Freyr - 01.03.1995, Blaðsíða 29

Ungar í uppeldi á Vatnsenda 1992, 46 daga gamlir: F.v.: Aðalbjörg Þóra Arnadóttir, Ingibjörg Torfadóttir, Ami Baldvin
Þórðarson (7 ára), ungahirðir, Arni G. Pétursson aðfóðra ungana. Hluti afþessum ungum komu heim að Vatnsenda vorið 1994.
Ljósm.: Rúnar Guðbrandsson 1992.
Endurheimtur uppeldisunga til varpsetu
að Vatnsenda og Oddsstöðum frá 1980 til og með 1994
Uppeldisungar sem ólust alfar-
ið upp á Oddsstöðum urðu aðeins
til árið 1980. Ekki var hægt að
meta varpsetu þess ungastofns
sem dvaldi þar frá frumbernsku,
því eðlilegt var að sá stofn færi í
varp út í eyjum með öðrum
æðarfugli sem þeir blönduðust í
Lónum. Þó má geta þess að áber-
andi var blika- og geldfuglafjöldi
við lónabakka heima á Oddsstöð-
um 1982. Ein og ein kolla fannst
þar og í grennd, en enginn friður
var þar til varpsetu vegna um-
ferðar tófu, manna og dýra. Því
mun ég fyrst og fremst greina frá
endurheimtum í varp heim að
Vatnsenda til 1994.
Fyrsta kollan kom í varp heima á
Vatnsenda 1985, þá 3ja ára gömul.
Varp fór hægt vaxandi næstu árin.
Var mest um landvarp, því ekki er
um heppilega varphólma í tjömum
og vötnum að ræða. Kollurnar urpu
jafnvel nokkuð frá bænum í þurrum
þúfum og töppum á tjöm og mýr-
um, en gættu þess þó að hafa sjón
heim að húsum. Árin 1988 og '89
fór að bera á því að kollur sem urpu
á þurrlendi, fjærst bænum, kæmu
ekki til varps í sömu hreiður aftur
og 1990 fór að bera á arðráni á sam-
bærilegum stöðum nálægt bænum.
Áhrif tófu á endurheimtur
Vitað var að tófa sótti að varpi á
nágrannabæ við Vatnsenda, svo þar
var vakað yfir varpi. Ég hafði og séð
tófu á vappi nálægt Vantsenda, en
kenndi þó mink, hrafni og öðmm
flugvargi um arðránið. Árið 1991
virtist allvemleg aukning á nýverpi
heima við á Vatnsenda. Þann 28. maí
kl. 22.00 stóð tófa á bæjarhellunni og
rændi hreiður í hlaðvarpanum, 6 nót-
tum síðar tæmdi tófan 5 hreiður og 3
vom trúlega af hennar völdum rænd
og yfirgefin áður. Engin kolla hefur
komið aftur í hreiðrin sem tófan
rændi, þótt margar þeirra hafi verið í
sömu hreiðrum undanfarandi ár.
Hins vegar mæta enn (1994) í sömu
hreiður kollur, sem sluppu fram hjá
tófunni, þó svo að væri í næsta ná-
grenni við rændu hreiðrin.
Lítið nýverpi var að Vatnsenda
árin 1992 og 1993 en nokkuð á
3.'95- FREYR 117