Freyr - 01.04.1995, Blaðsíða 6
FRfl RITSTJÓRN
Búnaðarþing valdi
Bœndasamtökum íslands nýja forystu
Fyrsta Búnaðarþing nýrra bændasamtaka,
Bændasamtaka íslands, var haldið dagana 13.-
18. mars sl. Þar var rekinn endahnútur á samein-
ingarferil Búnaðarfélags íslands og Stéttarsam-
bands bænda sem hófst árið 1993. Segja má að
það sem hratt þeim ferli af stað hafi verið
viðbrögð samtaka bænda í dreifbýli við tillögum
Stéttarsambands bænda um fækkun fulltrúa á
aðalfundi þess, sem sendar voru til kynningar
snemma árs 1993. Viðbrögðin voru á þá leið að
einfalda bæri félagskerfi bænda með því að
sameina BÍ og SB. Eftir nokkurn undirbúning
voru þessar hugmyndir bornar undir bændur í
almennri atkvæðagreiðslu sem fram fór í
tengslum við sveitarstjórnarkosningar vorið
1994. Þar lýstu 87,7% þeirra sem afstöðu tóku
fylgi sínu við þessa sameiningu. A aðalfundi SB
í lok ágúst 1994 og auka Búnaðarþingi sem
haldið var á sama tíma var síðan ákveðið að
sameina þessi tvenn samtök og skyldi sam-
einingin gilda frá 1. janúar 1995. Ferlinum lauk
svo á nýliðnu Búnaðarþingi þar sem kosin var ný
stjórn, sjö manna, fyrir samtökin um leið og
þeim var valið nafnið Bændasamtök Islands.
Á þinginu buðu sig fram til formennsku hinna
nýju samtaka bæði formenn BI og SB, þeir Jón
Flelgason og Haukur Halldórsson. Hvorugur
náði kjöri, en formaður var kjörinn Ari Teitsson,
ráðunautur og bóndi á Hrísum í Reykjadal. Vafa-
laust hefur Búnaðarþingsfulltrúum gengið ýmis-
legt til þegar þeir kusu að skipta um fremsta
leiðtoga sinn, en ætla má að þar hafi valdið
mestu að miklar þrengingar hafa gengið yfir
íslenska bændur á undanförnum árum og að sú
kreppa skilar sér alla leið upp í formannsval á
æðstu samkomu bænda. Jafnframt er valið skila-
boð um að uppstokkun verði einnig gerð annars
staðar í landbúnaðarkerfinu.
Þessi niðurstaða Búnaðarþings, þar sem
gengið var til harðrar formannskosningar og
úrslit réðust með fárra atkvæða mun, er fádæmi
ef ekki einsdæmi í ferli heildarsamtaka bænda,
jafnt Búnaðarfélags íslands og Stéttarsambands
bænda. Þessar kosningar minna á stjórnunar-
hætti í löndum þar sem ríkir tveggja flokka kerfi,
svo sem í Bretlandi og Bandaríkjunum N,-
Ameríku. Að sínu leyti er hér um fyrirkomulag
að ræða sem er til þess fallið að útiloka ásakanir
um að óeðlileg sé að verki staðið í starfsemi
samtakanna og málafylgju. Nýjum mönnum
gefst tækifæri til að gera betur og eignast tiltrú
umbjóðenda sinna. Jafnframt fá þeir fulla
möguleika á að draga fram í dagsljósið það sem
þeir telja að fyrri stjórnendum hafa farist miður
en skyldi. Má í því sambandi minna á togstreitu
núverandi meirihluti og fyrri meirihluta í borg-
arstjórn Reykjavíkur um ýmis mál frá valdatíma
núverandi minnihluta.
Engin mál hafa komið upp í stjórn Bændasam-
taka Islands þar sem því er haldið fram að fyrri
stjórn hafi misnotað vald sitt. Um forgangsröð
mála og áherslur í meðferð mála eru og inunu
ætíð verða skiptar skoðanir. Hins vegar er það í
fullu samræmi við lýðræðislegar leikreglur að
skipta um forystu þegar kjörtímabili lýkur og
meirihluti kýs að gera það.
Þau samtök sem sameinuðust við stofnun
Bændasamtaka íslands, Búnaðarfélag íslands og
Stéttarsamband bænda, störfuðu að ólíkum
málaflokkum þó að hvor tveggja samtökin ynnu
fyrir íslenskan landbúnað. Verksvið BÍ sneri
einkum að innra starfi landbúnaðar, leiðbein-
ingaþjónustu og framkvæmd ýmissa laga sem
varða landbúnað. Einnig náði starfsemi þess til
faglegra leiðbeininga fyrir afmarkaða hópa utan
eiginlegs landbúnaðar og bændastéttar, svo sem
hestamanna.
Starfsemi Stéttarsambands bænda sem tækis í
hagsmunabaráttu bænda í þjóðfélaginu var eðli
málsins samkvæmt sýnilegra í þjóðfélagsum-
ræðunni. Ef litið er yfir störf Stéttarsambands
bænda þau átta ár sem Haukur Halldórsson var
formaður þess þá ber hæst þátttöku SB í
þjóðarsáttarsamningunum svokölluðu þar sem
134 FREYR - 4. ’95