Freyr - 01.12.1995, Blaðsíða 34

Helstu forsendur fyrir því að taka upp nýja matsaðferð
eru að hún tekur tillit til þeirra umbreytinga sem
örverustarfsemin í vömb hefur í för með sér á fóður-
próteinið sérstaklega. I annan stað skapar aðferðin
möguleika á réttari próteinfóðrun og betri nýtingu á
próteininu í fóðrinu og minni hættu á að prótein tapist út
með þvagi. Hagnýt notkun hennar ætti þar af leiðandi að
geta minnkað líkur á köfnunarefnismengun
Táknin AAT og PBV eru skammstafanir úr dönsku
sem við höfum ákveðið að nota óbreyttar.
AAT stendur fyrir „ amínósýrur uppteknar í mjó-
girni“ og
PBV stendur fyrir „próteinjafnvœgið í vömbinni“.
AAT - er myndað úr tveimur þáttum:
a) Annars vegar amínósýrum sem koma beint úr
fóðrinu og ná tii skeifugamar og smáþarma án þess
að brotna niður í vömb og
b) hins vegar amínósýrum sem örverumar í vömbinni
mynda úr einfaöldum samböndum og sem berast til
skeifugarnar og smáþarma og meltast þar.
Út frá þessu getum við því sagt að AAT tákni
summuna af þeim amínósýrum sem standa skepnunni til
boða í efnaskiptum hennar á hverjum tíma.
PBV - er mælikvarði á próteinjafnvægið í vömb-
inni
Til þess að stuðla að sem hagkvæmastri prótein-
umsetningu í vömb og koma í veg fyrir að prótein tapist
úr líkamanum með þvaginu er annar aðalþáttur nýju
aðferðarinnar að meta próteinjafnvægið í vömb. Það
gefur til kynna mismuninn á magni próteins úr fóðrinu
sem brotnar niður í vömb og getur þar af leiðandi staðið
örverunum til boða sem hráefni til próteinuppbyggingar
og því magni próteins sem örverurnar í vömbinni
framleiða.
PBV = Niðurbrjótanlegt fóðurprótein - uppbyggt
örveruprótein:
PBV er neikvætt þegar vöntun er á niðurbrjótanlegu
fóðurpróteini í hlutfalli við orku.
PBV er jákvœtt þegar ofgnótt er af niðurbrjótanlegu
fóðurpróteini í hlutfalli við orku.
Til þess að stilla saman magn mikilvægustu aðfang-
anna í próteinuppbyggingunni í vömb, - orku og upp-
leysanlegt prótein, - og koma í veg fyrir próteintap í
þvagi er markmið réttrar fóðrunar að samanlagt PBV
gildi allra fóðurtegundanna í fóðurskammtinum verði
því sem næst núll.
Útreikningur á AAT og PBV
Útreikningur á nýju próteingildunum er bæði gerður
samkvæmt efnagreiningum á fóðrinu og einnig út frá
föstum stuðlum eða matsstærðum sem fundnir hafa
verið í fjöldamörgum nákvæmnistilraunum með
nautgripi. Hér á eftir eru sýndar aðferðir til útreiknings
á AAT og PBV.
Aðferð til útreiknings á AAT og PBV:
Mæliþáttur:
AAT g í kg þurrefnis í fóðri
= prótein í fóðri(1
x (1 - próteinniðurbrot í vömb).(2
x amínósýrur í óniðurbrotnu próteiniú
x meltanleiki amínósýra úr óniðurbrotnu fóðurpróteini í
smáþörmum.(4
+ g prótein úr örverum á kg þe. í fóðriú
x hlutfall amínósýra í örverupróteini.(6
x meltanleiki amínósýra í örverupróteini.17
Skýringar:
1. Efnagreining (N x 6,25).
2. Mælt með nylonpokaaðferð.
3. Gróffóður = 0,65. Kjamfóður = 0,85.
4. Efnagreining / Fastur stuðull.
5. 179 x kg meltanleg kolvetni í fóðri.
6. 0,70 (70 %).
1. 0,85 (85 %).
PBV g í kg þurrefnis af fóðri.
= prótein í kg fóðurs.(l
- g prótein úr örverum á kg þe. í fóðri.(2
Skýringar.
1. Efnagreining (N x 6,25).
2. 179 x kg meltanleg kolvetni.
Greining á köfnunarefni í fóðri er framkvæmd eins og
verið hefur (N x 6,25) og mælingu á próteinniðurbroti
hefur áður verið lýst. Á grundvelli mælinga í
nákvæmnistilraunum er gengið út frá því að hlutfall
amínósýra í gróffóðri sé 65% og kjamfóðri 85%.
Meltanleiki í smáþörmum á amínósýrum úr óniður-
brotnu próteini sé til jafnaðar 82%. Eins og áður segir er
gengið út frá því að framleiðsla á örverupróteini sé að
jafnaði 179 g fyrir hvert kg af meltanlegum kolvetnum
í fóðrinu. Kolvetni í fóðri eru því nýr þáttur sem mæla
þarf, a. m. k. til að fínna út meðalgildi fyrir einstaka
fóðurflokka. Hlutfall amínósýra í örverupróteini er 70%
og meltanleiki þeirra í smáþörmum 85%.
Dœmi um útreikning á AAT og PBV í fiskimjöli
(tilbúið dœmi);
Mælingar/efnagreiningar.
Prótein % í þurrefni ........................... 66
Niðurbrot á próteini í vömb, % ................ 40
Amínósýrur í óniðurbrotnu próteini, % ........ 85
Meltanleiki amínósýra í óniðurbrotu
próteini, % 82
Meltanleg kolvetni, g í kg þurrefnis ......... 150
Amínósýrur í örverupróteini, % 70
Meltanleiki amínósýra í örverupróteini ......... 85
506 FREYR - 12 '95