Freyr - 01.04.1995, Blaðsíða 34

Ráðunaularnir Víkingur Gunnarsson t.v. og Jón FinnurHannsson t.h. við dómsstörf
á Flötutungum í Svarfaðardal, svœði Hestamannafélagsins Hrings. Eigandi hryss-
unnar, Guðmundur Olafsson, frá Báreksstöðum er milli þeirra. (Ljósm. Kristinn
Hugason).
aðarsambandanna eða hjá bænd-
um sjálfum eða önnur upplýs-
ingasöfn sem menn þurfa að eiga
aðgang að.
Tölvudeildin er dæmigerð þjón-
ustudeild sem þarf að njóta krafta-
hæfra manna á því sviði og síðan að
geta unnið með sérfræðingum á
hinum ýmsu fagsviðum en þannig
hefur einmitt verið háttað að undan-
förnu og því náðst svo góður ár-
angur.
Búreikningamálin eða bænda-
bókhaldið er dæmi um það hvernig
vel hefur tekist til með að færa störf
sem áður voru unnin miðlægt hjá
Búreikningastofu ríkisins í skjóli BÍ
út til búnaðarsambandanna og að
hluta til einstakra bænda. Það var
ekki fyrir neina tilviljun að þessi
þróun hófst upp úr 1981 með því að
skipuð var, að tillögu Búnaðarþings
„búreikninga- og bókhaldsnefnd“
með mönnum frá BI, Stéttarsam-
bandi, Framleiðsluráði og Búnaðar-
sambandi Eyjafjarðar sem hafði
hafist handa með bókhaldsþjónustu
við bændur með afnotum af kaup-
félagsreikningum.
Með störfum þessarar nefndar
hófst markviss þróun sem nú hefur
leitt til þess að um þriðjungur
bænda á landinu er með búreikn-
ingahald og nýtur til þess forritsins
Búbótar sem stöðugt er verið að
endurbæta. Nú síðast hefur verið
unnið að tveimur forritum í tengsl-
um við Búbót, áætlunargerðarforriti
og sk. samanburðarforriti og munu
þau bæði koma í gagnið á þessu ári.
Þessi mikla umbylting í bókhalds-
málum bænda hefur orðið fyrir
nána samvinnu búnaðarsamband-
anna og BI og kostað gífurlega
vinnu að forritun en þó einkum við
kynningu og námskeiðahald bæði
fyrir ráðunauta og bændur. Öllum
öðrum fremur hefur þetta starf hvílt
á herðum hagfræðiráðunautarins
Ketils A. Hannessonar en margir
aðrir eiga og góðan hlut að málinu.
Efling annarra greina
Þess var að framan getið að eðli-
leg verkaskipting á milli búnaðar-
sambandanna og BÍ væri að fyrir
þær greinar þar sem ekki væri hægt
að launa nema einn mann til leið-
beininga á öllu landinu þá væri
hann eðlilega ráðinn til BI. En ef
eða þegar ástæður skapast til og tök
eru á að ráða fleiri menn á sama
sviði þá komi þeir til starfa hjá
búnaðarsamböndunum. Það má
ljóst vera hve nrikilvægt það er fyrir
bændur sem vilja reyna sig á nýjum
greinum, eins og loðdýrarækt, loð-
kanínurækt og bleikjueldi, svo að
dæmi séu nefnd, að hafa aðgang að
leiðbeiningum.
Hlutverk slíkrar leiðbeininga-
þjónustu er ekki aðeins að miðla
þekkingu og reynslu sem hægt er að
fá af bókum eða erlendis frá. Mjög
mikilvægur þáttur er að fylgjast
með og miðla reynslu á milli þeirra
sem eru að þreifa sig áfram í
greininni.
BÍ hefur stöðugt leitast við að
vera þarna á verði. Þegar loðdýra-
ræktin var endurvakin upp úr 1970
var fljótlega ráðinn landsráðunautur
í greinina og þegar hún fór verulega
að breiðast út og bændur komu með
í leikinn var mikið unnið að því
undir forystu BÍ að þjálfa hóp hér-
aðsráðunauta og annarra til að leið-
beina í greininni og náðist með því
öflugt lið leiðbeinanda.
Þegar ferðaþjónusta á vegum
bænda var að festa sig í sessi studdu
Stéttarsambandið og Búnaðarfé-
lagið þá starfsemi og veittu fyrstu
félagslegu og faglegu aðstoðina
sem samtökin nutu. Arið 1986 var
ráðinn ráðunautur á sviðinu sem
starfað hefur m.a. að fræðslu og
eftirliti með starfseminni í góðu
samstarfi við greinina.
Sama árið var ráðinn ráðunautur
í fiskeldi sem fylgst hefur með og
tekið verulegan þátt í þróun fiskeld-
is hér á landi. Alveg sérstaklega
hefur hann verið ötull forgöngu-
maður um þróun bleikjueldis. Hann
beitti sér fyrir samtökum bleikju-
eldismanna og með þeim fyrir
markaðsleit og sköpun markaðar
fyrir bleikju erlendis, auk þess sem
hann hefur verið ötull við að styðja
við kynbætur og rannsóknir á eld-
isaðferðum. Ekki er ofmælt þó að
sagt sé að þetta ráðunautarstarf hafi
haft afgerandi þýðingu fyrir þessa
grein, bleikjueldið, sem nú er að
sannast að getur orðið búgrein hjá
allmiklum fjölda bænda.
Leiðbeiningar um nýtingu
hlunninda eru býsna áhugavert
viðfangsefni. Þó að hlunnindanýt-
ing styðjist um flest við aldagamlar
hefðir þar sem sonur lærði af föður
og ekki þurfti að kenna það sent
mönnum var í blóð borið, hefur
komið á margan hátt í ljós hve tnik-
ilvægt það getur verið að vinna með
162 FREYR - 4. '95