Freyr - 01.12.1995, Blaðsíða 16

Niðurstöður úr skýrslum fjár-
rœktafélaganna árið 1994
Jón Vlðar Jónmundsson
Sú hefð hefur skapast að gera í örstuttu máli grein fyrir nokkrum helstu
niðurstöðum úr skýrsluhaldi fjárrœktarfélaganna í grein hér í Frey. Því miður
birtast þessar niðurstöður seint vegna þess að hjá örfáum skýrsluhöldurum hefur
í áranna rás skapast sú venja að skila skýrslum úr hófi seint.
Þannig er staðan nú að enn tel ég
góðar vonir um að fá til uppgjörs
skýrslur fyrir á annað þúsund ær frá
haustinu 1994. A sama tíma verður
hins vegar lokið uppgjöri á 60-70%
af öllum skýrslum frá haustinu
1995. Brýnt er að þessir fáu aðilar
sem draga skýrsluskil geri bragar-
bót á vinnubrögðum sínum.
í grein fyrir ári voru kynntar
niðurstöður ársins 1993 sem var
algert metár að öllu leyti á fjögurra
áratuga starfsferli fjárræktarfélag-
anna. Þar var hins vegar gefið í skyn
að þau met yrðu tæpast langlíf þar
sem tölur sem þá lágu fyrir frá
haustinu 1994 bentu til að eldri met
mundu þá strax falla. Það gekk að
öllu leyti eftir.
Þegar þetta er skrifað hafa verið
gerðar upp skýrslur fyrir 966 (924)
bú frá haustinu 1994 þar sem voru
fullorðnar ær á skýrslum en auk
þess eru allmörg bú þar sem aðeins
var veturgamalt fé að afstöðnum
fjárskiptum á viðkomandi búum.
Allar svigatölur eru tilsvarandi tölur
fyrir árið 1993. Fullorðnar ær sem
skýrslur bárust um voru 144.063
(138.269). Af þessu sést að þátttaka
í skýrsluhaldinu eykst umtalsvert á
sama tíma og fé og fjárbúum í
landinu fækkar. Slíkt er bæði jákæð
og gleðileg þróun og nauðsynlegt
að sú þróun haldi áfram.
Haustið 1993 var fé um allt land
mjög vænt. Meðalþungi ánna sem
upplýsingar eru um í félögunum var
66,4 (64,1) kg sem er óvanalega
mikið. Hins vegar hefur í of
mörgum félögum á síðari árum gætt
þeirrar öfugþróunar að vogin er
notuð of lítið til að fylgjast með
fóðrun ánna og þetta gerist á sama
tíma og öll aðstaða manna til slíkrar
vinnu hefur stórbatnað frá því sem
var fyrr á árum. Þetta góða ástand
ánna skilaði sér í meiri frjósemi en
nokkru sinni áður og voru að meðal-
tali fædd 1,81 (1,79) lömb eftir
hverja á og að hausti komu 1,67
(1,66) til nytja. Þegar við bættist
metár í vænleika sauðfjár haustið
1994 urðu afurðir þær mestu sem
nokkur dæmi eru um. Hver tví-
lemba í félögunum skilaði að
meðaltali 32,2 (31,8) kg af reiknuðu
dilkakjöti, einlemban 18,3 (18,1)
kg, eftir hverja á sem skilaði lambi
að hausti fengust 29,0 (28,4) kg og
eftir hverja skýrslufærða á sem
lifandi var á sauðburði fengust að
jafnaði 27,3 (26,7) kg. Þessar
afurðir eru með fádæmum og eru
tveimur til þremur kg meiri eftir
hverja á en dæmi voru um áður til
ársins 1993.
Skýrslur bárust einnig fyrir
27.354 (27.693) veturgamlar ær og
skiluðu þær að jafnaði 0,62 lömbum
til nytja að hausti eða 9,7 kg af
reiknuðu dilkakjöti. Þetta eru nánast
sömu afurðir og veturgömlu æmar
gáfu haustið 1993. Þó að munur á
milli búa í afurðum hjá ánum sé
gífurlega mikill er hann hlutfalls-
lega miklu meiri hjá veturgömlu
ánum. Fjöldi bænda hefur gemlinga
lamblausa en þeim dæmum fjölgar
umtalsvert með hverju ári þar sem á
stórum búum er verið að framleiða
yfir 20 kg af dilkakjöti að meðaltali
eftir hverja veturgamla á.
I töflu 1 er gefið yfirlit um
Tafla 1. Fjárrœktarfélög þar sem reiknað kjöt eftir skýrslu- fœrða á var 30 kg af dilkakjöti eða meira haustið 1994.
Félag Fjöldi áa Lömb eftir 100 œr fœdd til nytja Dilkakjöt eftir hverja á
Vallahrepps 278 184 175 35,2
Mjóafjarðar 110 180 173 34,7
Breiðdæla 222 200 188 34,4
Norðfjarðar 97 186 166 34,4
Hólahrepps 166 186 180 33,9
Kirkjuhvammshrepps .. 2416 194 184 33,1
Borgarfjarðar ... 1113 188 180 32,9
Kirkjubólshrepps ... 1985 190 180 32,0
Hrafnagilshrepps 258 198 182 32,0
Norðri, Broddaneshreppi .. 1904 189 178 31,8
Blævur 796 178 167 31,6
Hólmavíkurhrepps 541 185 170 31,6
Árskógshrepps 455 193 183 31,2
Vestri, Svarfaðardal 216 177 159 31,0
Freyr, Eyjafjarðarsveit 862 188 176 30,8
Neisti, Öxnadal 386 188 177 30,6
Sléttunga ... 1154 187 176 30,5
Svalbarðsstrandarhrepps 287 185 176 30,4
Hólasókn, Eyjafjarðarsveit 419 180 166 30,3
Önfirðinga 370 178 162 30,3
Eiðahrepps 626 182 167 30,1
488 FREYR - 12 '95