Freyr - 01.12.1995, Blaðsíða 19

skapað hefur sér varanlegt óorð.
Hún er yfirleitt skammvinn nær til
mjög fárra. Hún er metnaðarlítil eða
metnaðarlaus því að hún miðast
yfirleitt við það eitt að halda fólki að
verki nokkra hríð. Ekki að byggja
upp varanleg og sjálfbær störf. Af
þessu leiðir mjög léleg nýting
fjármagns sem er af skornum
skammti og leggja ætti kapp á að
nýttist til hins ítrasta.
Vert er að undirstrika að það kerfi
sem hér er stungið upp á miðast við
varanlega langtímalausn sem gera
má ráð fyrir því að taki 5-10 ár að
koma í gagnið. Unnt er samt að fara
að vinna fljótlega í anda þessara
hugmynda og virkja nánast alla
atvinnulausa með einhverjum hætti.
Pétur Blöndal, alþm., hefur komið
fram með ágæta hugmynd af þessu
tagi.
Margháttuð sértæk úrlausnarefni
eru tengd þeirri megintillögu sem
hér er sett fram.
Vert er að undirstrika að séu engir
megingallar á þeim hugmyndinni
um „atvinnutryggingar" þá felur
hún í sér gríðarlegt tækifæri til að ná
betri árangri en nú er raun á. Þetta á
við bæði hvað viðvíkur sköpun
nýrra verðmæta og lækkun kostn-
aðar. Einnig hvað viðvíkur því að
efla og viðhalda sívirkri og um-
fangsmikilli nýsköpun. Vel skipu-
lagt kerfí af þessu tagi getur
viðhaldið og tryggt tímanlega
sköpun nýrra verðmæta. Það er því
ekki einungis góður björgunarbátur
á erfiðleikatímum heldur einnig
öflugur og sívirkur nýsköpunar-
hvati sem mun geta fyrirbyggt
atvinnuleysi að nokkru eða veru-
legu leyti.
Erlendar hliðstœður.
Víða um heim eru menn famir að
gera sér grein fyrir því að ekki
verður unað við óbreytt ástand í
vinnumarkaðsmálum. Einkum hið
mikla og langvinna atvinnuleysi
sem víða er komið upp. Fyrir-
komulag atvinnuleysistrygginga er
eitt af því sem ofarlega hefur verið
á baugi. Almennt talið að gera verði
gerbreytingar á velferðarkerfum
margra vestrænna ríkja. Astæðan
fyrir því að ekki eru komnar fram
Atvinnutryggingakerfiö
— Megindrœttir
Með „atvinnutryggingum“ er átt við kerfi sem ætlað er að taka við af
núverandi atvinnuleysistryggingakerfi.
Megineinkenni þess eru:
1. Einkum eða einvörðungu er greitt fyrir verk en ekki verkleysi. Sá
sem missti vinnu gengi því að skipulögðum verkum um leið og fyrri
störfum lyki.
Vikulegt vinnumagn færi eftir upphæð atvinnuleysisbóta. Greiðslur
fyrir þessi verk kæmu úr „atvinnutryggingasjóði“ sem yrði arftaki
núverandi sjóðs.
2. Verkin sem unnin yrðu innan kerfisins skulu upppfylla eftirtalin
skilyrði:
a) Þau eiga einkum að stuðla að nauðsynlegum umbreytingum
þjóðfélagsins, til dæmis nýsköpun og hagræðingu.
b) Þau mega ekki keppa við þau störf sem fyrir eru á innlendum
markaði. Slíku verður að halda í algeru lágmarki og helst að
komast algerlega hjá því.
c) Þau eiga að vera eins arðbær eða árangursrík eins og unnt er.
d) Þau eiga að vera mjög fjölbreytt og nægileg að fjölda til að geta
virkjað alla sem missa vinnu á samdráttartímum.
3. Til að undirbúa fólk undir að takast á við ný verkefni og eins til að
halda sér við í störfum sínum verði komið á almennri skyldu til
atvinnutengdrar símenntunar sem nemi 100 klukkustundum ári fyrir
hvem mann á vinnumarkaði. Menntunin verði miðuð við
einstaklingsbundnar forsendur fólks. Byggt verði upp símenntakerfi
er geri kleift að leysa þetta verkefni með lágmarkstilkostnaði.
4. Til að tryggja tilvist fjölbreyttra verkefna verði komið á skipulagi
sem stuðlar að því að vinna sé lögð tímanlega í skilgreingu og
undirbúning þeirra. Einnig að mikill fjöldi fólks með marg-
breytilegar forsendur og reynslu komi að því verki og njóti til þess
viðeigandi stuðnings.
Alyktun
Stjóm Bændasamtaka íslands hefur kynnt sér hugmyndir Jóns
Erlendssonar forstöðumanns Upplýsingadeildar Háskóla Islands (um
atvinnutryggingar í stað atvinnuleysistrygginga), og lýsir sig sammála
þeirri hugsun sem í þeim felst. Stjórnin telur að við ríkjandi aðstæður í
atvinnumálum beri að leggja þunga áherslu á endurmenntun og hvers
konar starfsþjálfun, er geri fólk hæfara til að takast á við ný störf og auki
frumkvæði til atvinnusköpunar.
Reykjavík, 7. júní 1995
Virðingarfyllstv
f.h. Bændasamtaka Islands
Ari Teitsson
formaður
12 '95- FRBYR 491