á sér stað
sem er á þá leið að samkeppni á markaðnum
erlendis er vaxandi og verð á ferðum lækkar. Þar
gegna alþjóðleg tölvubókunarkerfi (t.d. Ama-
deus) vaxandi hlutverki en í gegnum þau er unnt
að panta flugferðir og gistingu í mörgum lönd-
um. Stór flugfélög og hótelkeðjur auka þannig
hlutdeild sína í ferðaþjónustu á kostnað minni
aðila sem bjóða sérhæfða þjónustu. (Þessu má
líkja við innkaup í stórmarkaði eða viðskipti við
kaupmanninn á hominu).
Ferðaþjónusta bænda hefur nýlega gengið í
Evrópusambandið „Routes to the Roots“ sem
höfðar til afkomenda Vesturfara sem leita á slóð-
94 FREYR - 3. '95